Η ανεργία των νέων στην Ελλάδα του 2013

Με την ευκαιρία της συμμετοχής του στην ομάδα εργασίας που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλες 21-24/2/2013, υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Πράσινου Ινστιτούτου, ο Συντονιστής της Κίνησης Αθήνας των Οικολόγων Πράσινων Ιάκωβος Αλαβάνος θα παρουσιάσει τις θέσεις του για το κρίσιμο ζήτημα «Η ανεργία των νέων στην Ελλάδα του 2013». Ενόψει της παρουσίας του και της παρουσίας των απόψεων για το θέμα στις Βρυξέλλες ο κ. Αλαβάνος απέστειλε σχετικό άρθρο του προς το neolaia.gr, στο οποίο περιέχεται το βασικό σκεπτικό του.

Του Ιάκωβου Αλαβάνου*

Η ανεργία στους νέους έχει τις ρίζες της πολύ βαθιά μέσα στο πολιτικό και κοινωνικό σύστημα της Ελλάδος, όπως διαμορφώθηκε και παγιώθηκε τα τελευταία 40 χρόνια, μετά την κατάρρευση της χούντας και την μεταπολίτευση .Η «πρωτοπορία» μας στην οικονομική κρίση μέσα στο

πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είχε πράγματι ευθέως ανάλογο και πολύ σοβαρό αντίκτυπο στην νεολαία, με την άμεση ανάδειξη της ανεργίας των νέων στην επιφάνεια, σαν μια «παθολογία» σκεπασμένη από την εικονική πραγματικότητα της ευδαιμονίας.

Εξ άλλου η πλέον ανήθικη και ανίερη αιτία στην ανεργία των νέων είναι η προσφορά εργασίας, μέσω των κομματικών μηχανισμών των τελευταίων κυβερνήσεων, σε ανθρώπους ανίκανους χωρίς αντικειμενικά κριτήρια γνώσεων και προσόντων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τον αποκλεισμό ικανών νέων ανθρώπων από την δημόσια διοίκηση, με παράλληλη συνέπεια την δημιουργία ομάδων κατάχρησης και κατασπατάλησης του δημοσίου χρήματος από ανάξιους και προστατευόμενους από τις κυβερνήσεις δημόσιους υπάλληλους.

Προφανώς η ανεργία στους νέους αποτελεί τμήμα της γενικότερης ανεργίας, που πλήττει σήμερα ολοένα και περισσότερο τη χώρα ανεξαιρέτως ηλικίας, φύλου και εθνικότητος και εκτός των άλλων αιτιών εξαρτάται άμεσα και από την «μαύρη» αγορά εργασίας, που έχει καθιερωθεί πλέον σε μεγάλο βαθμό στην ελληνική κοινωνία. Ο όρος «μαύρη» αγορά εργασίας περιγράφει την συναλλαγή στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών άνευ έκδοσης της νόμιμης απόδειξης για την φορολογική και ασφαλιστική απόδοση των οφειλόμενων χρημάτων στο Δημόσιο Ταμείο.

Η στατιστική προσέγγιση στα πραγματικά ποσοστά της ανεργίας , που θα έδινε την ανάλυση του προβλήματος κατά κατηγορία ηλικίας, περιοχής, ειδικότητας και λοιπών χαρακτηριστικών των δραστηριοτήτων της νεολαίας, είναι γνωστό ότι όχι μόνον δεν υφίσταται, αλλά συχνά και τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύονται είναι πλασματικά και παραπλανητικά.

Η οικονομική υποστήριξη των νέων από τους γονείς τους, ως εθιμοτυπική και φυσιολογική διαδικασία της σύγχρονης Ελλάδος, έχει ως αποτέλεσμα την εξάρτηση τους και πολλές φορές την καταπιεστική ώθηση τους στην φοίτηση συγκεκριμένων σπουδών, με κριτήριο το κοινωνικό status και όχι την χρηματοοικονομική εξασφάλιση στο παρόν και στο μέλλον, με αποτέλεσμα την αναμονή τους, μέχρις εύρεσης εργασίας, στο συγκεκριμένο αντικείμενο συνήθως επί σειρά ετών. Έτσι λοιπόν το εκπαιδευτικό σύστημα έχει δομηθεί με σκοπό την παραγωγή περισσότερων πτυχιούχων σε κάποιες ειδικότητες όπως μηχανικούς, γιατρούς, δικηγόρους κ.α., χωρίς να υπάρχουν οι αντίστοιχες μελέτες για το τι χρειάζεται πραγματικά η εθνική οικονομία . Από την άλλη πλευρά δεν υπάρχουν σχολές σε πολλά επαγγέλματα όπως τεχνίτες οικοδομικών έργων, διαχείρισης απορριμμάτων, υπάλληλοι τουριστικών υπηρεσιών, αγροκαλιεργητές, κτηνοτρόφοι, οδηγοί ταξί κ.α. και τα οποία καλύπτονται από όχι κατάλληλα εκπαιδευμένους ανθρώπους, χωρίς πτυχία και προφανώς, χωρίς καμία κατοχύρωση επαγγελματικών δικαιωμάτων.

