"Νοσηρές" και περήφανες μειοψηφίες

Οι πρόσφατες δηλώσεις γνωστής πολιτεύτριας της ΝΔ σχετικά με τα σύγχρονα πρότυπα ομορφιάς, τα οποία, σύμφωνα πάντα με την γνώμη της, έρχονται σε σύγκρουση με τα αντίστοιχα παραδοσιακά και είναι επικίνδυνα για τις υφιστάμενες κοινωνικές δομές, προκάλεσαν κύμα αντιδράσεων.

Ορισμένοι ακραίοι της χαρακτηρισμοί κρίθηκαν ιδιαίτερα προσβλητικοί προς μια πληθώρα κοινωνικών ομάδων και τα social media δεν άργησαν να ανταποκριθούν στο προκλητικό κάλεσμα. Πολλοί ωστόσο αναρωτήθηκαν:

“Γιατί επιτράπηκε στο ζήτημα να πάρει τέτοιες διαστάσεις;”

“Γιατί χαρίσαμε στην συγκεκριμένη γυναίκα την αναγνωσιμότητα που τόσο απεγνωσμένα φαίνεται να ζητούσε;”

Σε αυτά τα ερωτήματα έρχομαι να απαντήσω ως εξής: Τι και αν δεν βλέπαμε την ανάρτηση της κ. Λατινοπούλου ως ένα μεμονωμένο και ίσως ατυχές περιστατικό; Τι και αν αντιλαμβανόμασταν πως οι δηλώσεις της αντικατοπτρίζουν τον εσωτερικευμένο μισογυνισμό μιας μεγάλης μερίδας της ελληνικής κοινωνίας; Μιας “νοσηρής μειοψηφίας” που ζει ανάμεσά μας και δεν έχει ακόμα αντιληφθεί πως τόσο τα πρότυπα ομορφιάς όσο και οι ίδιες οι κοινωνικές δομές έχουν αλλάξει, έχουν εξελιχθεί. Τι και αν ερμηνεύαμε μια σαφώς προβληματική συμπεριφορά ως μια αφορμή, μια ανεπανάληπτη ευκαιρία να πάρουμε ένα λεπτό και να αναλογιστούμε ορισμένα πράγματα, χωρίς να εστιάσουμε στο εν λόγω βίντεο, αλλά βλέποντας για πρώτη φορά την μεγαλύτερη εικόνα;

Ας αναλογιστούμε, για παράδειγμα, πού εντοπίζεται η ομορφιά και τι θεωρείται “καλαίσθητο”. Πριν 30 χρόνια, ίσως η απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα να ήταν πολύ πιο απλή: “Όμορφη γυναίκα θεωρείται η ξανθιά, η ψηλή, με το πλούσιο μπούστο, με το λευκό δέρμα, με τα γαλάζια μάτια, που ντύνεται έτσι, που περπατάει έτσι, που μυρίζει έτσι”. Σήμερα, όμως, το φάσμα της ομορφιάς έχει επεκταθεί και τα πράγματα έχουν γίνει ελάχιστα πιο σύνθετα. Γυναίκες με παραπάνω κιλά κατακτούν τον χώρο του μόντελινγκ, καλλιτέχνες που μπορεί να μην έχουν την εξωτερική εμφάνιση της Μαντόνα του 1980 κατακτούν την ποπ σκηνή, non- binary και gender fluid άτομα που δεν επιθυμούν να περιορίσουν τους εαυτούς τους στις συγκεκριμένες απαιτήσεις που έχει η κοινωνία από κάθε φύλο, προβάλλονται συνεχώς από τα ΜΜΕ.

O κόσμος εξοικειώνεται όλο και περισσότερο με την ιδέα του διαφορετικού και, ως αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, δεν υπάρχει πλέον μια ομοφωνία γύρω από την έννοια της ομορφιάς. Το τι θεωρείται όμορφο κρίνεται πλέον υποκειμενικά, με βάση την προσωπική αισθητική του καθενός, ενώ από την άλλη πλευρά, πρωταρχικός στόχος του ατόμου είναι ή τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι, να νιώθει ο ίδιος άνετα με την εξωτερική του εμφάνιση και όχι να προσπαθεί να ανταπεξέλθει στις συχνά μη ρεαλιστικές απαιτήσεις της κοινωνίας. Ο άνθρωπος έχει για πρώτη φορά στην ιστορία των κοινωνιών, πρόσβαση στην ελευθερία του να εκφράζει τον εαυτό του όπως ο ίδιος επιθυμεί.

