Φαλάφελ: 10 συνταγές για το αγαπημένο πιάτο της Μέσης Ανατολής

Το όνομα φαλάφελ προέρχεται από την αραβική λέξη Μelfelfel που σημαίνει «καυτερό, πικάντικο». Η ιστορία τους χάνεται στα βάθη της αρχαιότητας. Φαίνεται πως πατρίδα τους είναι η αρχαία Αίγυπτος και ήταν γνωστά ήδη από την εποχή των Φαραώ. Από εκεί διαδόθηκαν σε όλη τη Μέση Ανατολή.

Φαλάφελ ή ταμίες, κουκιά ή ρεβύθια;

Στην Αλεξάνδρεια είναι γνωστά ως φαλάφελ (ή φελέφελ), ενώ στην υπόλοιπη Αίγυπτο τα λένε ta’ameya (ταμίε ή εξελληνισμένα ταμίες). Τα αυθεντικά φαλάφελ φτιάχνονται με φούλια, ένα είδος μικρού σε μέγεθος και ανοιχτόχρωμου κουκιού που ευδοκιμεί στα παχιά αιγυπτιακά χώματα. Από το λιμάνι της Αλεξάνδρειας τα φαλάφελ ταξίδεψαν βορειότερα, σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, όπου τα κουκιά και τα φούλια αντικαταστάθηκαν σταδιακά με ρεβύθια.

Σήμερα θεωρούνται ένα αυθεντικό αραβικό πιάτο αν και οι Ισραηλινοί το παρουσιάζουν ως δικό τους, εθνικό street food. Κι αυτό γιατί οι Υεμενίτες μετανάστες στο νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ, τη δεκαετία του 1950, έφεραν μαζί τους τη συνταγή και έφτιαχναν φαλάφελ με τα διαθέσιμα ρεβύθια για να κερδίσουν τα προς το ζην, με αποτέλεσμα τα φαλάφελ να καθιερωθούν στο Ισραήλ ως τοπικό πιάτο, σε μια προσπάθεια της χώρας να δημιουργήσει ένα εθνικό συνταγολόγιο. Αυτή η οικειοποίηση είναι λογικό να έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από τους Παλαιστίνιους που βλέπουν εδώ μία ακόμη μείωση μέχρις εξαφάνισης της δικής τους πολιτιστικής-γαστρονομικής κληρονομιάς.

Οι παραλλαγές

Αν και η συνταγή φαλάφελ, λοιπόν, αφορά τραγανούς και αρωματικούς κεφτέδες με βασικά συστατικά τα ρεβύθια ή τα κουκιά, οι οσπριοκεφτέδες είναι συνηθισμένο πιάτο, με πολλές παραλλαγές, σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Είναι μια συνταγή διαρκώς εξελισσόμενη, σηκώνει άφθονες μικρές και μεγάλες μεταλλάξεις, ιδιαίτερα δημιουργικές. Το ταχίνι, το κύμινο και ο άφθονος φρέσκος δυόσμος που προσδίδει χαρακτηριστικό ζωηρό πράσινο χρώμα, παραμένουν στις περισσότερες περιπτώσεις τα βασικά υλικά, ωστόσο οι διαφορετικές εκδοχές περιέχουν καυτερές πράσινες πιπεριές, μείγματα μυρωδικών, ψητές κόκκινες γλυκές πιπεριές, ακόμη και πατάτα ή γλυκοπατάτα. Το σερβίρισμά τους άλλωστε διαφέρει από περιοχή σε περιοχή: αλλού μπαίνουν μέσα σε αφράτες πίτες σαν τις κυπριακές ή σε τραγανές αραβικές, αλλού σερβίρονται με ψητές μελιτζάνες και αλλού λούζονται με ντοματένιες ή γιαουρτένιες σάλτσες.

Τα φαλάφελ είναι τελικά μια συνταγή που γεννήθηκε στην Αίγυπτο, είναι ένα καθαρά αραβικό φαγητό εξελίχθηκε όμως σε πιάτο μιας ολόκληρης περιοχής και όχι μόνον μίας συγκεκριμένης χώρας.

Διαβάστε στο gastronomos.gr δέκα συνταγές για να φτιάξετε τα πιο νόστιμα φαλάφελ στο σπίτι.

Δείτε ακόμα:

• Πού θα βρεις τα πιο νόστιμα bao buns στην Αθήνα
• Πού μπορείτε να γευτείτε νόστιμα sando στην Αθήνα
• 5 street food της Αθήνας που πρέπει να δοκιμάσεις