Παγκόσμια Ημέρα Φωτογραφίας: Η τέχνη που διηγείται χωρίς να χρησιμοποιεί ούτε μία λέξη

Απομονώνοντας τη λέξη φωτογραφία από κάθε πρόταση και από κάθε λέξη που μπορεί να την προσδιορίσει και να της δώσει ένα ειδικό ύφος, στο μυαλό μας εισβάλουν χιλιάδες πράγματα, αναμνήσεις και έννοιες.

Ένα φωτογραφικό άλμπουμ γεμάτo αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια, πρόσωπα που χαμογελούν σε ένα γυαλιστερό χαρτί ενώ σήμερα δεν βρίσκονται εδώ, μία φωτογραφική μηχανή που μας βοήθησε να ανακαλύψουμε τον κόσμο γύρω μας ή ακόμη καλύτερα να τον γνωρίσουμε από μία διαφορετική οπτική γωνία και -για να μιλήσουμε με σύγχρονους όρους- απεικονίσεις των στιγμών που κοσμούν τα άλμπουμ μας στα social media.

Αυτά και εκατομμύρια ακόμη πράγματα περικλείουν την έννοια της φωτογραφίας. Πρόκειται για ένα φάσμα πολυδιάστατο, καθώς πέρα από την αίσθηση της όρασης και τη ρεαλιστική διαπραγμάτευση της πραγματικότητας,  η φωτογραφία έχει έναν μαγικό τρόπο να επαναφέρει όλες τις αισθήσεις στον χωροχρόνο που ακούστηκε το “κλικ”. Έχει μία μοναδική ιδιότητα να διηγείται την ιστορία των προηγούμενων γενεών χωρίς να χρησιμοποιεί ούτε μία πρόταση και να μεταφέρει τα συναισθήματα των πρωταγωνιστών της στο μέλλον (όπου και όταν αυτοί υπάρχουν).

Ασπρόμαυρη, έγχρωμη, polaroid ή σε μορφή jpg, όσο η τέχνη της εξελίσσεται και όσο υπάρχουν άνθρωποι που με μεράκι αποτυπώνουν τα γεγονότα της ζωής, πάντοτε θα αποτελεί κάτι το συναρπαστικό και προσιτό για όλους.

Βέβαια η φωτογραφία έχει και άλλο ένα μεγάλο προτέρημα και πρόκειται φυσικά για την αποτύπωση της αλήθειας. Υλικό από πολέμους, δυστυχήματα, εγκλήματα, πολιτισμούς διαφορετικούς και άγνωστους μπορεί μέσα σε δευτερόλεπτα να οδηγήσει τον δέκτη μέσα στην εικόνα, να τον κάνει να νιώσει την απόγνωση, τη θλίψη, τον θαυμασμό και την οργή που οι λέξεις θα προσπαθήσουν πολύ για να το καταφέρουν.

 

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη art, culture, well-being (@artviews.gr)

Πολλοί έδωσαν τη ζωή τους για να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή πίσω από μία κάμερα με σκοπό να αποτυπώσουν την αλήθεια και να βιώσουν αυτή την προσωπική ικανοποίηση που κάποιες φορές εντάσσεται σε κανόνες καλλιτεχνικής δημιουργίας και κάποιες άλλες όχι. Άλλωστε πόσες δεν είναι οι περιπτώσεις που καταρρίπτοντας τις νόρμες, δημιουργήθηκε ένα συγκλονιστικό αποτέλεσμα; Tρανό παράδειγμα ο Andrei Tarkovsky που με μία φθηνή polaroid κάμερα και πολλή φαντασία, κατόρθωσε να αφήσει το δικό του αντισυμβατικό στίγμα στον κόσμο της φωτογραφίας.

 

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Le Cinéma (@le_cinemaig)

Σήμερα, 19 Αυγούστου είναι Παγκόσμια Ημέρα φωτογραφίας και αναλογίζομαι πόσα έχουν αλλάξει από το πρώτο εκείνο αμήχανο αλλά και καθοριστικό “κλικ” του Nicéphore Niépce μέχρι την σύγχρονη δημιουργία.

