Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, του Τάσου Λειβαδίτη

Ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της Μεταπολεμικής Ελλάδας υπήρξε ο Τάσος Λειβαδίτης. Ο Τάσος Λειβαδίτης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 20 Απριλίου 1972 και εκεί άφησε την τελευταία του πνοή στις 30 Οκτωβρίου 1988.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του έλαβε τιμές και διακρίσεις για το έργο του, το οποίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και μελοποιήθηκε από σπουδαίους καλλιτέχνες, όπως ο Μάνος Λοΐζος και ο Μίκης Θεοδωράκης.

Παραπάνω από 30 χρόνια μετά το θάνατό του, ο Τάσος Λειβαδίτης παραμένει επίκαιρος με τους στίχους του να ξεχειλίζουν αλήθεια.

Παρακάτω παραθέτουμε το ποίημά του “Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος”.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ’ τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες — μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφίνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ’ τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν’ αφίσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη
ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ’ απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
θ’ απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν’ ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδι,
να κοιτάς έν’ άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμένος πάνω απ’ το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
να την ακούς να σου λέει τα όνειρά της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ’ αποχαιρετήσεις όλ’ αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου, για όλα τ’ άστρα, για όλες τις λάμπες και για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη,
τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ’ το τετραγωνικό μέτρο του κελλιού σου
θα συνεχίζεις τον δρόμο σου πάνω στη γη.
Κι’ όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελλιού σου με το δάχτυλο
απ’ τ’ άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν’ ασπρίζουν τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ’ αρχίζουνε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό γράμμα στη μάνα σου
θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ’ αρχικά του ονόματός σου και μια λέξη: Ειρήνη
σα να ’γραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ’ ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ’ την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν’ ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

• Σε περιμένω παντού, του Τάσου Λειβαδίτη
• Τάσος Λειβαδίτης: 10 στίχοι του ποιητή που κρύβουν μια θλίψη
• Φωνές, του Κ.Π. Καβάφη
• Με Κατάνυξη, Του Ντίνου Χριστιανόπουλου
• Κοντά σου, της Μαρίας Πολυδούρη
• Ν’ ανθίζουμε ως το τίποτα, της Ευτυχίας – Αλεξάνδρας Λουκίδου
• Στο χωρισμό μήτε αντίο μήτε φιλί, της Κικής Δημουλά
• Η αντίθεση, της Ειρήνης Δενδρινού
• Ομίχλη πέφτει, του Γιώργου Ιωάννου
• Κονιάκ μηδέν αστέρων, της Κικής Δημουλά
• Η αλλοτρίωση της έλξης, της Κατερίνας Αγγελάκη – Ρουκ
• Απλώς μια επιφάνεια, του Χρίστου Λάσκαρη
• Κλινική, του Γιάννη Βαρβέρη
• Δοκιμασία, του Τίτου Πατρίκιου