Πρόσεχε τι εύχεσαι

Την προηγούμενη εβδομάδα ήμουν σε μία εκδήλωση για το μέλλον των δημοσίων σχέσεων με πάρα πολύ ενδιαφέρουσες ομιλίες, από ανθρώπους του χώρου στο εξωτερικό, με πολλά χρόνια εμπειρίας στην πλάτη τους.

Ειπώθηκαν πολλά ενδιαφέροντα, πολλά πράγματα που δεν τα είχα σκεφτεί αλλά και πολλά που πραγματικά ακούστηκαν εντελώς ευχολόγια στα αυτιά μου. Ηθική, χώρος στους νέους, διαφάνεια, δημοκρατία και άλλες πολλές λέξεις βαριές, που αν χρησιμοποιηθούν λάθος τότε το ειδικό βάρος τους γίνεται βαρίδι.

Οι κουβέντες αυτές δεν είναι χαρακτηριστικό ενός μόνο τομέα, κάθε άλλο. Είμαστε και σε προεκλογική περίοδο και επισήμως, οπότε δεν θα χρειαστεί να ψάξετε και πολύ για να βρείτε ανάλογα ευχολόγια σε υποσχέσεις πολιτικών κομμάτων ή βαρύγδουπες δηλώσεις. Προφανώς, το πρώτο πρώτο που σκέφτεται κανείς, είναι ποιος θα τα κάνει όλα αυτά. Και το δεύτερο, το πιο κρυφό, το πιο ύπουλο, είναι αν όντως θέλουμε όλα αυτά να πραγματοποιηθούν.

Για να το καταλάβουμε καλύτερα αυτό που γράφω παραπάνω, αρκεί να βρούμε ένα παράδειγμα. Πχ. Θέλουμε δημοκρατία. Δημοκρατία, έτσι όπως έχουμε καταλήξει να την εννοούμε, είναι όλοι μας-με την ψήφο μας- να έχουμε ρόλο στη διακυβέρνηση. Πόσες φορές έχετε αναρωτηθεί όμως, διαβάζοντας μια κουταμάρα στο διαδίκτυο «μα καλά, τώρα αυτός ψηφίζει;» Και εδώ αρχίζουμε να βάζουμε νερό στο κρασί μας όταν θέλουμε δημοκρατία. Γιατί, προφανώς, θέλουμε δημοκρατία όταν το αποτέλεσμα αυτής συμφωνεί με εμάς, με αυτά που πιστεύουμε εμείς. Επίσης, αν η πλειοψηφία (δημοκρατία) αποφασίσει να πάμε να πνιγούμε ή να φουντάρουμε από έναν γκρεμό, τότε θα πρέπει να τη σεβαστούμε. Απλοποιημένο; Μπορεί, αλλά η ουσία παραμένει ίδια: Δεν μπορούμε να ποθούμε δημοκρατία, να ευχόμαστε δημοκρατία, αλλά στην ουσία να τη θέλουμε αλά καρτ.

Το ίδιο μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλα: Διαφάνεια, αξιοκρατία, δικαιοσύνη και όλα τα άλλα που θα ήταν τέλεια αν τα είχαμε στην κοινωνία μας. Είμαστε έτοιμοι να τα έχουμε όμως; Είμαστε έτοιμοι να τα εφαρμόσουμε; Οι καλές προθέσεις μπορεί να υπάρχουν αλλά θα πρέπει να εφαρμοστούν οριζόντια και όχι επιλεκτικά. Ή μήπως θέλουμε να κρινόμαστε κατά το δοκούν;

Φυσικά, υπάρχει και η άλλη πλευρά: Κατά πόσο αυτά που ευχόμαστε είναι εφικτά; Μπορούν να γίνουν πραγματικότητα; Αν ναι, σε ποιο βαθμό; Με ποιον τρόπο;

Προφανώς θέλουμε να τα κάνουμε όλα σωστά, να είναι όλα τέλεια αλλά πώς θα φτάσουμε στο σημείο αυτό; Πόσο καλά ξέρουμε αυτούς τους τομείς για τους οποίους προτείνουμε λύσεις;

Θα μου πείτε τώρα, τις φιλοσοφικές 50 ερωτήσεις θα παίξουμε; Ναι, θα τις παίξουμε και τις 50 και τις 100 αν είναι την επόμενη φορά που θα ανοίξουμε το στοματάκι μας να κάνουμε μία «ευχή», μία «πρόταση» να βουτήξουμε πρώτα τη γλώσσα μέσα στο μυαλό και να σκεφτούμε αυτό που θα πούμε.

Εύκολα κατανοεί κανείς γιατί είναι γλυκιές αυτές οι λέξεις, αυτές οι υποσχέσεις. Ακούγονται ωραία, ειδικά αν εμπλουτιστούν «με στοιχεία» και αν αναφερθούν παραδείγματα «από κάπου αλλού που όλα αυτά έχουν εφαρμοστεί». Ποιος τυφλός δε θέλει το φως του άλλωστε; Ποιος δε θέλει να γίνουμε η «Σουηδία του Νότου»;

Μάλλον η τελευταία από τις 50 ερωτήσεις είναι πώς θα αποκτήσουμε κριτική ικανότητα ώστε να συνειδητοποιούμε τι από αυτά που ακούμε είναι παπάτζες και τι από αυτά μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Πώς θα σκεφτόμαστε καθαρά; Πώς θα βλέπουμε πιο καθαρά το μέλλον; Πώς θα μπορέσουμε να έχουμε όραμα, χωρίς όμως να είμαστε γραφικοί;

Στο φτωχό μου μυαλό πάντως το πρώτο βήμα θα έχει γίνει όταν θελήσουμε να γίνουμε κι εμείς μέρος της αλλαγής την οποία ευχόμαστε. Όσο μένουμε έξω από τον χορό, τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου.

Δείτε ακόμα:

• Αγάπα, όπως μπορείς
• Ο εκκωφαντικός ήχος της σιωπής
• Σημείο εκκίνησης είναι η στιγμή που φοβάσαι περισσότερο