Δυό Μάτια, του Κωστή Παλαμά

Μία από τις σημαντικότερες μορφές του ποιητικού κόσμου ήταν ο Έλληνας ποιητής, δοκιμιογράφος, κριτικός λογοτεχνίας, διηγηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας, Κωστής Παλαμάς.

Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Ιανουαρίου του 1859, αν και καταγόταν από το Μεσολόγγι. Στο Μεσολόγγι μετακόμισε στα 7 του, όταν έμεινε ορφανός και πήγε να ζήσει  με τον θείο του Δημήτριο Παλαμά. Στο Μεσολόγγι έζησε έως το 1875, οπότε έφυγε για την Αθήνα και γράφτηκε στη Νομική Σχολή.

Ωστόσο, σύντομα κατάλαβε ότι η κλίση του δεν ήταν στο Νομικά και έτσι, εγκατέλειψε τις σπουδές του και αφοσιώθηκε στην τέχνη του λόγου και ιδιαίτερα του ποιητικού. Άλλωστε, από τα εννιά του χρόνια έγραφε στίχους και διάβαζε Έλληνες και ξένους ποιητές.

Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής «γενιάς του 1880» ή όπως αλλιώς αποκαλείται της «Νέας Αθηναϊκής Σχολής».  Στο ποιητικό του έργο, που ξεπερνά τις είκοσι συλλογές, κυριαρχεί η Ελλάδα, καθώς και η αγάπη και η αφοσίωση στην πατρίδα.

Χαρακτηριστικό της σπουδαιότητάς του είναι πως ήταν υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 14 φορές, ενώ ανάμεσα σε αυτούς που πρότειναν τον Κωστή Παλαμά για το βραβείο υπήρξε και ο νικητής του 1916 Καρλ Γκούσταφ Βέρνερ φον Χάιντενσταμ, ο οποίος πρότεινε τον Παλαμά τρεις φορές.

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Μέντωρ Μαθήματα/Mentor Lessons (@mentormathimata)

Στις 27 Δεκεμβρίου του 1887 νυμφεύτηκε τη Μαρία Βάλβη, γόνο πολιτικής οικογένειας του Μεσολογγίου, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά, τον Λέανδρο, τη Ναυσικά και τον Άλκη. Ωστόσο, ο Άλκης έχασε τη ζωή του σε μικρή ηλικία, κάτι που βύθισε τον Κωστή Παλαμά σε βαθύ πένθος. Για τον Άλκη, μάλιστα, έγραψε ένα από τα σημαντικότερα και πιο γνωστά ποιήματά του με τίτλο “Τάφος”.

Ο ποιητής έφυγε από τη ζωή στις 27 Φεβρουαρίου του 1943 έπειτα από σοβαρή ασθένεια και 40 ημέρες μετά το θάνατο της συζύγου του, τον οποίο δεν είχε πληροφορηθεί επειδή και η δική του υγεία ήταν σε κρίσιμη κατάσταση. Ο γιος του Λέανδρος, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Κωνσταντίνου Τσάτσου, δεν επιθυμούσε η κηδεία του πατέρα του να πάρει εθνοπατριωτική διάσταση, καθώς φοβόταν πως οι Ιταλικές αρχές της Κατοχής θα του στερούσαν το διαβατήριό του.

Παρόλα αυτά η κηδεία του έμεινε ιστορική, καθώς μπροστά σε έκπληκτους Γερμανούς κατακτητές, χιλιάδες κόσμου τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία, στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο.

Ακολουθεί ένα ποίημά του με αφορμή τη γέννησή του.

Δυό Μάτια

Τοῦ λύχνου μου το λάδι σώθηκε,
κα ξαγρυπνῶ. Τί νύχτα! Ἄστρο κανένα,
στην ἄκρη ἀπ᾿ το κρεβάτι μου ἕνα φάντασμα
κι ἀπάνω μου δυο μάτια καρφωμένα.

Ὁ κόσμος δεν ὑπάρχει. Ἀπό τῆς ἄβυσσος
ῥουφήχτηκε τα στόματα. Σκοτάδι.
Μόνο δυό μάτια ὑπάρχουνε στ᾿ ἀνύπαρχτα,
δυό μάτια μοναχά γιομίζουν τ᾿ ἄδεια.

Μόνο δυό μάτια στα σκοτάδια φέγγουνε.
Ὅλα κοιμοῦνται, χάνονται, ὅλα σβοῦνε,
μόνο δυό μάτια με κοιτάζουν ἄγρυπνα,
δεν κλείνουνε· ποτέ δε θα κλειστοῦνε.

• 5 ποιήματα του Νίκου Καββαδία που θα σε ταξιδέψουν
• Μοναξιά, του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη
• Μαθήματα Γλώσσας
• In the Desert