Ποδόσφαιρο: Το Youth League ήρθε για να μείνει

Τη Δευτέρα στο γήπεδο «Colovray» στην έδρα της UEFA στη Νιόν η ομάδα Κ19 του Ολυμπιακού έγραψε ιστορία κατακτώντας το Youth League. Ο τίτλος –που για τις αντίστοιχες ηλικίες είναι κάτι σαν το Champions League– πανηγυρίστηκε έξαλλα τόσο από τους νεαρούς παίκτες των «ερυθρόλευκων» και τον προπονητή τους Σωτήρη Συλαϊδόπουλο, όσο και από τον οργανισμό του συλλόγου γενικότερα, και στην Ελβετία την ώρα του τελικού, αλλά και στην επιστροφή της αποστολής στην Αθήνα.

Το αναπτυξιακό ποδόσφαιρο έχει μια πολύπλοκη σχέση με τη νίκη καθώς θεωρείται ότι αυτή δεν αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την ανάπτυξη των παικτών. Από την άλλη βέβαια αυτό δεν μπορεί να μειώσει  την επιτυχία των «ερυθρόλευκων», οι οποίοι με την κατάκτηση του συγκεκριμένου τροπαίου, ανάγκασαν αρκετούς να κοιτάξουν προς την πλευρά του Youth League το οποίο έχει τη δική του ξεχωριστή λάμψη, αλλά και ιστορία.

Πρόκειται για ένα τουρνουά κάτω των 19 ετών που υπάρχει από το 2013-14 και έχει αποτελέσει εφαλτήριο για παίκτες όπως ο Ρούμπεν Ντίας, ο Ματάις ντε Λιχτ και ο Ραφαέλ Λεάο. Αρχικά έμοιαζε με ένα μίνι Champions League 32 ομάδων, έκτοτε έχει αυξηθεί ώστε να περιλαμβάνει 64 συλλόγους κάθε χρόνο και θα επεκταθεί και πάλι την επόμενη σεζόν.

Πως όμως προέκυψε η διοργάνωση; Τι πιστεύουν οι σύλλογοι γι’ αυτήν; Τι κερδίζουν οι παίκτες και οι προπονητές από αυτό; Και πώς έχει αλλάξει το τοπίο της ανάπτυξης των νέων στην Ευρώπη;

H πρώτη ιδέα

Πριν από το Youth League, υπήρχε η σειρά NextGen Series, πνευματικό τέκνο του τηλεοπτικού στελέχους Τζάστιν Αντριους και του Μαρκ Γουόρμπαρτον, πρώην ποδοσφαιριστή που αγωνιζόταν στις μικρές κατηγορίες, στη συνέχεια έγινε χρηματιστής στο Λονδίνο πριν επιστρέψει αργότερα ξανά στο ποδόσφαιρο ως προπονητής.

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ο Γουόρμπαρτον επισκέφθηκε μερικές από τις κορυφαίες ακαδημίες συλλόγων της Ευρώπης (Σπόρτινγκ Λισαβόνας, Αγιαξ, Μπαρτσελόνα και Λίβερπουλ) αναζητώντας γνώσεις και απόψεις που θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν την προσέγγισή του στην ανάπτυξη των νέων.

«Το σταθερό μήνυμα ήταν ότι υπήρχε πρόβλημα με τη μετάβαση από την ελίτ των νεαρών παικτών στην πρώτη ομάδα», λέει. «Το χάσμα ήταν πολύ μεγάλο. Οι σύλλογοι χρειάζονταν κάτι για την καλύτερη προετοιμασία των παικτών ελίτ επιπέδου. Επρεπε να βάλουν τον καλύτερο εναντίον του καλύτερου. Ηταν ξεκάθαρο ότι υπήρχε ένα κενό στην αγορά και δεν είχε καλυφθεί».

