Τελικά πόσο θερμή χρονιά ήταν το 2023;

Οι αριθμοί είναι λίγο πολύ γνωστοί και οι επιστήμονες μπορούν τώρα να επιβεβαιώσουν ποιος μήνας του 2023 είχε την περισσότερη ζέστη. Η περσινή χρονιά ήταν η θερμότερη που έχει γνωρίσει η Γη εδώ και ενάμιση αιώνα με διαφορά.

Οι παγκόσμιες θερμοκρασίες άρχισαν να σπάνε ρεκόρ στα μέσα του έτους και δεν σταμάτησαν. Πρώτον, ο Ιούνιος ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί στον πλανήτη. Έπειτα, ο Ιούλιος ήταν ο πιο ζεστός Ιούλιος εδώ και χρόνια. Και ούτω καθεξής, μέχρι τον Δεκέμβριο. Κατά μέσο όρο πέρυσι, οι θερμοκρασίες παγκοσμίως ήταν 1,48 βαθμούς Κελσίου, ή 2,66 Φαρενάιτ, υψηλότερες από ό,τι ήταν το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ανακοίνωσε την Τρίτη η Κλιματική Παρακολούθηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το προηγούμενο θερμότερο έτος ήταν το 2016.

 

Breaking News: 2023 was officially Earth’s warmest year in a century and a half, with temperatures breaking records month after month, scientists have confirmed. https://t.co/FCrWbPVtQo

— New York Times World (@nytimesworld) January 9, 2024

Για τους επιστήμονες του κλίματος, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι αμείωτες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου προκάλεσαν την υπερθέρμανση του πλανήτη να φτάσει σε νέα υψηλά επίπεδα. Αυτό που οι ερευνητές εξακολουθούν να προσπαθούν να καταλάβουν είναι αν το 2023 προμηνύει πολλά ακόμη χρόνια κατά τα οποία τα ρεκόρ θερμότητας καταρρίπτονται. Με άλλα λόγια, ρωτούν αν οι αριθμοί είναι σημάδι ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη επιταχύνεται.

«Τα άκρα που έχουμε παρατηρήσει τους τελευταίους μήνες παρέχουν μια δραματική μαρτυρία για το πόσο μακριά βρισκόμαστε τώρα από το κλίμα στο οποίο αναπτύχθηκε ο πολιτισμός μας», δήλωσε ο Carlo Buontempo, διευθυντής της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus της ΕΕ.

Κάθε δέκατο του βαθμού υπερθέρμανσης του πλανήτη αντιπροσωπεύει επιπλέον θερμοδυναμικό καύσιμο που εντείνει τα κύματα καύσωνα και τις καταιγίδες, προσθέτει στην άνοδο των θαλασσών και επιταχύνει το λιώσιμο των παγετώνων και των στρωμάτων πάγου.

Αυτά τα αποτελέσματα εμφανίστηκαν πέρυσι. Ο ζεστός καιρός έπληξε το Ιράν και την Κίνα, την Ελλάδα και την Ισπανία, το Τέξας και τον αμερικανικό Νότο. Ο Καναδάς είχε την πιο καταστροφική εποχή πυρκαγιών που έχει καταγραφεί με διαφορά, με περισσότερα από 45 εκατομμύρια καμένα στρέμματα. Λιγότερος θαλάσσιος πάγος σχηματίστηκε γύρω από τις ακτές της Ανταρκτικής, τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα, από ό,τι είχε μετρηθεί ποτέ.

Η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας της NASA και η ερευνητική ομάδα Berkeley Earth πρόκειται να δημοσιεύσουν τις δικές τους εκτιμήσεις για τις θερμοκρασίες του 2023 αργότερα αυτή την εβδομάδα. Οι πηγές δεδομένων και οι μέθοδοι ανάλυσης κάθε οργανισμού είναι κάπως διαφορετικές, αν και τα αποτελέσματά τους σπάνια αποκλίνουν πολύ.

Με βάση τη Συμφωνία του Παρισιού το 2015, τα έθνη συμφώνησαν να περιορίσουν τη μακροπρόθεσμη υπερθέρμανση του πλανήτη στους 2 βαθμούς Κελσίου και, αν είναι δυνατόν, στους 1,5 βαθμούς. Με τους σημερινούς ρυθμούς εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, θα περάσουν μόνο λίγα χρόνια πριν ο στόχος του 1,5 βαθμού θα αποδειχθεί χαμένη υπόθεση, λένε οι ερευνητές.

