Το τραγούδι της εβδομάδας: Το «Malo» της Bebe και η ενσυναίσθηση απέναντι στα θύματα έμφυλης βίας

Άλλη μία εβδομάδα ξεκίνησε, με τη Δευτέρα να μας παίρνει ξανά από το χέρι. Ηλιόλουστη και ανοιξιάτικη μας προστάζει να ενταχθούμε για άλλη μία φορά στους ρυθμούς της καθημερινότητας. Τα πάντα στο κέντρο της πόλης μοιάζουν να βρίσκονται σε μία “παράφωνη” συμφωνία που ακούγεται ξανά και ξανά από τα ηχεία των μεγάλων οδών. Η κίνηση ασφυκτική, το καυσαέριο στα γνωστά επίπεδα και οι περαστικοί έχουν ένα γνώριμο βιαστικό βήμα που δηλώνει καταφατικά πως τρέχουν για να προλάβουν κάτι. Μία ματιά γύρω σου αρκεί για να πειστείς ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει, εκτός βέβαια από τις λακκούβες που άφησαν πίσω τους οι ξηλωμένοι φοίνικες στην Πανεπιστημίου. Αυτή τη σχετική «ομοιομορφία» κάποιοι θα ονομάσουν τάξη και άλλοι «ασφυξία». Βέβαια η «δύσπνοια» αυτής της αστικής πραγματικότητας δεν συγκρίνεται ούτε στο ελάχιστο με αυτή της «τοξικής» πραγματικότητας.

Πού αναφέρομαι όμως;

Αφορμή υπήρξε η καταγγελία μιας γυναίκας. Ο φερόμενος ως δράστης κατηγορείται για βιασμό και κακοποίηση. Αυτό που σόκαρε βέβαια την κοινωνία, αυτό που έκανε τα ΜΜΕ να πάρουν φωτιά, δεν είναι το ίδιο το γεγονός και η βαρύτητα μιας τέτοιας καταγγελίας, αλλά η ταυτότητα των εμπλεκόμενων προσώπων. Αφού λοιπόν έσκασε σαν κομήτης η είδηση για τον άλλοτε «ζεν πρεμιέ» ο οποίος έχει συμμετάσχει παλαιότερα και σε καμπάνια κατά της έμφυλης βίας, κάποιοι καθώς φαίνεται, φρόντισαν να γνωστοποιηθεί και το όνομα της καταγγέλουσας, χωρίς καμία αιδώ και κανένα σεβασμό ή φόβο απέναντι στη νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα εκείνων που προχωρούν σε τέτοιου είδους καταγγελίες. Αμέσως, οι προσωπικές φωτογραφίες του φερόμενου ως θύματος κατέκλυσαν τις οθόνες μας για να μάθει ακόμη κι εκείνος που δεν ασχολείται καθόλου με τα τεκταινόμενα της επικαιρότητας περί ποίας γυναίκας γίνεται ο λόγος.

Πριν αρκετά χρόνια συνέβη ένα περιστατικό σε μία φίλη μου. Καθ’ οδόν για το σπίτι της και γυρνώντας από τη σχολή, κάποιος άνδρας την ακολουθούσε επίμονα -και για αρκετή ώρα- στο δρόμο κοιτάζοντάς την πολύ προκλητικά. Φοβήθηκε, τα έχασε και όταν πλέον έφτασε στο σπίτι της, διηγήθηκε το περιστατικό στον πατέρα της. Εκείνος της απάντησε “εσύ φταις, θα έπρεπε να τον φοβίσεις και όχι να του δώσεις το θάρρος να σε ακολουθήσει”. Ακούγοντας αυτή τη φράση η ίδια, όπως συχνά περιγράφει, ακόμη και σήμερα, ένιωσε μόνη. Δεν σκέφτηκε ούτε στιγμή ότι ο πατέρας της δεν την αγαπάει, αλλά ένιωσε ότι δεν την καταλαβαίνει.

Κι εκεί που χρειάζεσαι μία αγκαλιά για να νιώσεις ασφαλής, ξεκινάει ένας δεύτερος κύκλος ανασφάλειας που καταλήγει στην εσωτερική μοναξιά.

