16 ταινίες που αναπαριστούν την έμφυλη βία και μας κάνουν να ανατριχιάζουμε

Σήμερα, Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2021 είναι η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Όπως αποκαλύπτει και το όνομα της ημέρας στόχος της είναι η εαυισθητοποίηση όλων των ανθρώπων γύρω από ζητήματα έμφυλης βίας, με απώτερο στόχο την μείωση και την ολοκληρωτική εξάλειψή της.

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών θεωρείται γενικότερα μία από τις πιο σημαντικές παγκόσμιες μέρες, ενώ φέτος η ανάγκη να ακουστεί το μήνυμα που θέλει να διαδώσει η συγκεκριμένη ημέρα είναι πιο επιτακτική από ποτέ στην χώρα μας.

Ο λόγος έγκειται αφενός σε ολόκληρο το ελληνικό κίνημα του #MeToo που ξέσπασε πριν από μερικούς μήνες φέρνοντας στην επιφάνεια σωρεία καταγγελιών για περιστατικά κακοποίησης που έμεναν στην αφάνεια για πολλά χρόνια. Παράλληλα, φέτος σημειώθηκαν 13 γυναικοκτονίες που συγκλόνισαν το πανελλήνιο, ενώ οι έρευνες δείχνουν ότι η καραντίνα συνετέλεσε στην αύξηση της βίας κατά των γυναικών.

Συνεπώς, η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών είναι εδώ κάθε χρόνο προκειμένου να αναδείξει ένα χρόνιο κοινωνικό ζήτημα και να μας υπενθυμίσει ότι πρέπει να το καταπολεμήσουμε.

Η έβδομη τέχνη παίζοντας πάντα καθοριστικό ρόλο στην διάδοση μηνυμάτων μέσω της τέχνης προσπαθούσε πάντα να αναδεικνύει κοινωνικά προβλήματα εγείροντας προβληματισμούς και ανοίγοντας γόνιμες συζητήσεις γύρω από αυτά. Έτσι, οι δημιουργοί των ταινιών δεν θα μπορούσαν να μείνουν αμέτοχοι σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ελληνικής και όχι μόνο κοινωνίας, όπως είναι η βία κατά των γυναικών.

Άλλωστε, πλέον τα τελευταία χρόνια -ευτυχώς- το συγκεκριμένο πρόβλημα έχει αρχίσει να συζητιέται αρκετά και ανοιχτά, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια που προωθούνταν η λεγόμενη “κουλτούρα της σιωπής”. Και μπορεί να απέχουμε αρκετά από την πλήρη εξάλειψη του φαινομένου της έμφυλης βίας, αλλά τουλάχιστον κάνουμε δυναμικά βήματα προς την αντιμετώπισή του.

Παρακάτω, λοιπόν, ακολουθούν μερικές κινηματογραφικές απόπειρες, οι οποίες προσπάθησαν να αποτυπώσουν τη βία κατά των γυναικών και ομολογουμένως τα κατάφεραν.

1. Τυραννόσαυρος

Υπόθεση: Ο Τζόζεφ, ένας μέθυσος, οξύθυμος, αθυρόστομος τύπος, που δεν το έχει σε τίποτα να ξεσπάσει σε οποιονδήποτε βρεθεί μπροστά του όταν έχει τα νεύρα του, συναντά μια μέρα τη Χάνα, η οποία δουλεύει ως εθελόντρια σε ένα κατάστημα που ανήκει σε γνωστή φιλανθρωπική οργάνωση. Η γνωριμία τους αποτελεί για εκείνον μια ευκαιρία να ξεφύγει για λίγο από την ανούσια καθημερινότητά του. Ωστόσο, για τη Χάνα η όλη κατάσταση είναι σαφώς πιο περίπλοκη, καθώς, πίσω από το ζεστό, συγκαταβατικό της βλέμμα, κρύβεται ένα αποτρόπαιο μυστικό.

2. Μετά την Λουτσία

Υπόθεση: Μετά το θάνατο της συζύγου του, ο Ρομπέρτο και η έφηβη κόρη του Αλεχάντρα μετακομίζουν στην Πόλη του Μεξικού. Εκείνος ανοίγει ένα εστιατόριο κι εκείνη γνωρίζει νέους φίλους στο σχολείο. Προσπαθούν σιωπηλά να αφήσουν πίσω το παρελθόν τους, αλλά η καινούργια πραγματικότητα είναι πολύ σκληρή για να τους το επιτρέψει.