Οι Γουόρμπαρτον και Αντριους είδαν μια ευκαιρία και άρχισαν να βολιδοσκοπούν συλλόγους σχετικά με το ενδεχόμενο μιας ετήσιας, πανευρωπαϊκής διοργάνωσης νέων, η οποία θα προβαλλόταν ιδανικά και από την τηλεόραση. Η ανταπόκριση ήταν συντριπτικά θετική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: η Ιταλία. Ο Αντρέα Στραματσόνι (που πέρασε και από τον πάγκο του Παναθηναϊκού) προπονητής της Ιντερ κάτω των 19 ετών εκείνη την εποχή, θυμάται τον ενθουσιασμό που προκάλεσε αυτή η προοπτική. «Αυτή ήταν μια περίοδος κατά την οποία όλοι οι κορυφαίοι σύλλογοι της Serie A συζητούσαν για το αν θα έχουν ή όχι εφεδρική ομάδα», λέει ο κ. Στραματσιόνι. «Ολοι παρακολουθούσαν αυτή την πρόταση με ενδιαφέρον. Ο κόσμος ήταν σίγουρος ότι θα αποτελούσε μια εξέλιξη και μια μεγάλη, νέα διεθνή πλατφόρμα για τα νεαρά ταλέντα μας».

Το 2011, με τη βοήθεια της υποστήριξης από τον ιδιοκτήτη της Μπρέντφορντ, Μάθιου Μπένχαμ, γεννήθηκε η σειρά NextGen. Δεκαέξι ομάδες από 11 χώρες έλαβαν μέρος στην εναρκτήρια διοργάνωση, έχοντας μεγάλη επιτυχία στους οπαδούς, τα μέσα ενημέρωσης και τους συμμετέχοντες. «Η ανταπόκριση ήταν πολύ, πολύ θετική», λέει ο κ. Γουόρμπαρτον. «Οι σύλλογοι το αγκάλιασαν. Δεν ήταν μόνο οι αγώνες. Οι προπονητές μοιράζονταν απόψεις και συζητούσαν για τις καλύτερες πρακτικές. Θυμάμαι παιδιά από τη Σέλτικ που πήγαν στην Μπαρτσελόνα και έλεγαν πόσα έμαθαν όσον αφορά την προετοιμασία των παικτών, τον προπονητικό φόρτο και ούτω καθεξής. Ήταν μια αμφίδρομη μάθηση».

Η Ιντερ του Στραματσόνι βγήκε νικήτρια εκείνη την πρώτη σεζόν, κερδίζοντας τον Αγιαξ στα πέναλτι.

Ενθαρρυμένο από την επιτυχία, το NextGen αυξήθηκε σε 24 ομάδες από 13 κράτη για το δεύτερο έτος. Αλλά ακριβώς την ώρα που ο κ. Γουόρμπαρτον και ο κ. Αντριους σχεδίαζαν περαιτέρω επέκταση, μπήκε στο παιχνίδι και η UEFA, η οποία είχε στα σκαριά τη δική της διοργάνωση νέων.

«Προσπαθήσαμε να είμαστε ανοιχτοί και να σεβόμαστε τα διοικητικά όργανα», λέει ο κ. Γουόρμπαρτον. «Τους επισκεφτήκαμε και τους ξεκαθαρίσαμε πολύ καθαρά τι κάναμε – ότι όλα αφορούσαν την ανάπτυξη της νέων παικτών και θα ωφελούσαν το ποδόσφαιρο και τους συλλόγους». Σύντομα, όμως, έχασαν βασικούς συλλόγους και η διοργάνωση τελικά μπήκε οριστικά στο συρτάρι, με τον κ. Γουόρμπαρτον να δηλώνει πάντως περήφανος για αυτό που παρουσίασε. «Απλώς λυπάμαι που δεν μπόρεσα να αναπτύξω το μοντέλο με τον τρόπο που ξέρω ότι θα μπορούσε να είχε αναπτυχθεί. Ηταν μεγάλη ντροπή».

Το Youth League

Το UEFA Youth League ήρθε στο προσκήνιο το 2013-14, με τις αναπτυξιακές ομάδες των 32 συλλόγων που συμμετείχαν στο Champions League εκείνης της σεζόν. Η μορφή του ακολούθησε εκείνη της διοργάνωσης των ανώτερων ομάδων, αλλά με μονούς αγώνες στη φάση των νοκ άουτ αγώνων.