Όταν αναλογίζομαι αυτό το πολύ απλό περιστατικό, το οποίο έληξε χωρίς να υπάρξει σωματική βλάβη, το μυαλό μου ξάφνου προχωράει ένα βήμα παραπέρα, πηγαίνοντας τη σκέψη σε εκείνες τις γυναίκες που κακοποιήθηκαν, βιάστηκαν και βίωσαν τον εφιάλτη. Έχοντας λοιπόν στην πλάτη τους αυτό το τραυματικό γεγονός, για να το ξεπεράσουν, θα χρειαστεί ίσως ολόκληρη η ζωή τους αλλά και ένα μεγάλο χρηματικό ποσό που θα σπαταλήσουν ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις οικονομικές απαιτήσεις ενός σωστού και συνεπούς προγράμματος ψυχοθεραπείας. Όμως σαν να μην φτάνει όλος αυτός ο Γολγοθάς, πέρα από την απόδοση δικαιοσύνης που σε πολλές από τις περιπτώσεις δεν πραγματοποιείται ή γίνεται εν μέρει, από τη στιγμή που μία γυναίκα θα ομολογήσει το μαρτύριο που κουβαλάει στην ψυχή της και θα γίνει γνωστή η ταυτότητά της, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για έναν νέο “βιασμό” ίσως πιο επώδυνο και από τον πρώτο.

“Τι έκανες εκεί;”, “γιατί ήσουν ντυμένη έτσι;”, “τα ήθελε σίγουρα”, “γιατί το είπες μετά από τόσο καιρό;”, “εγώ κάπου διάβασα ότι αυτοί οι δύο είχαν σχέση, μήπως το κάνει για εκδίκηση;” και άλλα πολλά, τα οποία αποδεικνύουν με το χειρότερο τρόπο ότι η “κακοποίηση”, ο “βιασμός” σε δευτερογενή βαθμό είναι η μάστιγα της εποχής μας.

Το να χρησιμοποιείς μία καταγγελία η οποία δεν έχει ακόμη εκδικαστεί και η Δικαιοσύνη δεν έχει αποφανθεί για να τροφοδοτήσεις μικροπολιτικά συμφέροντα, αποτελεί άλλο ένα όνειδος και μπορεί να παρομοιαστεί με τον χουλιγκανισμό που διέπει τον αθλητισμό σε έναν ακραίο βαθμό τα τελευταία χρόνια. Όπως και το να εκμεταλλεύεσαι τη δημοφιλία σου για να εκφράσεις μία μονομερή άποψη, λόγω συμπάθειας, αντιπάθειας ή απλώς επειδή το πληκτρολόγιο έχει γίνει ο καλύτερος τρόπος να αποκτήσεις/ διατηρήσεις την πολυπόθητη αυτή δημοφιλία. Μπορεί να είναι για όλους τους λάθος λόγους, όμως θα γίνεις viral και αυτό αποτελεί αυτοσκοπό.

Στόχος των όσων γράφω δεν είναι να εκφράσω την άποψή μου όσον αφορά το εν λόγω περιστατικό. Πολλοί με ρωτούν τις τελευταίες ημέρες: “Eσύ που γράφεις και διαβάζεις όλη μέρα, τι πιστεύεις;” και φυσικά η απάντηση είναι “δεν γνωρίζω”. Όπως κανείς μας δεν γνωρίζει μέχρι στιγμής. Όμως αυτό για το οποίο είμαι απόλυτη, είναι ότι οποιαδήποτε προσβολή και αμφισβήτηση απέναντι σε οποιοδήποτε φερόμενο θύμα, αποτελεί προσβολή και ύβρη απέναντι σε εκείνα τα άτομα που έχουν κακοποιηθεί και μετά έχουν “δικαστεί” κοινωνικά ως “θύτες”, χωρίς να υπάρχει το κατάλληλο, πρακτικά εφαρμοσμένο σύστημα υποστήριξής τους από την κοινωνία, όσον αφορά το περιστατικό τόσο σε πρωτογενές, όσο και σε δευτερογενές επίπεδο.

ΣΙΩΠΗ λοιπόν και αναφέρομαι σε εκείνες τις φωνές που αυτές τις ημέρες ξύνουν με ένα αιχμηρό μαχαίρι συλλογικά, τις επώδυνες και αξεπέραστες εμπειρίες των κακοποιημένων γυναικών.