3. Bombshell

Υπόθεση: Όταν η παρουσιάστρια του τηλεοπτικού καναλιού Fox News Γκρέτσεν Κάρλσον απολύεται, μηνύει τον επικεφαλή του μιντιακού κολοσσού Ρότζερ Έιλς για σεξουαλική παρενόχληση. Καμία από τις πρώην συναδέλφους της, όμως, δεν μοιάζει πρόθυμη να τη στηρίξει.

4. Το Λουλούδι της Ερήμου

Υπόθεση:  Η δωδεκάχρονη Γουόρις ζει σ’ ένα χωριό νομάδων στην έρημο της Σομαλίας. Όταν αντιλαμβάνεται ότι ο πατέρας της έχει αποφασίσει να την παντρέψει με έναν εβδομηντάχρονο βοσκό, το σκάει από τους δικούς της και πηγαίνει στην πρωτεύουσα Μογκαντίσου για να βρει τη γιαγιά της. Εκείνη, όμως, ντροπιασμένη από την συμπεριφορά της εγγονής της, δεν την κρατά κοντά της αλλά τη στέλνει στο Λονδίνο, ώστε να δουλέψει ως καθαρίστρια εσώκλειστη στην πρεσβεία της Σομαλίας κοντά σε κάποιους συγγενείς.

Για τα επόμενα χρόνια, η νεαρή Γουόρις ζει σε κατάσταση αιχμαλωσίας μέσα στην πρεσβεία μέχρι την ημέρα που ξεσπά εμφύλιος στην πατρίδα της και όλοι οι αξιωματούχοι τρέπονται σε φυγή. Ξαφνικά βρίσκεται να περιφέρεται μόνη, με μια βαλίτσα με τα ελάχιστα υπάρχοντά της στο χέρι, για πρώτη φορά στους δρόμους του Λονδίνου.

Με τη βοήθεια της Μέριλιν, μιας κοπέλας με την οποία γνωρίστηκε τυχαία και η οποία την πήρε να μείνει μαζί της, βρίσκει δουλειά σε ένα εστιατόριο. Σύντομα η τύχη θα της χαμογελάσει όταν τραβά την προσοχή του διάσημου φωτογράφου Τέρι Ντόναλντσον και από εκείνη τη στιγμή η ζωή της θα αλλάξει για πάντα…

5. Promising Young Woman

Υπόθεση:  Το τραυματικό παρελθόν της μοναχικής Κέισι θα έρθει στην επιφάνεια όταν συναντήσει τους παλιούς συμφοιτητές της, οι οποίοι την ανάγκασαν να εγκαταλείψει τις σπουδές της στην ιατρική.

6. Miss Violence

Υπόθεση: Την ημέρα των γενεθλίων της η 11χρονη Αγγελική αυτοκτονεί πηδώντας από το μπαλκόνι. Η αστυνομία και η κοινωνική πρόνοια προσπαθούν να βρουν την αιτία, η οποία κρύβεται πίσω από τα επικίνδυνα μυστικά της οικογένειάς της.

7. Συνέβη στο Σόχο

Υπόθεση:  Ψυχολογικό θρίλερ του Έντγκαρ Ράιτ, για μια νεαρή κοπέλα που έχει πάθος με το σχέδιο μόδας και που έχει μυστηριωδώς την ικανότητα να εισέλθει στη δεκαετία του 1960. Εκεί συναντά το είδωλό της, μία εκθαμβωτική και φιλόδοξη τραγουδίστρια. Όμως το Λονδίνο της δεκαετίας του ’60 δεν είναι αυτό που φαίνεται και ο χρόνος δείχνει να καταρρέει με μυστηριώδεις συνέπειες.