 

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Joseph Nicéphore Niépce (@nicephore__niepce__)

Σίγουρα η εξέλιξη της τεχνολογίας, καθιστά τη φωτογραφία κάτι προσιτό, εύχρηστο και γρήγορο, με πολλούς επαγγελματίες να ανησυχούν για τον κορεσμό και την εξέλιξη που έχει λάβει λόγω των social media και των προϊόντων τεχνολογίας, όπως τα κινητά τηλέφωνα, τα οποία υπόσχονται “επαγγελματικά αποτελέσματα” στη στιγμή. Άραγε η φωτογραφία ανθίζει ή παρακμάζει; Γίνεται μία τέχνη για όλους ή ένα ψηφιδωτό που από τα πολλά πατήματα χάνει σιγά σιγά την υπόστασή του;

Πολλοί εκπρόσωποι της φωτογραφίας μόδας λόγου χάρη, διαμαρτύρονται για την τροπή που έχει λάβει η ενασχόληση, λόγω της διάδοσης τους instagram και του influencing. Από την άλλη, το instagram πλέον αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για πολλούς και αξιόλογους φωτογράφους, οι οποίοι μπορούν να κάνουν ευρέως γνωστή τη δουλειά τους χωρίς να χρειάζεται να αποκτήσουν διασυνδέσεις που πιθανόν να είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν από τη μία στιγμή στην άλλη.

 

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη FASHION (@the_fashion_energy)

Άλλο ένα κομμάτι της φωτογραφίας το οποίο υπήρχε εδώ και πολλά χρόνια, όμως έγινε σαφώς πιο διαδεδομένο όταν τα κινητά απέκτησαν τη γνωστή και πολυχρησιμοποιημένη “μπροστινή κάμερα” είναι το αυτοπορτραίτο. Σήμερα το αυτοπορτραίτο τείνει να ονομάζεται σέλφι και πολλές φορές να μην εμπεριέχει κανενός είδους τέχνη στο περιεχόμενό του, όμως δεν είναι λίγοι εκείνοι οι φωτογράφοι που ασχολούνται με αυτό και σπαταλούν ώρες δίνοντας συγκλονιστικά αποτελέσματα.

 

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Nassia Stouraiti 📸 – Νάσια (@nassias_)

Η φωτογραφία σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις μιλάει και για κόσμους μακρινούς, για κόσμους που δεν έχουμε καν φανταστεί και μας κάνουν να σκεφτόμαστε ότι η ύπαρξή μας αποτελεί μία κουκίδα (απειροελάχιστη) μέσα σε αυτή τη συμπαντική μεγαλειότητα. Κάποιες φορές έρχεται από το παρελθόν για να βοηθήσει το μέλλον να κατανοήσει τις απαρχές του και να πορευτεί προς μία κατεύθυνση σπουδαία, πολλά υποσχόμενη και περισσότερο συμβατή με τη ρεαλιστική πραγματικότητα. Αυτού του είδους οι φωτογραφίας φυσικά δεν χρειάζονται photoshop και επεξεργασία στο lightroom, καθώς μερικές φορές η πραγματικότητα ξεπερνάει σε καλαισθησία κάθε δυνατή τεχνητή παρέμβαση.

 

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη NASA James Webb Telescope (@jameswebb_nasa)

Φυσικά και ένα “κλικ” μπορεί να περιλαμβάνει και κοινωνικά μηνύματα. Κι αυτό υπηρετεί σε όλη την πορεία της η φωτογραφία. Περιθωριοποιημένοι άνθρωποι, προσφυγιά, αναπηρία, διαφορετικότητα, ψυχική υγεία, κοινωνικές και οικονομικές διαφορές, ταμπού και σκάνδαλα έχουν απασχολήσει εκπροσώπους της, οι περισσότεροι εκ των οποίων ένιωθαν και οι ίδιοι για κάποιο λόγο έξω από τον κοινωνικό καθωσπρεπισμό, ήθελαν να μιλήσουν και τελικά ύψωσαν τον τόνο της φωνής τους με ορθό, λακωνικό και στακάτο τόνο χωρίς να ανοίξουν καν το στόμα τους. Xαρακτηριστικό παράδειγμα το έργο της Diane Arbus.

 

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Diane Arbus (@diane_arbus)

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Diane Arbus (@diane_arbus)

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Diane Arbus (@diane_arbus)

Παγκόσμια Ημέρα Φωτογραφίας: Πώς καθιερώθηκε

H 19η Αυγούστου προκύπτει από την ιστορία της φωτογραφίας και είναι η ημερομηνία κατά την οποία η γαλλική κυβέρνηση παρουσίασε την πατέντα του Γάλλου Louis-Jacques-Mandé Daguerre σχετικά με την διαδικασία της εμφάνισης φωτογραφιών, σήμερα γνωστή ως Νταγκεροτυπία ή δαγκεροτυπία (Daguerreotype), ως δώρο στον κόσμο.

 

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Louis-Jacques-Mandé Daguerre (@daguerre_18)

Με αυτή την κίνηση η φωτογραφία γινόταν ελεύθερα προσβάσιμη στο παγκόσμιο κοινό. Η Νταγκεροτυπία ήταν η πρώτη εμπορική φωτογραφική διαδικασία και αναπτύχθηκε από τον Daguerre το 1833 ή 1834.

