«Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού»: Μία παράσταση που έχει να σου πει πολλά και σε βάζει να σκεφτείς ακόμα περισσότερα...

Το έργο του Ντάριο Φο, «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού», σε σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα έχει σαγηνεύσει την καρδιά και το μυαλό πολλών λάτρεων του θεάτρου και μη. Φυσικά, η αναφορά μου στο μυαλό διόλου τυχαία είναι, αφού πρόκειται για μια παράσταση που καλεί το κοινό της να αντιμετωπίσει την φρικτή αλήθεια απέναντι στην οποία πολλοί και ιδιαίτερα η εξουσία κάνει τα στραβά μάτια.

Ποιος ορίζει άραγε τί είναι δίκαιο και τί άδικο; Από πότε ένα κεκαλυμμένο σύστημα διαφθοράς ταυτίζεται με τη δικαιοσύνη; Πόσο τυχαίος είναι τελικά ο θάνατος ενός αναρχικού σε ένα σύστημα που θέλει να ονομάζεται δημοκρατικό και μόνο δημοκρατία δεν πρεσβεύει; Τις απαντήσεις του μπορεί να πάρει καθένας που θα παρακολουθήσει την παράσταση ή ακόμα και να αποκτήσει πολλούς νέους προβληματισμούς για το που οδεύει η κοινωνία μας. Οι ηθοποιοί Πάνος Βλάχος, Ιφιγένεια Αστεριάδη, Γιάννης Γιαννούλης, Παναγιώτης Κατσώλης, Στέλιος Πέτσος, Γιώργος Τζαβάρας και ο μουσικός επί σκηνής Βάιος Πράπας μας συντροφεύουν στο ταξίδι της αμφισβήτησής μας απέναντι στις εκάστοτε κυβερνήσεις που τείνουν να υποστηρίζουν πως κάνουν τα πάντα για το καλό του λαού. Το απαράμιλλο χιούμορ, η καυστικότητα, η μουσική και το τραγούδι που συνοδεύουν την παράσταση την κάνουν να μιλά στις ψυχές των θεατών.

Η πλοκή

Ο Ντάριο Φο ήταν Ιταλός θεατρικός συγγραφέας με Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το παρόν έργο, «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού», βασίζεται στη βομβιστική επίθεση που έλαβε χώρα το 1969 στη Piazza Fontana του Μιλάνο. Κατηγορούμενος για την ενέργεια αυτή βρέθηκε ο Giuseppe Pinelli ο οποίος ήταν Ιταλός αναρχικός εργάτης σιδηροδρόμων και πέθανε ενώ κρατούνταν στο αστυνομικό τμήμα. Φαίνεται, λοιπόν, πως ο Ντάριο Φο φέρνει στην επιφάνεια τη δολοφονία του Pinelli, την οποία η αστυνομία παρουσιάζει ως ένα τυχαίο γεγονός για το οποίο δε φέρει καμία απολύτως ευθύνη.

«Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού»: Λόγοι για να παρακολουθήσεις την παράσταση

Τροφή για σκέψη

Όπως ανέφερα και προηγουμένως το έργο σατιρίζει και καταγγέλλει την κυβερνητική διαφθορά και τις αυθαίρετες ενέργειες της εξουσίας απέναντι στον λαό. Πρόκειται για ένα έργο που λίγο πολύ μας λέει πως δεν έχουμε στον ήλιο μοίρα.

Δεν είναι λίγες οι φορές που η εξουσία δρα εις βάρος των πολιτών με το κέρδος να αποτελεί την κατευθυντήριά της γραμμή. Εκτός αυτού θέλει στο παιχνίδι και τα ΜΜΕ για να σπέρνουν την παραπληροφόρηση και να προβάλλουν το καλό πρόσωπο ή μάλλον το προσωπείο των κυβερνώντων. Γι’ αυτό άλλωστε οι αστυνομικοί στην προκειμένη θεωρούν την Feletti απειλή. Επειδή πρόκειται να φέρει στην επιφάνεια την αλήθεια και όχι αυτά που η εξουσία προσδοκά. Ωστόσο, από την άλλη ας σκεφτούμε. Όλοι εμείς οι άνθρωποι, κυβερνώντες και μη, αστυνομικοί και μη, που από την φύση μας είμαστε εγωιστικά όντα, κατά πόσο σε μια παρόμοια δυσμενή κατάσταση στην οποία το συμφέρον μας θα ερχόταν αντιμέτωπο με το συμφέρον κάποιου άλλου θα δίναμε το δίκαιο αλλού πέρα από τον εαυτό μας, όταν φυσικά οι συνέπειες εμπρόκειτο να είναι οδυνηρές για αυτόν που θα αδικούσε;

Η πλειοψηφία, αν όχι όλοι, θα επέλεγε να σώσει το τομάρι της. Φυσικά, δεν τάσσομαι υπέρ των πράξεων της εξουσίας, κάθε άλλο, αλλά μήπως χρειάζεται όλοι να παραγκωνίζουμε συχνότερα το δικό μας συμφέρον για χάρη της δικαιοσύνης;

Αυτός ήταν ένας από τους διάφορους συνειρμούς που προκλήθηκαν σε εμένα κατά την παρακολούθηση της παράστασης «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού». Σας προκαλώ, λοιπόν, να την παρακολουθήσετε και να με διαψεύσετε ή να συμφωνήσετε μαζί μου και ακόμα να αποκτήσετε πολλούς νέους, ενδιαφέροντες προβληματισμούς.