Το τουρνουά επεκτάθηκε στη σημερινή του μορφή δύο σεζόν αργότερα. Τριάντα δύο ομάδες εξακολουθούν να προέρχονται από τη φάση των ομίλων του Champions League, παίζοντας με βάση τους ομίλους της διοργάνωσης, ενώ άλλες τόσες προέρχονται από το «μονοπάτι των εγχώριων πρωταθλητών» και οι οποίες δίνουν νοκ άουτ αγώνες μέχρι τα Χριστούγεννα. Τα δύο σύνολα συλλόγων τελικά αναμειγνύονται το νέο έτος, με τους ημιτελικούς και τους τελικούς να διεξάγονται σε ουδέτερο γήπεδο στην Ελβετία.

Αν και εδώ μπορεί να πει κάποιος ότι η διοργάνωση ότι είναι κάτι σαν «κλειστό κλαμπ», δεδομένου του αριθμού των συλλόγων που προκρίνονται σταθερά στο Champions League από τα μεγάλα πρωταθλήματα, η παρουσία των εγχώριων πρωταθλητών έχει μοιράσει τις ευκαιρίες. Ο Ολυμπιακός είναι ο τρίτος νικητής του από το μονοπάτι αυτό, ακολουθώντας τα βήματα της ολλανδικής Αλκμααρ (το 2022-23) και της αυστριακής Σάλτσμπουργκ (το 2016-17).

Στην πραγματικότητα, η κατανομή των νικητών είναι ευχάριστα ομοιόμορφη μέχρι στιγμής, με την Τσέλσι (νικήτρια το 2014-15 και το 2015-16) και την Μπαρτσελόνα (το 2013-14 και το 2017-18) να είναι οι μόνες δύο φορές πρωταθλήτριες. Είκοσι ένας διαφορετικοί σύλλογοι έχουν φτάσει στα ημιτελικά σε 10 διοργανώσεις, μεταξύ των οποίων η γαλλική Ναντ, η κροατική Χάιντουκ Σπλιτ και η γερμανική Χοφενχάιμ.

Οι προκλήσεις

Τριάντα πέντε έθνη εκπροσωπήθηκαν στο φετινό Youth League, με πρωτοεμφανιζόμενες ομάδες όπως η Νιουκάστλ, η Λάτσιο, η Μπασάκσεχιρ, η Σαράγεβο, η Κραϊόβα. Δεν πρόκειται απλώς για ένα εφηβικό Champions League, αλλά ουσιαστικά μια «μίξη» και των τριών ευρωπαϊκών διοργανώσεων (Europa και Conference League) η οποία, όπως υποστηρίζει η UEFA γίνεται για καλό σκοπό. Ισως και να έχει και δίκιο, κάτι που φάνηκε και στην πορεία του Ολυμπιακού μέχρι την κατάκτηση του τίτλου.

Οι «ερυθρόλευκοι» αντιμετώπισαν με τη σειρά τις Λέτσε, Καμπάλα, Ιντερ, Λανς, Μπάγερν και Ναντ, οι οποίες με εξαίρεση την ομάδα του Αζερμπαϊτζάν προέρχονται από σαφώς πιο ανεπτυγμένα πρωταθλήματα, ακόμα και σε επίπεδο ακαδημιών. Η φιναλίστ Μίλαν έπαιξε με μια ομάδα από κάθε ένα από τα άλλα πέντε μεγαλύτερα πρωταθλήματα της Ευρώπης, σε όμιλο με την Παρί Σεν Ζερμέν, τη Νιουκάστλ και την Ντόρτμουντ, ενώ στους νοκ άουτ γύρους έπαιξε με Μπράγκα, Ρεάλ και Πόρτο,

Την επόμενη σεζόν, με τη διεύρυνση του Champions League, θα υπάρχουν 36 ομάδες στην πλευρά των ομίλων του Youth League, ενώ το μονοπάτι των πρωταθλητών αναμένεται να συμπεριλάβει και τις 55 ενώσεις-μέλη της UEFA, πράγμα που σημαίνει ότι θα παίζουν ακόμα και  οι πρωταθλητές του Αγίου Μαρίνου και του Γιβραλτάρ.