Αν ένας άνδρας αισθάνεται την επιθυμία να βάψει τα νύχια του, βάφει τα νύχια του(και κερδίζει και την γιουροβίζιον), αν μια γυναίκα επιθυμεί να παραμένει αξύριστη, παραμένει αξύριστη χωρίς αυτό να υπονοεί μια συγχυσμένη θηλυκότητα. Μπορεί ακόμα να ειπωθεί πως, ως έναν βαθμό, η σύγχρονη έννοια της ομορφιάς ταυτίζεται με αυτήν της αυτοπεποίθησης: Η ομορφιά πηγάζει από μέσα σου. Αν εσύ ο ίδιος αισθάνεσαι άνετα με το σώμα σου, αν δεν προσπαθείς να κρύψεις, αλλά δέχεσαι τις φυσικές σου ατέλειες, και αν αυτή σου την εσωτερική αυτοπεποίθηση την εκπέμπεις προς τα έξω, τότε είναι αδύνατο να μην μαγνητίσεις.

Βέβαια, εδώ προκύπτει οργανικά ένα απλό ερώτημα: “Γιατί πρέπει να με απασχολεί το αν θα μαγνητίσω;”. Η απάντηση εδώ είναι απλή: Δεν πρέπει. Είσαι ελεύθερος να βρεις την ταυτότητά σου και τον εαυτό σου, να αναλάβεις την ευθύνη του σώματος σου και των επιλογών σου. Σε αυτή τη διαδικασία δεν χωράνε τρίτοι.

Ακριβώς επειδή αυτή η διαδικασία είναι ένα καθαρά προσωπικό ζήτημα, οι αποθαρρυντικές κριτικές στα άτομα που κατακτούν την εσωτερική αρμονία του να είναι καλά με τον εαυτό τους και οι προσπάθειες επιβολής συγκεκριμένων κανόνων αισθητικής δεν θα έπρεπε να περνούν πλέον απαρατήρητες. Κανένας, ανεξαιρέτως φύλου, ιδιότητας ή κοινωνικής θέσης δεν θα έπρεπε να νιώθει πως έχει αρκετή εξουσία στο σώμα του συνανθρώπου του ώστε να μπορεί να του στερήσει αυτό το αίσθημα εσωτερικής αυτοπεποίθησης. Υπάρχουν κάποια πράγματα που υποτίθεται ότι θεωρούνται αυτονόητα, αλλά αφού αυτό διαψεύδεται διαρκώς, ίσως δεν έχω κάτι να χάσω με το να τα επαναλάβω: Τα σώματα μας μας ανήκουν. Οι επιλογές για το τι θα κάνουμε με αυτά είναι δικές μας. Οι ατέλειες μας είναι τέλειες. Αν θέλουμε να τις τονίσουμε η να τις προβάλλουμε, θα το κάνουμε. Η κοινωνία μας παλεύει για να απορρίψει την πατριαρχία και τον μισογυνισμό και αυτό είναι πανέμορφο.

Δεν χωράει πια ‘’επιταγές’’ προς τις γυναίκες ή προς οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα. Και όποιος δεν το βλέπει αυτό ξεκάθαρα, ίσως πρέπει να αναλογιστεί αν η οπισθοδρόμηση ή οι ραγάδες είναι στην τελική πιο “νοσηρή” απειλή για το κοινωνικό σύνολο. Είμαι περήφανος λοιπόν που οι δηλώσεις της κ. Λατινοπούλου δεν πέρασαν στην αφάνεια αλλά καταδικάστηκαν ανοιχτά και ακομπλεξάριστα από ευαισθητοποιημένα μέλη της ελληνικής κοινωνίας που απέδειξαν έμπρακτα ότι δεν υπάρχει πλέον καμία ανοχή εκεί που θίγονται ανθρώπινα δικαιώματα και πως ως σύνολο έχουμε κάνει κάποια μικρά, ίσως διστακτικά βήματα προς τα εμπρός. Δεν είναι η εποχή για να κατεβάζουμε το κεφάλι και να σωπαίνουμε. Γιατί, εξάλλου να σωπαίνουμε εμείς, όταν άλλοι δεν ξέρουν πότε επιβάλλεται να το κάνουν; Ίσως αν τώρα φωνάξουμε, υπερασπιζόμενοι τα δικαιώματα των γυναικών, των ομοφυλόφιλων ή όποιας άλλης κοινωνικής ομάδας έχουμε συνηθίσει να αφήνουμε στο παρασκήνιο, δεν θα υπάρξει αύριο άλλος Πέτρος Φιλιππίδης, δεν θα υπάρξει άλλη τρομοκρατημένη κοπέλα στα στενά της Νέας Σμύρνης.

