Ένα μαχαίρι, του Νίκου Καββαδία

Ένας από τους πιο γνωστούς και πολυδιαβασμένους Έλληνες ποιητές και πεζογράφους ήταν ο Νίκος Καββαδίας, ο οποίος γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1910 στη Ρωσία.

Μετά το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και στην ευαίσθητη ηλικία των 4 ετών μετακομίζει με την οικογένειά του στο Αργοστόλι.

Ωστόσο, ο πατέρας στις επιχειρήσεις του στη Ρωσία, αλλά βιώνει την οικονομική καταστροφή. Το 1917, κατά τη διάρκεια της Οκτωβριανής Επανάστασης, φυλακίζεται και στη συνέχεια, γυρίζει και πάλι στην Ελλάδα το 1921, αλλά αδυνατεί να προσαρμοσθεί στην ελληνική πραγματικότητα.

Μετά το Αργοστόλι, η οικογένεια εγκαθίσταται στον Πειραιά, οπού ο Νίκος Καββαδίας πηγαίνει στο Δημοτικό. Εκεί είναι συμμαθητής με το Γιάννη Τσαρούχη και τον Παπά-Γιώργη Πυρουνάκη και διαβάζει γνωστούς συγγραφείς, όπως είναι ο Ιούλιος Βερν.

Στο Γυμνάσιο γνωρίζεται με το συγγραφέα και ιατρό του Πολεμικού Ναυτικού Παύλο Νιρβάνα, ενώ στα 18 του ξεκινάει να δημοσιεύει ποιήματά του στο περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας με το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλχάλας, ενώ εκδίδει ο ίδιος το σατυρικό φυλλάδιο “Σχολικός Σάτυρος”, γράφοντας ποιήματα για τους συμμαθητές του.

Το πρώτο ποίημά του δημοσιεύεται στην εφημερίδα “Σημαία” με τίτλο “Ο Θάνατος της Παιδούλας“.

Μετά το Γυμνάσιο έδωσε εξετάσεις για την Ιατρική Σχολή, αλλά την ίδια περίοδο πεθαίνει ο πατέρας του . Έτσι, αναγκάζεται να εργαστεί σε ναυτικό γραφείο, αν και συνεχίζει να συνεργάζεται με διάφορα φιλολογικά περιοδικά

Το Νοέμβριο του 1928, ο Καββαδίας βγάζει ναυτικό φυλλάδιο, ενώ το 1929 “χάνεται” στις θάλασσες για πρώτη φορά ως ναυτικός με το φορτηγό “Άγιος Νικόλαος”. Μαζί του πηγαίνει και ο μικρότερος αδελφός του Αργύρης, που είχε γεννηθεί στην Ελλάδα το 1915.

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη IANOS (@ianos_gr)

Το 1931 το περιοδικό “Ναυτική Ελλάς” δημοσιεύει το έργο του Νίκου Καββαδία, “Τραγούδια”. Την επόμενη χρονιά ο ποιητής ξεκινά να δημοσιεύει τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις στην εφημερίδα “Πειραϊκόν Βήμα”, μαζί με το μυθιστόρημά του (σε συνέχειες) “Η Απίστευτη Περιπέτεια του Λοστρόμου Νακαχαναμόκο”, όμως η εφημερίδα διακόπτει την έκδοσή της και μαζί διακόπτεται και αυτή του η προσπάθεια.

Το 1933, η οικογένεια Καββαδία μετακομίζει από τον Πειραιά στην Αθήνα με το σπίτι της να μετατρέπεται σε σημείο συγκέντρωσης λογοτεχνών, ζωγράφων και ποιητών. Τον Ιούνιο του 1933 κυκλοφορεί η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο “Μαραμπού” , η οποία του χαρίζει το προσωνύμιο που θα τον συνοδεύει έως το τέλος της ζωή.

Ο Νίκος Καββαδίας πολέμησε στον πόλεμο του ’40 στο Αλβανικό μέτωπο, ενώ στη διάρκεια της Κατοχής, ο ποιητής περνάει στις γραμμές της Εθνικής Αντίστασης και γίνεται μέλος του ΕΑΜ. Τότε μάλιστα έγινε και μέλος του ΚΚΕ.

Εντάσσεται, επιπλέον, στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, παρά το γεγονός ότι είχε τυπώσει τότε μόνο ένα βιβλίο, το Μαραμπού, ενώ το όριο ήταν τα τρία βιβλία. Είναι όμως ενεργός λογοτεχνικά, γράφοντας ποιήματα, ορισμένα εξ αυτών αντιστασιακά, με πιο χαρακτηριστικό το ποίημα “Στον τάφο του ΕΠΟΝίτη” και “Αθήνα 1943”, με το ψευδώνυμο Α. Ταπεινός, στο περιοδικό “Πρωτοπόροι”.