Τα στοιχεία

Σύμφωνα με την UEFA, πάνω από 1.000 παίκτες έχουν αποφοιτήσει από το Youth League σε ανώτερες ομάδες και διεθνείς καριέρες. Για τους επικεφαλής των ακαδημιών και τους προπονητές των κορυφαίων συλλόγων, θεωρείται μια πολύτιμη ευκαιρία ανάπτυξης. Ο Νίκι Μπατ, πρώην μέσος της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, το αποτύπωσε καλά το 2018, όταν ήταν προπονητής στην ακαδημία της Γιουνάιτεντ. «Για εμάς, είναι ένα τεράστιο όφελος», είχε πει. «Δεν ξέρω πώς θα συνηθίσεις το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο χωρίς αυτό. Όταν οι παίκτες της γενιάς μου μεγάλωναν, δεν είχαμε αυτόν τον ανταγωνισμό. Επαιζες μόνο με τις τοπικές ομάδες. Η είσοδος στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ερχόταν απότομα και σε μπορεί να σε χτυπούσε… κατακέφαλα».

Ο Ζοάο Τραλάο, ο οποίος καθοδήγησε την ομάδα Κ19 της Μπενφίκα σε πέντε διοργανώσεις του Youth League, συμμερίζεται αυτή την άποψη. «Η εισαγωγή του Youth League ήταν μια εξαιρετική ώθηση για εμάς και για το πορτογαλικό ποδόσφαιρο. Για όλους τους αναπτυσσόμενους συλλόγους στην Ευρώπη, στην πραγματικότητα, επειδή παρείχε έναν σύνδεσμο μεταξύ της ακαδημίας και του ανώτερου ποδοσφαίρου. Είναι μια μεγαλύτερη πρόκληση από τα εγχώρια πρωταθλήματα. Σημαίνει ότι οι παίκτες αγωνίζονται στο υψηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο έως τον Μάιο. Για αυτούς, είναι ένα πρωτοφανές βήμα».

Δεν είναι μόνο το αυξημένο επίπεδο ανταγωνισμού που ωφελεί τους παίκτες. Είναι η έκθεση: σε διαφορετικές τακτικές και στυλ ποδοσφαίρου, σε διαιτησίες ευρωπαϊκού τύπου, στην ιδιαίτερη ένταση του ποδοσφαίρου νοκ άουτ. Δώδεκα από τα 22 νοκ άουτ παιχνίδια της φετινής σεζόν, συμπεριλαμβανομένου του γύρου των πλέι οφ, κρίθηκαν με πέναλτι.

Στη συνέχεια, υπάρχουν και οι πιο άυλοι παράγοντες. Οι αγώνες μεταδίδονται από την τηλεόραση. Οι παίκτες έχουν υποχρεώσεις στα μέσα ενημέρωσης. Στη φάση των ομίλων, ακολουθούν το ίδιο πρόγραμμα με το Champions League, που σημαίνει ότι ταξιδεύουν στα ίδια μέρη με τις ομάδες των ομάδων τους.

Συμπεράσματα

Πολλοί ήταν εκείνοι που πίστευαν ότι ομάδες, όπως η Ρεάλ, η Μπαρτσελόνα, ακόμα και ο Αγιαξ που φημίζονται για τις ακαδημίες τους θα κυριαρχούσαν στη διοργάνωση, αλλά τελικά αυτό δεν συνέβη. Ισως γιατί το Youth League απευθύνεται σε μια πολύ συγκεκριμένη θέση παικτών: σε εκείνους που βρίσκονται στα ανώτερα κλιμάκια της ακαδημίας αλλά δεν έχουν κάνει ακόμη το άλμα σε ανώτερο επίπεδο. Αλλωστε, μετά από τρεις συμμετοχές σε ανώτερες διοργανώσεις της UEFA (εξαιρουμένων των προκριματικών γύρων), οι παίκτες δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο Youth League.