Και βέβαια τα επαγγέλματα γύρω από την προστασία του περιβάλλοντος και τον εναλλακτικό τρόπο διαχείρισης της οικονομίας, όπως περιγράφεται από το Green New Deal των Ευρωπαίων Πρασίνων, πλήττονται από μεγάλα ποσοστά ανεργίας, χωρίς καμιά δυνατότητα πραγματικής ενασχόλησης και επαγγελματικής δραστηριότητας, των νέων που διαθέτουν την επιστημονική κατάρτιση και την οικολογική ευαισθησία.

Αυτό δημιουργεί τελικά χιλιάδες θέσεις στην αγορά «μαύρης» εργασίας από ανασφάλιστους και μη φορολογούμενους εργαζόμενους ωφελώντας έτσι τους εργοδότες και τους επιχειρηματίες, που μπορούν να τους προσλαμβάνουν και να τους απολύουν εύκολα, χωρίς κανόνες, με συνέπεια να μην δημιουργούνται σταθερές θέσεις εργασίας, νόμιμες και μακροπρόθεσμες για τους νέους. Αυτή η κατάσταση βέβαια ήταν και μία από τις βασικές αιτίες που έδωσε το κίνητρο σε εκατοντάδες χιλιάδες παράνομους μετανάστες να εισρεύσουν στην ελληνική επικράτεια την τελευταία 20ετία, για τους οποίους δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία, αλλά μόνον ενδείξεις, που μαρτυρούν ότι αποτελούν το 20% έως 30% του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας.

Επίσης η παροχή και αναζήτηση εργασίας δεν μπορεί να επιτρέπεται σε παιδιά ακόμα και μικρότερης ηλικίας των 15 ετών, πράγμα όμως το οποίο συμβαίνει και συνεισφέρει και αυτό στην ανεργία και στην μη νόμιμη εργασία των νέων.

Ένας άλλος σοβαρός παράγοντας στην ανεργία των νέων, στην σημερινή Ελλάδα, είναι η ερήμωση της υπαίθρου και η συγκέντρωση σχεδόν του μισού πληθυσμού της χώρας, στον νομό Αττικής και γύρω από την πρωτεύουσα, την Αθήνα. Έτσι έχοντας εγκαταλείψει, περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι την υπόλοιπη Ελλάδα, άφησαν γεωργικές και κτηνοτροφικές ασχολίες, δραστηριοποιούμενοι πλέον μόνον με την παροχή υπηρεσιών μέσα σ’ ένα αστικό και μη βιώσιμο περιβάλλον. Τα δε παιδιά τους που γεννήθηκαν στην Αθήνα εγκλωβίστηκαν, χωρίς να έχουν καμία επαφή με τον τόπο καταγωγής τους και την παραγωγή φυσικών προϊόντων και χωρίς καμιά διάθεση πλέον να επιστρέψουν στις ρίζες τους. Τραγικό παράδειγμα αυτής της κακοδαιμονίας που ζει ο τόπος είναι να παραμένουν αμάζευτοι καρποί χιλιάδες τόνοι, οπορωφόρων δένδρων, όπως ροδάκινα, πορτοκάλια κ.α. ακόμα και ελιές άριστης ποιότητας ελαιόλαδου, ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις από την άλλη μεριά ότι η ανεργία φθάνει το 50% γενικά, στους νέους και τους ηλικιωμένους.

Είναι προφανές ότι η παρούσα προσέγγιση, σ’ ένα συνοπτικό κείμενο λίγων σελίδων, δεν είναι δυνατόν να καλύψει πλήρως το τεράστιο πρόβλημα της ανεργίας των νέων. Το σίγουρο είναι όμως ότι οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα επιβάλουν σήμερα βαθιές αλλαγές και ριζικές μεταρρυθμίσεις, ώστε στα πλαίσια της κάθαρσης στην φοροδιαφυγή και στο λαθρεμπόριο, της επιδοτούμενης αποκέντρωσης, της αλληλέγγυας και κοινωνικής δικαιοσύνης να δημιουργηθούν οι βάσεις για μια διαφορετική κοινωνία που θα στηρίζεται στους νέους, θεωρώντας ότι είναι το πολυτιμότερο κεφάλαιο που διαθέτει. Μόνον έτσι θα μπορέσει ν’ αντιμετωπίσει τη συρρίκνωση του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, που είναι και απαίτηση των γνωστών μνημονίων της ‘τρόικα’ μετά την παρέμβαση που είχαμε από το 2011 στην πολιτική και οικονομική διαχείριση της χώρας, με τις απολύσεις χιλιάδων υπαλλήλων και την αναβολή επ’ αόριστον της δημιουργίας και προκήρυξης νέων θέσεων εργασίας για τους νέους.

*Στέλεχος Οικολόγων πράσινων