Μίλαν Κούντερα: Δέκα φράσεις από την «Αβάσταχτη Ελαφρότητα της Ύπαρξης» που άλλαξαν την κοσμοθεωρία μας

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 94 χρόνων ο Γαλλο-τσέχος μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, Μίλαν Κούντερα, όπως μετέδωσε το Reuters επικαλούμενο της κρατικής τσεχικής τηλεόρασης.

Ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες του ύστερου 20ού αιώνα, είναι ο δημιουργός, μεταξύ άλλων των «Η αβάσταχτη ελαφρότητα της ύπαρξης», «Το Αστείο», «Η Αγνοια», «Η Γιορτή της Ασημαντότητας».

 

Zemřel Milan Kundera, bylo mu 94 let. Za hranicemi patřil spolu s Kafkou a Havlem k nejslavnějším českým rodákům. Jeho romány vyvolávaly pozitivní ohlas, napsal ale také řadu esejů o hudbě, literatuře či filozofii. pic.twitter.com/ZnJfY4JfVl

— ČT24 (@CT24zive) July 12, 2023

«Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα της Ύπαρξης»: Δέκα φράσεις που στιγμάτισαν το «είναι» μας

Η «Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα της Ύπαρξης» είναι ίσως το πιο αναγνωρίσιμο μυθιστόρημα του Μίλα Κούντερα, το οποίο έχει μία μαγική ικανότητα να συνεπαίρνει κάθε αναγνώστη, δίνοντάς του την αίσθηση ότι άλλοτε «κολυμπάει» σε ρηχά και άλλοτε σε βαθιά «αναγνωστικά» νερά. Συνδυάζοντας φιλοσοφικά, ιστορικά και κοινωνιολογικά στοιχεία, είναι το βιβλίο που μπορείς να διαβάζεις σε περιόδους βαθύ στοχασμού και εσωτερικού απολογισμού αλλά και μία μέρα στην παραλία καθώς οι «πικάντικες» περιγραφές και η μεγάλη δόση καυστικού χιούμορ δεν λείπουν από το μεγαλύτερο μέρος του.

Πρόκειται για ένα δημιούργημα του Μίλαν Κούντερα στο οποίο διαφαίνεται ξεκάθαρα το ύφος του συγγραφέα και η διάθεσή του να αποδομήσει κοινωνικές νόρμες, και χαρακτηριστικές περσόνες ως φαιδρά στοιχεία του πραγματικού ατόμου. Ο Μίλαν Κούντερα κάνοντας λόγο για πολύ σοβαρά ζητήματα, καταλήγει στο να μην παίρνει ούτε ο ίδιος στα σοβαρά τον εαυτό του αλλά και την ύπαρξη ως ολότητα διότι αν το δεις πιο καθαρά την διακατέχει μία αβάσταχτη… ελαφρότητα.

Ακολουθούν δέκα φράσεις από το βιβλίο που «άφησαν» εποχή:

1. «Η ζωή του ανθρώπου συντίθεται σαν μουσική παρτιτούρα. Ο άνθρωπος, οδηγημένος από την έννοια της ομορφιάς, μετατρέπει το τυχαίο γεγονός σε μοτίβο, ένα μοτίβο που θα εγγραφεί έπειτα στην παρτιτούρα της ζωής του. Θα επανέλθει σε αυτό, θα το επαναλάβει, θα το τροποποιήσει, θα το αναπτύξει, όπως κάνει ο συνθέτης με το θέμα της σονάτας του.»
2. «Το όνειρο είναι η απόδειξη, ότι το να φαντάζεται, το να ονειρεύεται αυτό που δεν έχει υπάρξει, είναι μια από τις βαθύτερες ανάγκες του ανθρώπου.»
3. «Το τυχαίο είναι που κάνει τέτοια μάγια, όχι το αναγκαίο . Για να είναι ένας έρωτας αξέχαστος πρέπει τα τυχαία να συναντιόνται σ’ αυτόν από την πρώτη στιγμή.»
4. «Όσο οι άνθρωποι είναι λίγο πολύ νέοι και η μουσική παρτιτούρα της ζωής τους δεν είναι παρά στους πρώτους της ρυθμούς, μπορούν να συνθέσουν μαζί και να ανταλλάξουν μοτίβα, αλλά, όταν συναντιόνται σε μια πιο ώριμη ηλικία η μουσική τους παρτιτούρα είναι λίγο πολύ συμπληρωμένη, και κάθε λέξη, κάθε αντικείμενο, σημαίνουν κάτι διαφορετικό στην παρτιτούρα του καθενός.»
5. «Δεν μπορεί κανείς ποτέ να ξέρει αυτό που πρέπει να θέλει, γιατί έχουμε μόνο μια ζωή και δεν μπορούμε ούτε να την συγκρίνουμε με προηγούμενες ζωές, ούτε να την επανορθώσουμε σε ζωές επερχόμενες.»
6. «Ο έρωτας δεν εκδηλώνεται με την επιθυμία να κάνεις έρωτα (αυτή η επιθυμία ταιριάζει σε αναρίθμητο πλήθος γυναικών) αλλά με την επιθυμία του μοιρασμένου ύπνου (αυτή η επιθυμία δεν αφορά παρά μια και μόνο γυναίκα).»
7. «Σε μία κοινωνία που κυβερνά ο τρόμος, οι δηλώσεις δεν σε δεσμεύουν σε τίποτα γιατί τις αποσπούν με τη βία… κι ένας έντιμος άνθρωπος έχει το χρέος να μην τους δίνει σημασία , να μην τις ακούει.»
8. «Ο άνθρωπος είναι τυφλός στα τυχαία αυτά στην καθημερινή ζωή, και στερεί έτσι τη ζωή από τη διάσταση της ομορφιάς της.»
9. «Δεν υπάρχει τίποτα πιο βαρύ από την συμπόνια. Ούτε ο ίδιος μας ο πόνος δεν είναι τόσο βαρύς όσο ο πόνος που μοιραζόμαστε μ’ έναν άλλο, για έναν άλλο, στη θέση ενός άλλου, πολλαπλασιασμένος απ’ τη φαντασία, σε εκατοντάδες αντίλαλους.»
10. «Τι σημαίνει να ζει κανείς μέσα στην αλήθεια; Εύκολος είναι ένας αρνητικός ορισμός: να μη λέει ψέματα, να μην κρύβεται, να μη συγκαλύπτει τίποτα.»

Διαβάστε ακόμη:

• Πέθανε ο Μίλαν Κούντερα – Η ζωή και το έργο του σπουδαίου συγγραφέα
• Κώστας Ουράνης: Έξι ποιήματα με αφορμή τα 70 χρόνια από τον θάνατό του
• Νίκος Καββαδίας: Το γυναικείο φύλο μέσα από τα μάτια του «ιδανικού κι ανάξιου εραστή»