Χιούμορ

Το χιούμορ που συνοδεύει την παράσταση «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού» αφήνει μια περίεργη αίσθηση στον θεατή. Το χιούμορ, που τον φέρνει σε ευθυμία έχει ταυτόχρονα τη δυνατότητα να του αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση αφού πρόκειται για σάτιρα μιας ζόρικης πραγματικότητας την οποία συναντάμε συχνά στην καθημερινότητά μας. Πρόκειται για ένα στοιχείο το οποίο προσωπικά θεωρώ πως προμηνύει την διατήρηση της τρέχουσας κατάστασης και τη δυσκολία της ανατροπής της. Ίσως όμως να είναι καλύτερο να την διακωμωδούμε από το να “θρηνούμε” γι’ αυτήν.

Ηθοποιία και μουσική

Όλοι οι ηθοποιοί ερμηνεύουν απίστευτα τους ρόλους τους που φαίνονται ιδιαίτερα απαιτητικοί. Είναι όλοι τους ένας κι ένας. Φανταστική ενέργεια, ζωντάνια, άνεση και σκηνική παρουσία. Η μουσική του Βάιου Πράπα προσιδιάζει τέλεια στην παράσταση. Κατά την διάρκειά της πίσω από τις κινήσεις και τα λόγια των ηθοποιών εκτελεί διάφορα μουσικά εφέ τα οποία ζωντανεύουν ακόμα περισσότερο την ερμηνεία.

Αναλυτικότερα η πλοκή (περιλαμβάνει spoilers)

Η παράσταση «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού» αρχίζει με τον επιθεωρητή Bertozzo να ανακρίνει έναν τρελό στο αστυνομικό τμήμα. Ο τρελός φαίνεται να τον περιπαίζει συνεχώς και στη συνέχεια, όταν ο πρώτος αποχωρεί, σηκώνει το τηλέφωνο στον επιθεωρητή Pissani, υποδυόμενος έναν συνάδελφό του. Από τον Pissani μαθαίνει ότι πρόκειται να τους επισκεφθεί ένας δικαστής για να ερευνήσει την υπόθεση του αναρχικού. Ο τρελός, λοιπόν, αποφασίζει να υποδυθεί τον δικαστή Marco Malipiero και ζητά από τρεις αστυνομικούς να αναπαραστήσουν τα γεγονότα όπως διαδραματίστηκαν κατά την ανάκριση του αναρχικού.

Όταν η αναπαράσταση φτάνει στο σημείο της πτώσης, ο αστυφύλακας αναφέρει πως άρπαξε το παπούτσι του αναρχικού στην προσπάθεια του να τον γλιτώσει. Ωστόσο, από μαρτυρίες έχει προκύψει πως ο αναρχικός φορούσε και τα δυο παπούτσια του μετά την πτώση πράγμα που αποδεικνύει την ενοχή του αστυφύλακα. Το τηλέφωνο χτυπά ξαφνικά και η Maria Feletti ζητά να ανέβει στο γραφείο προκειμένου να ενημερωθεί για την υπόθεση. Καθώς η παρουσία του δικαστή μπορεί να θέσει τους αστυνομικούς σε κίνδυνο μεταμφιέζεται στον καπετάνιο Piccini.

Ο τρελός, πλέον ως Piccini, επινοεί άλλη ιστορία για τον θάνατο του αναρχικού στην οποία ένας αστυνομικός τον χτυπά στον λαιμό και στη συνέχεια τον οδηγούν στο παράθυρο για να πάρει καθαρό αέρα όμως σπρώχνεται κατά λάθος και πέφτει. Τη στιγμή εκείνη μπαίνει ο Bertozzo, αναγνωρίζει τον τρελό όμως οι αστυνομικοί προσπαθούν να τον πείσουν πως δεν είναι αυτός που ισχυρίζεται για να μην προδοθούν στη Feletti. Ο Bertozzo εμφανώς εκνευρισμένος διατάζει την Feletti να βάλει χειροπέδες στους αστυνομικούς και ζητά από τον τρελό να δείξει τα ιατρικά του στοιχεία ώστε να αποκαλυφθεί η ταυτότητά του. Ωστόσο, αυτός εμφανίζει ένα μαγνητόφωνο στο οποίο αποδεικνύεται ξεκάθαρα το έγκλημα από τους ίδιους τους αστυνομικούς.

Κλείνοντας, μια βόμβα τοποθετείται στο δωμάτιο και ο τρελός θέτει το εξής δίλημμα στην Feletti: να αφήσει τους αστυνομικούς να σκοτωθούν και ο τρελός να διαδώσει την ηχογράφηση ή να τους αφήσει να γλιτώσουν και εκείνος να φυλακισθεί. Στο τέλος, όμως, απευθυνόμενος στο κοινό προβάλλει τα δυο πιθανά αποτελέσματα που προκύπτουν από το σενάριο και τους καλεί να διαλέξουν. Αν η Feletti εγκαταλείψει τους αστυνομικούς, εκείνοι σκοτώνονται. Ωστόσο, αν, τηρώντας το κράτος δικαίου, τους ελευθερώσει κινδυνεύει να βρεθεί η ίδια με χειροπέδες αφού είναι γνωστό πλέον ότι γνωρίζει τι συνέβη και άρα αποτελεί απειλή.

Δες ακόμα:

• Eγκλημα & τιμωρία από 23 Νοεμβρίου στο θέατρο Πορεία: Δείτε το video της παράστασης
• Έξοδος στην Αθήνα: Τα καλύτερα events της πόλης για το ΣΚ (4-5/11)