Η δημιουργία του Conference League επίσης έπαιξε και αυτή το ρόλο της στο να μειωθεί η «δεξαμενή» των παικτών που θα συμμετείχαν με τις Κ19 στη διοργάνωση, καθώς αυξήθηκε ο αριθμός των συλλόγων που παίζουν Πέμπτη – Κυριακή και χρειάζονται περισσότερες επιλογές στα ρόστερ τους για να ανταπεξέλθουν, παίρνοντας έτσι παίκτες και από τα αναπτυξιακά τμήματα. Κάτι που συνέβη στον Ολυμπιακό αυτή την εβδομάδα, όταν ο Ισίδωρος Κουτσίδης πήγε με την πρώτη ομάδα στην Πόλη για τη ρεβάνς με τη Φενέρ και την επόμενη μέρα ταξίδεψε στην Ελβετία για να παίξει στον ημιτελικό του Youth League με τη Ναντ στη Νιόν.

Ο Γάουτερ Χους της AZ και ο Ιζι Μπράουν της Τσέλσι έχουν κάνει παρόμοια πράγματα τις προηγούμενες σεζόν.

Αν μία από τις αποστολές του Youth League είναι να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των Νέων και των πρώτων ομάδων, η εμφάνιση του Ολυμπιακού στον τελικό της Δευτέρας θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει την καλύτερη διαφήμιση για τη διοργάνωση της UEFA.

Το σύστημα 3-4-2-1 του προπονητή του Ολυμπιακού, Σωτήρη Συλαϊδόπουλου, με τους ακραίους αμυντικούς προκάλεσε προβλήματα στη Μίλαν σε όλο το παιχνίδι. Με τους αμυντικούς της Μίλαν να πρέπει να πιέζουν τους αντίπαλους ακραίους αμυντικούς, έμειναν λίγοι στα μετόπισθεν, καθώς η ελληνική ομάδα τους στόχευε επανειλημμένα με απευθείας μπαλιές. Οι παίκτες του Ολυμπιακού πίεσαν από ένα σχήμα 3-4-3, καταπνίγοντας το χτίσιμο της Μίλαν, και έπεσαν σε ένα χαμηλό μπλοκ 5-3-2 όταν χρειάστηκε. Η Μίλαν πέτυχε μόνο τέσσερις από τις 30 σέντρες στο παιχνίδι, με τις υπόλοιπες να απομακρύνονται συχνά από τον πανίσχυρο Κουτσίδη. Τις λίγες φορές που η Μίλαν κατάφερε να διασπάσει τον Ολυμπιακό, έπεσε πάνω στον Αντζέλο Σίνα, ο οποίος έκανε επτά αποκρούσεις -μεταξύ των οποίων μία εξαιρετική διπλή- για να διατηρήσει καθαρή την εστία του. Το πρώτο και το τελευταίο γκολ της νίκης με 3-0 προήλθαν από τις προωθήσεις των ακραίων μπακ, το δεύτερο μετά από αντεπίθεση και με το εκπληκτικό τελείωμα του Αντώνη Παπακανέλλου.

Αυτά που παρουσίασε σε τακτικό επίπεδο ο Ολυμπιακός, πλησίασαν αρκετά, με βάση πάντα την ηλικία, το ποδόσφαιρο ανώτερης ποιότητας και σίγουρα εκπληρώνουν το στόχο της UEFA για το Youth League το οποίο το παρουσιάζει ως μια διοργάνωση όπου βλέπουμε τα αστέρια του αύριο. Αν και το ποσοστό επιτυχίας αυτού του ισχυρισμού είναι μεταβλητό – δεν υπάρχουν εγγυήσεις στο ποδόσφαιρο ακαδημιών – το Youth League (μάλλον) ήρθε για να μείνει.

Πηγή: kathinerini.gr

Πηγή Φωτογραφίας: Intime

Διαβάστε ακόμη:

• Μπαρτζώκας: «Έχουμε σοβαρή τύχη να νικήσουμε εάν ελέγξουμε λάθη και τις κατοχές τους»
• Βραβεία Laureus: Αθλητής της χρονιάς ο Τζόκοβιτς
• UEFA-Youth League: Ο Ολυμπιακός, τα ρεκόρ, οι αριθμοί και η νέα μορφή τη σεζόν 2024/25