8. Νύχτες με τον Εχθρό μου

Υπόθεση:  Μια νεαρή γυναίκα σκηνοθετεί την αυτοκτονία της και αλλάζει ταυτότητα, για να γλιτώσει από το βάναυσο σύζυγό της. Η συγκεκριμένη ταινία, στην οποία πρωταγωνιστεί η Τζούλια Ρόμπερτς σε έναν απ΄τους καλύτερους ρόλους της καριέρας της, αποτελεί τη γνωστότερη κινηματογραφική αναπαράσταση ενδοοικογενειακής βίας. Η συγκλονιστική ερμηνεία της Julia Roberts ως Laura Burney, αποδεικνύει με τον πιο πειστικό τρόπο το που μπορεί να φτάσει μια γυναίκα, στην προσπάθειά της να γλιτώσει απ’ τη σωματική και ψυχολογική βία που της ασκεί ο άντρας της. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Laura έφτασε στο σημείο να σκηνοθετήσει την ίδια της την αυτοκτονία και να αλλάξει την ταυτότητά της.

9. Μη αναστρέψιμος

Υπόθεση: Μια γυναίκα βιάζεται κτηνωδώς έπειτα από ένα πάρτυ. Ο άντρας της και ένας φίλος του αναζητούν τον ένοχο σε ένα γκέι μπαρ και λιώνουν τα μούτρα ενός πελάτη, σε μια «μη αναστρέψιμη» ιστορία που βλέπουμε από το τέλος προς την αρχή. Μια ταινία που δημιουργήθηκε με σκοπό να προκαλέσει τους θεατές, με σκηνές απίστευτης ωμότητας και βίας, όπως ο 8λεπτος σε διάρκεια βιασμός της ηρωίδας, που έγινε αντικείμενο έντονων σχολιασμών και αντιδράσεων στο Φεστιβάλ των Καννών.

10. Citation

Υπόθεση:  Μια λαμπρή φοιτήτρια από τη Νιγηρία τα βάζει με το ακαδημαϊκό κατεστημένο καταγγέλλοντας έναν δημοφιλή καθηγητή που πήγε να τη βιάσει. Η ταινία είναι διαθέσιμη στο Netflix και βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα.

11. Η Ετυμηγορία

Υπόθεση:  Ενας νεαρός δικηγόρος στο ρατσιστικό Μισισίπι αναλαμβάνει την υπεράσπιση ενός μαύρου, ο οποίος σκότωσε τους λευκούς βιαστές της 10χρονης κόρης του και κινδυνεύει να καταδικαστεί σε θάνατο.

12. The Tale

Υπόθεση:  Μια μέρα η Nettie (Ellen Burstyn) τηλεφωνεί αναστατωμένη την κόρη της Jennifer (Laura Dern), που είναι πια στα σαράντα της, έχοντας ανακαλύψει μια σοκαριστική έκθεση που είχε γράψει η Jennifer, όταν ακόμη πήγαινε στο σχολείο. Σε αυτή την σοκαριστική έκθεση, που η Nettie έγραψε μόλις στα 13 της χρόνια, αναφέρεται στη “σχέση” της με έναν μεγαλύτερο άνδρα. Η Jennifer θυμάται πράγματι τη σχέση της με τον Bill, τον τότε 40 ετών προπονητή που είχε το καλοκαίρι που πήγε στην προπονητική κατασκήνωση, αν και στις δικές της αναμνήσεις εκείνη είναι δεν είναι τόσο μικρή. Καθώς βλέπει φωτογραφίες του εαυτού της από αυτήν την περίοδο συνειδητοποιεί πως ήταν όντως μικρότερη και αρχίζει να αμφισβητεί τα όσα η ίδια θεωρούσε δεδομένα, ξεκινώντας ένα ταξίδι στις αναμνήσεις της προκειμένου να ανακαλύψει τι πραγματικά της έχει συμβεί.

Πρόκειται για μία από τις πρώτες ταινίες που ασχολήθηκαν με το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης μετά το ξέσπασμα του κινήματος του #MeToo στις Η.Π.Α., ενώ η Jennifer Fox που βρίσκεται στην σκηνοθετική καρέκλα της ταινίας ανέλαβε το δύσκολο έργο της εξιστόρησης της δικής της σεξουαλικής κακοποίησης από τον δάσκαλο ιππασίας της στη τρυφερή ηλικία των 13.