O Daguerre συνεργάστηκε στενά με τον Nicéphore Niépce από το 1829 μέχρι τον θάνατο του δεύτερου, το 1833, εξελλίσσοντας την διαδικασία της Ηλιογραφίας που είχε εφεύρει ο Niépce και η οποία απαιτούσε περίπου 8 ώρες για την εμφάνιση μίας φωτογραφίας. Ο Niépce ήταν ο άνθρωπος που έβγαλε με την μέθοδο της Ηλιογραφίας την πρώτη φωτογραφία στην ιστορία της ανθρωπότητας, από το παράθυρο του σπιτιού του, το 1826 ή 1827, στη Γαλλία

Η περιγραφή της διαδικασίας της Νταγκεροτυπίας παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 9 Ιανουαρίου 1839 στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών.

Στις 19 Αυγούστου η Γαλλική κυβέρνηση, αφού είχε έρθει σε συμφωνία με τον Daguerre και τον γιο του Niépce, προσφέροντας τους ισόβια σύνταξη, παρουσίασε την διαδικασία παραγωγής φωτογραφιών στο παγκόσμιο κοινό, προσφέροντας ελεύθερη χρήση της σε όλο τον κόσμο.

Με την διαδικασία της Νταγκεροτυπίας εμφανίστηκε η πρώτη φωτογραφία στην ιστορία, που περιλάμβανε και ανθρώπους. Η φωτογραφία είναι λήψη του ίδιου του Daguerre, το 1838, από το παράθυρο του σπιτιού του προς την Boulevard du Temple του Παρισιού και δείχνει τρεις ανθρώπους, ένα λούστρο και ένα πελάτη του και ένα ακόμα άτομο στα δεξιά τους (αριστερή κάτω γωνία). Η έκθεση της λήψης κράτησε 10 με 15 λεπτά. Οι τρεις άνθρωποι έμειναν πολύ ώρα ακίνητοι, εν αγνοία τους, ώστε να μπορέσουν να καταγραφούν στην φωτογραφία.

Και το πρώτο αυτοπορτραίτο (ο πρόγονος της selfie) έγινε με την διαδικασία της Νταγκεροτυπίας, το 1839, στις Η.Π.Α. Δημιουργός του ο Robert Cornelius.  Για να δημιουργήσει το αυτοπορτραίτο του ο Cornelius χρησιμοποίησε ένα κουτί με ένα κιάλι που χρησιμοποιούνταν στην όπερα, στήθηκε στον εξωτερικό χώρο, πίσω από το κατάστημα της οικογένειας του και έμεινε ακίνητος για περίπου 3 με 15 λεπτά.

 

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Joseph Nicéphore Niépce (@nicephore__niepce__)

Η διαδικασία της Νταγκεροτυπίας ήταν αρκετά δύσκολη και ήθελε εξαιρετική προσοχή γιατί χρησιμοποιούνταν τοξικά χημικά, πολύ επικίνδυνα. Στην ουσία πλάκες χαλκού σε συνδυασμό με ιώδιο του αργύρου (φωτοευαίσθητο υλικό) έδιναν θετικές αντεστραμμένες εικόνες που έβγαιναν σε ένα μοναδικό αντίτυπο. Οι πλάκες έπρεπε να χρησιμοποιηθούν εντός μίας ώρας από τη δημιουργία τους. Ακολουθούσε η έκθεση τους για 10 έως 30 λεπτά στο φως (αργότερα λόγω των βελτιωμένων φακών και των υλικών ο χρόνος έκθεσης μπόρεσε να μειωθεί στο λεπτό), κάτι που σημαίνει ότι οι άνθρωποι έπρεπε να μείνουν ακίνητοι για όλο αυτό το χρονικό διάστημα.  Η επιφάνεια της νταγκεροτυπίας ήταν πολύ ευαίσθητη και συχνά έπρεπε να καλυφθούν με γυαλί για να προστατευτούν.

Η Παγκόσμια Ημέρα Φωτογραφίας καθιερώθηκε το 1991.

Διαβάστε ακόμη:

• Ο άνθρωπος που επέστρεψε στα άστρα
• Ματθαίος Γιωσαφάτ: «Μεγαλώνοντας, μαθαίνεις να συμβιβάζεσαι με το φυσικό τέλος»
• Θα μπορούσε η μουσική της Lana Del Rey να μας «ξεναγήσει» στην ποίηση του Καβάφη;
• Τηλεσκόπιο James Webb: Νέες σημαντικές ανακαλύψεις – Ίσως βρήκε τον πιο μακρινό γαλαξία
• Γιάννης Μπεχράκης: 10 συγκλονιστικές φωτογραφίες που δείχνουν τη σκληρή πραγματικότητα του πολέμου