Γιατί να δεις ταινίες του Αντρέι Ταρκόφσκι

Με αφορμή την απόφαση του ρώσικου κινηματογραφικού στούντιο να διαθέσει δωρεάν όλες τις ταινίες του Αντρέι Ταρκόφσκι στο Youtube. Γράφουμε μερικούς μόνο από τους λόγους που θα έπρεπε να τις δεις.

Γιατί είναι ένας από τους σημαντικότερους Ρώσους σκηνοθέτες.

Αν ο Σεργκέι Άιζενστάιν είναι ο άνθρωπος που “δημιουργεί” το ρωσικό κινηματογράφο, ο Αντρέι Ταρκόφσκι είναι αυτός που τον καθιερώνει.
Το έργο του βέβαια δεν είναι πλούσιο σε ποσότητα αφού μέσα σε 23 χρόνια γύρισε μόλις 7 ταινίες. Αυτό ήταν το μεγάλο παράπονο του. Η σοβιετική κυβέρνηση είχε απαγορεύσει τις ταινίες του διότι τις θεωρούσε ελιτίστικες. Έτσι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη πατρίδα του και πέθανε εξόριστος. Μπορεί η πατρίδα που τον ενέπνευσε να τον απέρριψε αλλά τελικά τον αναγνώρισε, μετά βέβαια από τον θάνατο του.

Γιατί ο Ταρκόφσκι δεν μιλάει με σύμβολα, μιλάει με εικόνες. 

Συγκεκριμένα είχε πει: “Είμαι εχθρός των συμβόλων. Είναι μια πολύ στενή έννοια από την άποψη οτι ένα σύμβολο υπάρχει με σκοπό την αποκρυπτογράφηση του. Απο την άλλη πλευρά, μια καλλιτεχνική εικόνα δε χρειάζεται αποκρυπτογράφηση,είναι ένα ισοδύναμο του κόσμου που μας περιβάλλει. Η βροχή στο Σολάρις δεν είναι σύμβολο, είναι απλά μια βροχή που στη συγκεκριμένη στιγμή έχει μια ιδιαίτερη σημασία για τον ήρωα.Δε συμβολίζει τίποτε, απλά εκφράζει.Είναι μια καλλιτεχνική αλληλουχία εικόνων. Το σύμβολο κατ’ εμέ,είναι κάτι πολύ περίπλοκο” 

Γιατί έχει ένα μοναδικό τρόπο να “καλλιεργεί” τον χρόνο μέσα από τις ταινίες του. 

Ο ίδιος είχε μια θεωρία για τον χρόνο και τον κινηματογράφο. Θεωρούσε ότι το κύριο χαρακτηριστικό του κινηματογράφου είναι ο μετασχηματισμό της ανθρώπινης εμπειρίας του χρόνου.
Με απλά λόγια: Το αμοντάριστο υλικό για τον Ταρκόφσκι είναι ο πραγματικός χρόνος. Χρησιμοποιούσε λοιπόν αργά και μεγάλα πλάνα για να δώσει στον θεατή την αίσθηση του χρόνου που περνά και χάνεται και παράλληλα να αναδείξει την μοναδικότητα κάθε στιγμής. Με αυτό το τρόπο εξισορροπεί ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το μεταφυσικό.  Η θεωρία αυτή του Ταρκόφσκι ονομάστηκε από τον ίδιο “γλυπτική του χρόνου” και μπορείτε να την δείτε ξεκάθαρα στην ταινία του Stalker (1979).

Γιατί ο Ίγκμαρ Μπέργκμαν τον έχει αποκαλέσει τον κορυφαίο σκηνοθέτη όλων των εποχών.

Συγκεκριμένα έχει δηλώσει για τον Ταρκόφσκι: “Όταν ο κινηματογράφος δεν είναι ντοκουμέντο είναι όνειρο. Γι’αυτό ο Ταρκόφσκι είναι ο μεγαλύτερος απ’όλους. Κινείται με απόλυτη άνεση στο χώρο των ονείρων, χωρίς να εξηγεί αλλά και τι να εξηγήσει; Είναι ένας μάντης,που έχει καταφέρει να σκηνοθετήσει τις οπτασίες του με το πιο βαρύ,αλλά και πιο πρόθυμο μέσο. Σ’ όλη μου τη ζωή έχω χτυπήσει τις γροθιές μου πανω στις πόρτες των δωματίων,όπου αυτός κινείται με τη μεγαλύτερη άνεση. Εγώ, μόνο μερικές φορές κατάφερα να μπω μέσα.Οι περισσότερες από τις συνειδητές μου προσπάθειες τελείωσαν με εξευτελιστικές αποτυχίες”

Γιατί ο Λαρς Φον Τρίερ αφιέρωσε σε αυτόν την ταινία του “Ο Αντίχριστος”.

Όταν ρωτήθηκε επί τούτου απάντησε: “‘Έχετε δει μια ταινία που λέγεται “ο καθρέφτης” ; Είχα υπνωτιστεί! Την είδα 20 φορές. Ήταν η πιο έντονη θρησκευτική εμπειρία που είχα ποτέ. Για μένα είναι ο Θεός”.

Γιατί μερικές σκηνές από τις ταινίες του είναι οι πιο όμορφες που θα δεις ποτέ στον κινηματογράφο.

Δεν είναι τυχαίο ότι τον λένε “ποιητή” της εικόνας.

Οι ταινίες του Ταρκόφσκι είναι:
Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν (1962)
Αντρέι Ρουμπλιόφ (1969)
Σολάρις (1972)
Καθρέφτης (1975)
Στάλκερ (1979)
Νοσταλγία (1983)
Θυσία (1986)

Θα τις βρείτε όλες στο κανάλι Киноконцерн “Мосфильм