Τα επόμενα χρόνια ήταν αρκετά γόνιμα, αφού ασχολήθηκε τόσο με την συγγραφή όσο και με τη μετάφραση λογοτεχνίας. Παράλληλα, επανεκδόθηκε το “Μαραμπού”. Από το 1954 μέχρι και το 1974, ταξιδεύει διαρκώς με πολύ μικρά διαλείμματα. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων χάνει τον αδερφό του, Αργύρη (1957) και τη μητέρα του το 1965. Ακόμη, το 1966 γεννιέται ο Φίλιππος, ο οποίος ήταν ο γιος της ανιψιάς του, Έλγκας. Πρόκειται για μερικά εκ των σημαντικότερων γεγονότων της ζωής του.

Ακόμη, το 1954 και όσο δούλευε σε “ποστάλι” (καράβι μικρών αποστάσεων, επιβατηγό), ταξίδεψε με το καράβι του ο Γιώργος Σεφέρης, ο οποίος  δεν μπήκε καν στη διαδικασία να χαιρετίσει το Νίκο Καββαδία, κάτι που τον πίκρανε, καθώς η λεγόμενη γενιά του ’30, στην οποία ανήκε, τον περιφρονούσε.

Γενικώς, τα ταξίδια του και η ζωή του ως ναυτικός είναι κάτι που αντικατοπτρίζεται έντονα στην ποίησή του τόσο από την επιλογή της θεματολογίας των ποιημάτων του όσο και από το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί.

Ο Νίκος Καββαδίας αφήνει την τελευταία του πνοή το 1975 στην Αθήνα, ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο. Κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, παρουσία πολλών ανθρώπων των γραμμάτων και της τέχνης.

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Microkosmos (@microkosmosorg)

Ακολουθεί το ποίημά του με τίτλο “Ένα μαχαίρι”.

Απάνω μου έχω πάντοτε στη ζώνη μου σφιγμένο
ένα μικρό αφρικάνικο ατσάλινο μαχαίρι
– όπως αυτά που συνηθούν και παίζουν οι Αραπάδες-
που από έναν γέρο έμπορο αγόρασα στ’ Αλγέρι.

00:11 / 00:32
Θυμάμαι, ως τώρα να `τανε, το γέρο παλαιοπώλη,
όπου έμοιαζε με μια παλιά ελαιγραφία του Γκόγια,
ορθόν πλάι σε μακριά σπαθιά και σε στολές σχισμένες,
να λέει με μια βραχνή φωνή τα παρακάτου λόγια:

«Ετούτο το μαχαίρι, εδώ, που θέλεις ν’ αγοράσεις
με ιστορίες αλλόκοτες ο θρύλος το `χει ζώσει,
κι όλοι το ξέρουν πως αυτοί που κάποια φορά το `χαν,
καθένας κάποιον άνθρωπο δικό του έχει σκοτώσει.

Ο Δον Μπαζίλιο σκότωσε μ’ αυτό τη Δόνα Τζούλια,
την όμορφη γυναίκα του, γιατί τον απατούσε.
Ο Κόντε Αντόνιο, μια βραδιά, τον δύστυχο αδελφό του
με το μαχαίρι τούτο εδώ κρυφά δολοφονούσε.

Ένας αράπης τη μικρή ερωμένη του από ζήλεια
και κάποιος ναύτης Ιταλός ένα Γραικό λοστρόμο·
χέρι με χέρι ξέπεσε και στα δικά μου χέρια.
Πολλά έχουν δει τα μάτια μου, μα αυτό μου φέρνει τρόμο.

Σκύψε και δες το, μι’ άγκυρα κ’ ένα οικόσημο έχει,
είν’ αλαφρύ, για πιάσε το· δεν πάει ούτε ένα κουάρτο,
μα εγώ θα σε συμβούλευα κάτι άλλο ν’ αγοράσεις».
-Πόσο έχει; Μόνο φράγκα εφτά. Αφού το θέλεις, πάρτο.

Ένα στιλέτο έχω μικρό στη ζώνη μου σφιγμένο,
που η ιδιοτροπία μ’ έκαμε και το ’καμα δικό μου·
κι αφού κανένα δε μισώ στον κόσμο να σκοτώσω,
φοβάμαι μη καμιά φορά το στρέψω στον εαυτό μου…

Διαβάστε ακόμη:

• Ο γέρος, του Άγγελου Σικελιανού
• Οι λέξεις της είναι οστά, της Ευτυχίας Παναγιώτου
• 117 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Εγγονόπουλου