Σοφία Ξενοφώντος: Η Αν. Καθηγήτρια του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ, εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας της Ευρώπης

Τακτικό μέλος της Ακαδημίας της Ευρώπης (Academia Europaea) στην τάξη Κλασικών και Ανατολικών Σπουδών εξελέγη η Αν. Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ Σοφία Ξενοφώντος.

Η κα Ξενοφώντος είναι ένα από τα νεαρότερα τακτικά μέλη της Ακαδημίας, η μόνη γυναίκα κλασική φιλόλογος από την Ελλάδα που εκλέγεται μέλος της Academia Europaea και η πρώτη Κύπρια επιστήμονας ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, η οποία γίνεται μέλος της Ακαδημίας όχι μόνο στις κλασικές σπουδές αλλά και σε όλες τις τάξεις των ανθρωπιστικών επιστημών.

Η Academia Europaea ιδρύθηκε το 1988 και είναι ένας διεθνής μη κυβερνητικός οργανισμός, με διακεκριμένους ερευνητές διεθνούς εμβελείας από όλους τους τομείς των επιστημών, συμπεριλαμβανομένων επιστημόνων βραβευθέντων με το Βραβείο Nobel (Nobel Laureates). Το μοναδικό κριτήριο εκλογής είναι η «αποδεδειγμένη επιστημονική αριστεία στο πεδίο του υποψηφίου».

Ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Χαράλαμπος Φείδας, συνεχάρη την Αν. Καθηγήτρια του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ Σοφία Ξενοφώντος, για τη σημαντική διάκρισή της, τονίζοντας «Το γεγονός ότι η εκλογή στην Academia Europaea προκύπτει μετά από πρόταση μελών της Ακαδημίας, αυστηρή κρίση του επιστημονικού έργου του κάθε υποψήφιου και επικύρωση από τα αρμόδια όργανα της Ακαδημίας, επιβεβαιώνει τη διεθνή αναγνώριση της Σοφίας Ξενοφώντος από την επιστημονική κοινότητα και τον σημαντικό αντίκτυπο της έρευνάς της».

Η Πρόεδρος της Ακαδημίας της Ευρώπης, Καθηγήτρια Marja Makarow, συνεχάρη την κα Ξενοφώντος για την επιτυχία της στην ανταγωνιστική εκλογική διαδικασία, μεταξύ 600 υποψηφιοτήτων. Τόνισε ότι το Συμβούλιο της Ακαδημίας επαίνεσε την προσφορά της κας Ξενοφώντος στην προαγωγή της κλασικής και βυζαντινής φιλολογίας μέσω του πρωτότυπου δημοσιευμένου έργου της και της δράσης της στο διεθνές ακαδημαϊκό στερέωμα.

Σοφία Ξενοφώντος: Το βιογραφικό σημείωμα της Αν. Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ

Η Σοφία Ξενοφώντος αποφοίτησε με άριστα από το τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κύπρου (κατεύθυνση Κλασικών Σπουδών) το 2007. Oλοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην αρχαία ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 2008 λαμβάνοντας τιμητική διάκριση (Distinction). Η διδακτορική της διατριβή εκπονήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης από το 2008 μέχρι το 2011, υπό την επίβλεψη του τότε Βασιλικού Καθηγητή Αρχαίων Ελληνικών Christopher Pelling και επικεντρώθηκε στην έννοια της ηθικής παιδείας στον Πλούταρχο.

Στην ακαδημαϊκή της πορεία δίδαξε αρχικά στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (2010–2011) και εν συνεχεία διετέλεσε Επισκέπτρια Λέκτορας στο τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κύπρου (2012–2013), μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών (2013–2014), και Λέκτορας (2014–2018) και Επίκουρη Καθηγήτρια Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης (2018–2022). Από το 2022 είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Η κα Ξενοφώντος έχει γράψει πέντε βιβλία δημοσιευμένα σε έγκριτους ακαδημαϊκούς οίκους, όπως το Cambridge University Press και το Harvard University Press, και 48 μελέτες σε κορυφαία ακαδημαϊκά περιοδικά και συλλογικούς τόμους με σύστημα κρίσης. Πρόκειται για εξαιρετική επίδοση για μία νέα επιστήμονα μόλις 13 χρόνια μετά την απόκτηση του διδακτορικού της διπλώματος.

Με βάση βιβλιομετρικά δεδομένα και θετικές βιβλιοκρισίες, η έρευνα της κας Ξενοφώντος τυγχάνει υψηλής αναγνώρισης από την επιστημονική κοινότητα. Η ίδια έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις και βραβεία, όπως το βραβείο έρευνας από το Wellcome Trust του Ηνωμένου Βασιλείου, τρεις έπαινοι αριστείας για τη συνολική ακαδημαϊκή συνεισφορά της στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, όπου κατείχε μόνιμη θέση πριν από την εκλογή της στο ΑΠΘ. Έχει, επίσης, κερδίσει χρηματοδότηση από πολλά ιδρύματα και φορείς για τις έρευνές της και τη διοργάνωση συνεδρίων (π.χ. Craven Committee Grant της Οξφόρδης, Ινστιτούτο Κλασικών Σπουδών του Λονδίνου, Cambridge Εuropean Trust, Ίδρυμα Ωνάση, Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, Βρετανική Εταιρεία για την Ιστορία της Φιλοσοφίας, Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Princeton University). Διηύθυνε ή διευθύνει 3 ερευνητικά προγράμματα υπό την αιγίδα ιδρυμάτων του Ηνωμένου Βασιλείου (Wellcome Trust, Arts and Humanities Research Council, Carnegie Trust), ενώ συνεργάστηκε ως ερευνήτρια ή σύμβουλος σε επτά άλλα προγράμματα (στην Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ).

Σε αναγνώριση της διεθνούς της καταξίωσης, έχει λάβει 38 προσκλήσεις για να παρουσιάσει την έρευνά της σε διάφορα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού (ΗΠΑ, Βρετανία, Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία, Ισπανία, Ελβετία κ.α.). Είναι ανώνυμη κριτής άρθρων υποβεβληµένων σε 19 ακαδημαϊκά περιοδικά σε Αμερική, Αυστραλία, Ευρώπη και Καναδά (π.χ. Classical Quarterly, American Journal of Philology, Harvard Studies in Classical Philology), κριτής μονογραφιών για επτά σημαντικούς εκδοτικούς οίκους, ανάμεσα στους οποίους το Oxford University Press, το Cambridge University Press και το University of Michigan Press, και αξιολογήτρια ερευνητικών προτάσεων υποβεβλημένων σε επτά ιδρύματα σε Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Βέλγιο, Πολωνία και Ελλάδα. Από το 2016 είναι Εταίρος της Βρετανικής Ακαδημίας Ανώτατης Εκπαίδευσης (FHEA) και από το 2018 εξωτερική συνεργάτις στο ερευνητικό πρόγραμμα Commentaria in Aristotelem Graeca et Byzantina (CAGB) της Ακαδημίας Επιστημών του Βερολίνου-Βρανδεμβούργου. Το 2023 ίδρυσε τη σειρά ‘Theorising the Greek and Roman Classics’ (Routledge, UK), την οποία επιμελείται ως εκδότρια.