Το Malo της Bebe και η ενσυναίσθηση απέναντι στην έμφυλη βία

Καθώς φαίνεται, όλα αυτά με έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό, γι’ αυτό και ανακάλεσα στη μνήμη μου το «Malo» της Bebe. To τραγούδι αναφέρεται σε μια χαρακτηριστική περίπτωση κακοποίησης μιας γυναίκας από τον πατέρα των δύο παιδιών της. Τον παρακαλεί να μην της φωνάζει πάλι, να μην την “χτυπά” ούτε με λόγια ούτε με τις “ατσάλινες γροθιές” του. Κι εκείνη, θα βρει το “κουράγιο να πάρει εκδίκηση από τις πληγές” της. Τον αποκαλεί “malo” που σημαίνει “κακός”.

Η ίδια η Bebe είχε δηλώσει όσον αφορά τη δημιουργία του:

«Δεν περίμενα σε καμία περίπτωση ότι το “Malo”, ένα τραγούδι με θέμα μάλλον αντιεμπορικό, που μιλάει ρεαλιστικά για την κακοποίηση των γυναικών θα γινόταν τόσο μεγάλη επιτυχία. Το πιο συγκινητικό είναι ότι έχουν έρθει αρκετές γυναίκες και μου έχουν εξομολογηθεί ότι πήραν σοβαρές αποφάσεις στη ζωή τους επειδή παρακινήθηκαν από το μήνυμα του τραγουδιού. Ωστόσο, η ξαφνική μεγάλη επιτυχία του με αποσυντόνισε. Μου πήρε λίγο χρόνο μέχρι να συνέλθω, μέχρι που αποφάσισα ότι πρέπει να δω με ελαφρότητα όλη αυτή την τρέλα και να αντιμετωπίσω με χιούμορ τις αλλαγές στη ζωή μου.»

Όσον αφορά τις μουσικές πληροφορίες, το κομμάτι ανήκει στο άλμπουμ «Pafuera Telarañas». Το άλμπουμ διακρίθηκε για τον συνδυασμό διαφόρων μουσικών στυλ, όπως φλαμένκο, ηλεκτρονική μουσική και ποπ. Ακόμη, το κομμάτι “Ella” (“She”) έχει περιγραφεί ως “γυναικείος ύμνος εξουσίας”, και έχει επίσης ερμηνευτεί ως διαμαρτυρία ενάντια στην έμφυλη βία.

Η Bebe έγραψε το Malo, τέσσερα χρόνια πριν από την κυκλοφορία του, επηρεασμένη από πολλές ειδήσεις σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία, (μερικές φορές μάθαινε ακόμη και για τρία περιστατικά σε μία ημέρα). Αν και η ίδια δεν έχει βιώσει ποτέ ενδοοικογενειακή βία, όπως είχε δηλώσει, ένιωθε ενσυναίσθηση για τα θύματα, και έτσι έγραψε το συγκεκριμένο τραγούδι. Το 2005, είπε στο Billboard ότι δεν θεωρούσε ότι το τραγούδι αφηγείται μια ιστορία τόσο πολύ, όσο “μια σκέψη” Σχολίασε επίσης ότι όταν έγραψε το τραγούδι, δεν σκέφτηκε αν το θύμα εγκαταλείπει ή όχι τον θύτη.

Όχι ξανά, μη, σε παρακαλώ, είμαι κουρασμένη και η καρδιά μου δεν το αντέχει πια
Όχι ξανά, μη, αγάπη μου, σε παρακαλώ
Μη φωνάζεις, τα παιδιά κοιμούνται
Όχι ξανά, μη σε παρακαλώ, είμαι κουρασμένη κι η καρδιά μου δεν το αντέχει πια
Όχι ξανά, μη, αγάπη μου, σε παρακαλώ,
Μη φωνάζεις, τα παιδιά κοιμούνται

Θα επιστρέψω σα τη φωτιά για να κάψω τις ατσάλινες γροθιές σου
Και το κουράγιο θα ξεπροβάλλει από το μοβ στα μάγουλά μου να ξεπληρώσω για όλες τις πληγές

Κακός, κακός, είσαι κακός
Δεν πληγώνεις αυτόν που αγαπάς, όχι
Χαζός, χαζός, είσαι χαζός
Μη νομίζεις ότι είσαι καλύτερος από γυναίκες

 

Διαβάστε ακόμη:

• Το τραγούδι της εβδομάδας: Το «Wonderwall» των Oasis και το «σωσίβιο» της Τρίτης
• Ο εκκωφαντικός ήχος της σιωπής
• Social Μήδεια
• Εκλογές και νέοι: Ο γρίφος της ψήφου μας