Το διοξείδιο του άνθρακα και άλλα αέρια του θερμοκηπίου είναι ο κύριος μοχλός της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Όμως πέρυσι αρκετοί άλλοι φυσικοί και ανθρωπογενείς παράγοντες συνέβαλαν επίσης στην αύξηση των θερμοκρασιών.

Η έκρηξη ενός υποθαλάσσιου ηφαιστείου στα ανοικτά του νησιωτικού έθνους του Ειρηνικού το 2022, της Τόνγκα, εκτόξευσε τεράστιες ποσότητες υδρατμών στην ατμόσφαιρα, βοηθώντας στην παγίδευση περισσότερης θερμότητας κοντά στην επιφάνεια της Γης. Τα πρόσφατα όρια για τη ρύπανση με θείο από τα πλοία μείωσαν τα επίπεδα αερολυμάτων ή μικροσκοπικών αιωρούμενων σωματιδίων που αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία και βοηθούν στην ψύξη του πλανήτη.

Ένας άλλος παράγοντας ήταν το Ελ Νίνιο, η επαναλαμβανόμενη αλλαγή των καιρικών φαινομένων στον τροπικό Ειρηνικό που ξεκίνησε πέρυσι και συχνά συνδέεται με τη ζέστη που σημειώνει ρεκόρ παγκοσμίως. Και αυτό περιέχει μια προειδοποίηση για δυνητικά χειρότερα φαινόμενα που θα έρθουν φέτος.

Ο λόγος: τις τελευταίες δεκαετίες, τα πολύ ζεστά έτη ήταν συνήθως αυτά που ξεκίνησαν σε μια πολιτεία με Ελ Νίνιο. Αλλά πέρυσι, το Ελ Νίνιο δεν ξεκίνησε πριν από τα μέσα του έτους – κάτι που υποδηλώνει ότι δεν ήταν ο κύριος οδηγός της αφύσικης ζέστης, είπε η Έμιλι Τζ. Μπέκερ, κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι.

Είναι επίσης ένα ισχυρό σημάδι ότι η φετινή χρονιά μπορεί να είναι πιο ζεστή από πέρυσι. «Είναι πολύ, πολύ πιθανό να είναι η πρώτη τριάδα, αν όχι το ρεκόρ», είπε η Δρ. Μπέκερ, αναφερόμενη στο 2024.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ένα μόνο έτος, ακόμη και το 2023, μπορεί να μας πει τόσα πολλά για το πώς μπορεί να αλλάξει η μακροπρόθεσμη υπερθέρμανση του πλανήτη. Όμως άλλα σημάδια δείχνουν ότι ο κόσμος θερμαίνεται πιο γρήγορα από πριν.

Περίπου το 90% της ενέργειας που παγιδεύεται από τα αέρια του θερμοκηπίου συσσωρεύεται στους ωκεανούς και οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι η πρόσληψη θερμότητας από τους ωκεανούς έχει επιταχυνθεί σημαντικά από τη δεκαετία του 1990. «Αν κοιτάξουμε την καμπύλη, δεν είναι σαφώς γραμμική», είπε η Σάρα Πέρκι, ωκεανογράφος στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Scripps στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο.

 

See How Hot 2023 Was in Two Charts. Hint: Record Hot. https://t.co/emyEWWKhyH pic.twitter.com/NHIESkQc7H

— hurtg0d✌️ (@ultradeadd) January 9, 2024

Μια ομάδα ερευνητών στη Γαλλία διαπίστωσε πρόσφατα ότι η συνολική θέρμανση της Γης – στους ωκεανούς, τη γη, τον αέρα και τον πάγο – επιταχύνθηκε ακόμη περισσότερο, από το 1960. Αυτό ταιριάζει σε γενικές γραμμές με αυξήσεις στις εκπομπές άνθρακα και μειώσεις στα αερολύματα κατά το παρελθόν.

Ωστόσο, οι επιστήμονες θα πρέπει να συνεχίσουν να μελετούν τα δεδομένα για να καταλάβουν εάν και άλλοι παράγοντες ενδέχεται να λειτουργούν, είπε μια από τις ερευνήτριες, η Karina von Schuckmann, ωκεανογράφος στο Mercator Ocean International στην Τουλούζη της Γαλλίας. «Συμβαίνει κάτι ασυνήθιστο που δεν καταλαβαίνουμε», πρόσθεσε.

Με πληροφορίες από The New York Times

Περισσότερα νέα για το κλίμα:

• Αντιμέτωπη με ακραία καιρικά φαινόμενα η βορειοδυτική Ευρώπη – Ρεκόρ ψύχους στη Σουηδία
• Κίνα: Το 2023 ήταν η πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ
• Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα – Η έκθεση της ΤτΕ