Και αυτή η υποστήριξη προς το γυναικείο πληθυσμό, αλλά και τη διαφορετικότητα, δεν γνωρίζει φύλο. Είναι σχεδόν αυτονόητο πως κάθε γυναίκα που σέβεται τον εαυτό της και αναγνωρίζει την αξία της, θίχτηκε σε προσωπικό επίπεδο από το βίντεο της κ. Λατινοπούλου. Την ίδια στάση όμως δεν φάνηκε να επιδεικνύει και ο ανδρικός πληθυσμός, με ένα σημαντικό ποσοστό των ανδρών χρηστών της πλατφόρμας του Instagram να αδιαφορεί ή ακόμα και να στηρίζει τις δηλώσεις. Αυτό το σοκαριστικό γεγονός έγκειται στο ότι οι άνδρες τείνουμε να ενοχοποιούμε το φεμινιστικό κίνημα και να θεωρούμε πως εάν τολμήσουμε να στηρίξουμε τις γυναίκες στην προσπάθεια επίτευξης μιας πραγματικής ισότητας, θα θιχτεί ο ανδρισμός μας. Το κόμπλεξ συναντάται ακόμα πιο έντονα στο ζήτημα της διαφορετικής σεξουαλικής ταυτότητας.

Πρόκειται για κλασσικά δείγματα τοξικής (και συχνά επικίνδυνης για την κοινωνική πρόοδο) αρρενωπότητας. Δυστυχώς, πολλοί άνδρες δεν δείχνουν ακόμα να έχουν συνειδητοποιήσει πως ο ρόλος τους ως σύντροφος, ως φίλος, ως πατέρας, δεν τους δίνει την εξουσία να επιβάλλουν τα δικά τους “θέλω” στα σώματα των γύρω τους.

Νιώθω την ανάγκη λοιπόν να υπενθυμίσω στους άνδρες πως δεν υπάρχει τίποτα πιο γενναίο και “αρρενωπό” από το να έχεις τα κότσια να στηρίξεις ένθερμα, σθεναρά και ακομπλεξάριστα την διαφορετικότητα και τα δικαιώματα όλων των κοινωνικών ομάδων, σε μια κοινωνία που εξακολουθεί να σε θέλει ομοφοβικό, σεξιστή, σωβινιστή και “πολλά βαρή”. Και όσοι άνδρες τόλμησαν και το έκαναν παρά το ρεύμα της εποχής, να νιώθουν περήφανοι.

Εκεί έξω, υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που αντί του μίσους επιλέγουν την αγάπη. Αντί της κριτικής επιλέγουν την αποδοχή. Αντί να ασχολούνται με τους γύρω τους φροντίζουν το δικό τους σώμα, ανησυχούν για τις δικές τους επιλογές. Μια ομάδα ανθρώπων που βλέπουν πίσω από τα κατασκευασμένα πρότυπα ομορφιάς και τα πατριαρχικά κατάλοιπα, ελπίζοντας σε ένα πιο δίκαιο μέλλον, το οποίο και παλεύουν να οικοδομήσουν αντί να ασχολούνται με τρίχες, μεταφορικά ή κυριολεκτικά. Αν αυτά τα άτομα χαρακτηρίζονται “νοσηρά”, τότε περήφανα και φωνακτά δηλώνουμε μέλη της πιο νοσηρής γενιάς ανθρώπων που γέννησε ποτέ αυτή η χώρα.

 

• Βαμμένα νύχια, ξυρισμένοι άνδρες και αξύριστες γυναίκες
• 8 μοντέλα που κατέρριψαν πλήρως τα παραδοσιακά πρότυπα ομορφιάς
• Η Αφροδίτη Λατινοπούλου ενοχοποιεί τις αξύριστες γυναίκες και τους ξυρισμένους άντρες και το Twitter τη “δικάζει”