13. The Assistant

Υπόθεση:  Η Τζέιν είναι μία προσφάτως απόφοιτη κολεγίου με ταλέντο στην παραγωγή ταινιών. Η Τζέιν μόλις έχει πιάσει τη δουλειά των ονείρων της, ως βοηθός στο πλάι ενός ισχυρού άντρα της βιομηχανίας του θεάματος. Η ημέρα της στη δουλειά είναι σχεδόν η ίδια με κάθε άλλον υπάλληλο στο γραφείο, καθώς κάνει μικρά θελήματα όπως το να φτιάχνει καφέ, να παραγγέλνει μεσημεριανό, και να λαμβάνει τηλεφωνικά μηνύματα. Όσο περνάει ο καιρός όμως και ακολουθεί την καθημερινή της ρουτίνα, ολοένα και παρατηρεί την κακομεταχείριση που ύπουλα χρωματίζει κάθε πτυχή της εργασιακής της ημέρας. Απέναντι σε αυτή τη συσσώρευση ταπεινώσεων, η Τζέιν τώρα αποφασίζει να πατήσει πόδι.

14. Revenge

Υπόθεση:  Τρεις πλούσιοι, παντρεμένοι άντρες συναντιούνται για το ετήσιο, καθιερωμένο κυνήγι στην έρημο. Μόνο που αυτήν τη φορά, ο ένας θα φέρει μαζί και την αρκετά σέξι ερωμένη του. Τα πράγματα θα βγουν δραματικά εκτός ελέγχου όταν η νεαρή κοπέλα πέφτει θύμα βιασμού και σπρώχνεται από την άκρη ενός γκρεμού. Έτσι, οι τρεις άντρες νομίζουν ότι η κοπέλα είναι νεκρή, αλλά η αλήθεια είναι διαφορετική αφού εκείνη επιβιώνει και επιστρέφει από την κόλαση της ερήμου διψασμένη για εκδίκηση, μετατρέποντας το (ετήσιο) κυνήγι σε αληθινό ανθρωποκυνηγητό.

15. Precious

Υπόθεση: Η ταινία που κέρδισε την κριτική επιτροπή και το κοινό του Φεστιβάλ Σάντανς, των ανεξάρτητων ταινιών, αφηγείται τη σκληρή ιστορία μιας 16χρονης μαύρης και υπέρβαρης μαθήτριας, που ζει μια απόλυτα ανεπιθύμητη ζωή. Η Κλαρίς Πρέσιους Τζόουνς είναι ήδη έγκυος για δεύτερη φορά από τον απόντα πατέρα της, ενώ η μητέρα της είναι εξαιρετικά βίαιη λεκτικά και σωματικά απέναντι της. Στο σχολείο επικρατεί ένα χάος και η Πρέσιους, ενώ έχει καλούς βαθμούς, κρύβει καλά ένα απρόσμενο μυστικό: Δεν ξέρει ούτε να γράφει, ούτε να διαβάζει.

Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο της Αμερικανίδας Σάφαϊρ, που κυκλοφόρησε το 1996 (και στην Ελλάδα με τον τίτλο «Σπρώξε», από τις εκδόσεις «Καστανιώτη»). Η συγγραφέας και ποιήτρια δίδασκε επί χρόνια σε σχολεία του Μπρονξ και του Χάρλεμ και έζησε από κοντά ιστορίες ανάλογες μ αυτήν της Πρέσιους. Επιπλέον είχε πέσει και η ίδια θύμα βιασμού σε πολύ μικρή ηλικία, ενώ δολοφόνησαν τη μητέρα και τον αδελφό της το 1986.

16. Οι Τρεις Πινακίδες Έξω από το Έμπινγκ, στο Μιζούρι

Υπόθεση: Νοικιάζοντας τρεις διαφημιστικές πινακίδες στην είσοδο της πόλης, μια μητέρα καταγγέλλει την τοπική αστυνομία, η οποία δεν έχει βρει τον ένοχο για το βιασμό και τη δολοφονία της κόρης της, μέσα από τις ανακοινώσεις που αναρτά.

Διαβάστε ακόμη:

• Εκδήλωση του Κέντρου Διοτίμα ενάντια στην Έμφυλη Βία: «#MetooGR: από το προσωπικό στο πολιτικό ξανά»
• 25 Νοέμβρη: Δεν είμαστε όλες εδώ, λείπουν οι 13 δολοφονημένες του 2021
• Promising Young Woman: Η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που “σερβίρεται” πάντα κρύο