Η Μεσόγειος hotspot της κλιματικής αλλαγής

Η περιοχή της Μεσογείου, η οποία επλήγη τον φετινό Ιούλιο από υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ και δασικές πυρκαγιές έχει χαρακτηρισθεί από τους επιστήμονες hotspot της κλιματικής αλλαγής.

Οι παραλίες, τα οστρακοειδή και οι ιστορικές τοποθεσίες της Μεσογείου που εκτείνεται από την νότια Ευρώπη μέχρι την βόρεια Αφρική και την δυτική Ασία απειλούνται.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες απειλές για την περιοχή της Μεσογείου, όπως τις κατέταξε την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC/GIEC) του ΟΗΕ;

Φονικοί καύσωνες

Όπως συμβαίνει σε περιοχές των ΗΠΑ και της Ασίας, η Μεσόγειος πλήττεται τις τελευταίες εβδομάδες από ακραίους καύσωνες. Είναι ενδεικτικό πως ο υδράργυρος στη Σικελία και τη Σαρδηνία μπορεί να ξεπεράσει το ευρωπαϊκό ρεκόρ των 48,8 βαθμών Κελσίου.

«Τα κύματα καύσωνα αυξάνονται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο και μεγεθύνονται στις πόλεις εξαιτίας των πολιτικών της αστικοποίησης, προκαλώντας ασθένειες και θανάτους», αναφέρεται στην έκθεση της IPCC για το 2022 με θέμα τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή του ανθρώπου σε αυτές.

Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Βέρνης, που έγινε το 2010, έχει υπολογιστεί ότι η ένταση, η διάρκεια και ο αριθμός των κυμάτων καύσωνα στην ανατολική Μεσόγειο έχουν πολλαπλασιαστεί κατά 6 ή 7 φορές σε σχέση με τη δεκαετία του 1960.

Απειλούνται τα σιτηρά από την κλιματική αλλαγή
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Stanford ανέδειξαν το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργειών της Μεσογείου υφίσταται ήδη σημαντικές αρνητικές συνέπειες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Ήδη φέτος, οι αγρότες της βόρειας Αφρικής προετοιμάζονται για φτωχή συγκομιδή σε ζωοτροφές, σιτηρά και κηπευτικά εξαιτίας της ξηρασίας.

Το νερό και η πολιτική

Η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ έχει προειδοποιήσει ότι η κλιματική αλλαγή θα επιδείνωνε τις ελλείψεις νερού στις περισσότερες περιοχές της Μεσογείου.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται μείωση μέχρι και κατά 45% των αποθεμάτων νερού στις λίμνες και τους ταμιευτήρες κατά τη διάρκεια του αιώνα και μέχρι και κατά 55% μείωση της διαθεσιμότητας των υδάτων επιφανείας στη βόρεια Αφρική. Ταυτόχρονα, «τα χερσαία οικοσυστήματα καθώς και τα οικοσυστήματα γλυκού νερού πλήττονται από την κλιματική αλλαγή στη Μεσόγειο προκαλώντας απώλεια οικοτόπων και βιοποικιλότητας».

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, ο υδροφόρος ορίζοντας στο ήμισυ των περιοχών της Μεσογείου βρισκόταν ήδη σε χαμηλά επίπεδα τον Ιούνιο. Η κλιματική αλλαγή όμως επηρεάζει και σε πολιτικό επίπεδο, καθώς η ξηρασία στην Ισπανία προκάλεσε μεγάλες εντάσεις στη χώρα πριν από τις εκλογές της 23ης Ιουλίου.

Ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας

Η στάθμη της θάλασσας στην περιοχή της Μεσογείου αυξήθηκε κατά 2,8 mm ετησίως κατά τις τελευταίες δεκαετίες, απειλώντας παράκτιες περιοχές και πόλεις σαν τη Βενετία, που πλήττεται όλο και συχνότερα από πλημμύρες.

«Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας πλήττει ήδη τα παράκτια ύδατα της μεσογειακής περιμέτρου και αναμένεται να αυξήσει τον κίνδυνο πλημμυρών, αποσάθρωσης του εδάφους, και αλάτωσης των ακτών», προειδοποιεί η IPCC.

«Τα φαινόμενα αυτά μπορεί να επηρεάσουν τη γεωργία, την αλιεία και τις υδατοκαλλιέργειες, την αστική ανάπτυξη, τις λιμενικές λειτουργίες, τον τουρισμό, τους αρχαιολογικούς χώρους και πλήθος παράκτιων οικοσυστημάτων».

Τα χωροκατακτητικά ξένα είδη

Η κλιματική αλλαγή δεν απειλεί μόνο τις παραλίες της Μεσογείου, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Το σύνολο των υδάτινων οικοσυστημάτων, καθώς και τα οικοσυστήματα παροχής τροφής που εξαρτώνται από αυτά μπορεί να πληγούν επίσης.

Από τη δεκαετία του 1980, συντελείται μία δραστική αλλαγή μέσα στα μεσογειακά οικοσυστήματα, με τη μείωση της βιοποικιλότητας σε συνδυασμό με την άφιξη χωροκατακτητικών ξένων ειδών, όπως επισημαίνεται στην έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής.

Ανάμεσά τους το λαγόψαρο, τροπικής προέλευσης, που καταβροχθίζει τα φύκια και θαλάσσια χόρτα των βυθών της Μεσογείου, στερώντας από άλλα θαλάσσια είδη πολύτιμους πόρους.

Βάσει του σεναρίου της υπερθέρμανσης του πλανήτη άνω των +1,5°C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, περισσότερο του 20% των ψαριών και των οστρακοειδών που αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης στην ανατολική Μεσόγειο μπορεί να εξαφανιστούν κατά περιοχές έως το 2060 και τα εισοδήματα από την αλιεία να μειωθούν κατά 30% μέχρι το 2050, προειδοποιούν οι επιστήμονες.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Πηγή cover photo: Intime

Διάβασε επίσης:

• Θερμοπληξία & Θερμική Εξάντληση: Τα συμπτώματα – Τι πρέπει να κάνετε
• Πυρκαγιές: Οι ψυχολογικές επιπτώσεις τους σε ενήλικες, παιδιά και εφήβους