Διαδίκτυο: βοηθός ή αναπόφευκτος εθισμός;

Είναι προφανές πως το διαδίκτυο έχει εισβάλει για τα καλά στις ζωές όλων μας από τα πιο απλά μέχρι και τα πιο σύνθετα. Διευκολύνει την καθημερινότητα μας, δίνει απίστευτες πληροφορίες αλλά ουδέν καλό αμιγές κακού. Πολλοί ειδικοί διοργανώνουν σήμερα σεμινάρια και συνεδρίες για τα προειδοποιητικά σημάδια του εθισμού παιδιών και εφήβων στο διαδίκτυο και διερευνούν τρόπους αντιμετώπισης. Μα δεν είμαστε πλέον οι μόνες γενιές που περνούν πάμπολλες ώρες μπροστά από μία οθόνη, ούτε οι μόνοι που δε μπορούμε να διαχειριστούμε και να περιορίσουμε το χρόνο που σπαταλάμε, αμελώντας πολλές φορές ακόμα και σημαντικές υποχρεώσεις. Τι οδήγησε, όμως, γενιές που ζήσανε ανέμελα παιδικά και εφηβικά χρόνια και που προέτρεπαν τους νεότερους να σταματήσουν την αλόγιστη χρήση του διαδικτύου, ουσιαστικά να ηττηθούν και να μπουν στον κύκλο μίας «εξαρτημένης παρέας» με τα κινητά τηλέφωνα να έχουν γίνει προέκταση του χεριού μας;

Οι γενιές των 70΄ και 80΄ είναι άτομα που η επαφή τους με την τεχνολογία και ειδικότερα το διαδίκτυο, στην παιδική και εφηβική ηλικία ήταν μηδαμινή. Σε συζητήσεις μαζί τους (έχω την τύχη να κάνω πολλές) συνειδητοποιεί κανείς πως οι αναμνήσεις τους είναι αδιαμφισβήτητα πολύ διαφορετικές από τα παιδιά του 00΄s, που ψάχνουν τρόπο να αποκοπούν από τα προβλήματα της καθημερινότητας και να κατευνάσουν τα αισθήματα τους, μέσω ενός τρόπου που τους αποσυνδέει από την πραγματικότητα. Παρ’ όλα αυτά αντί η κοινωνία μας να καταφέρει έστω να περιορίσει την ανούσια χρήση του διαδικτύου στις μικρότερες ηλικίες, αποδέχεται τη νέα τάξη πραγμάτων και παραμερίζοντας το καταστροφικό στίγμα που αποφέρει αυτή η μαζική συμπεριφορά, εντάσσει στον «χορό του εθισμού» ακόμη κι αυτούς που προσπάθησαν να αρνηθούν και να τα καταπολεμήσουν αυτή τη μάστιγα. Άραγε, θα μπορέσει κανείς να σταματήσει την κακή χρήση του πιο ισχυρού ίσως μέσου για την ανθρώπινη ανάπτυξη;

Αναμφίβολα ο σύγχρονος άνθρωπος είναι ένα δικτυωμένο σε παγκόσμια κλίμακα ον. Παρότι γονείς και εκπαιδευτικοί προσπάθησαν να εξοικειωθούν με τη διαδικτυακή πραγματικότητα και να βοηθήσουν τη νέα γενιά να υπερνικήσει τον εθισμό με το ίντερνετ, η γοητεία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αποδείχθηκε ασυναγώνιστη και κατάφερε να εισβάλλει επιθετικά στην καθημερινότητα όλων. Facebook, Instagram, TikTok και Twitter είναι κάποιες από τις εφαρμογές που οι περισσότεροι αφιερώνουμε από κάποια λεπτά έως κάποιες ώρες την ημέρα, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση και την εσωστρέφεια ότι είμαστε κοινωνικοί άνθρωποι όταν μας ακολουθούν πολλά άτομα στα κοινωνικά μας δίκτυα, ενώ στην ουσία χάνουμε την πραγματική μας ταυτότητα και παραμελούμε την τόσο σημαντική κοινωνική μας ζωή.

Κλείνοντας, για να δοθεί η έμφαση που αρμόζει στο πιο πολυπαραγοντικό πρόβλημα της σύγχρονης πραγματικότητας, παιδοψυχιατρικές μελέτες παρατήρησης σε μωρά που ζούσαν απομονωμένα σε κλίνες, έδειξαν πως, παρότι είχαν όλα τα απαραίτητα υλικά αγαθά, αδυνατούσαν να αναπτυχθούν σωστά σωματικά και νοητικά λόγω της στέρησης ανθρώπινης επικοινωνίας, επαφής και χαδιού. Βλέποντας πιο επιφανειακά τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις, η έλλειψη επαφής σε μεγαλύτερες ηλικίες οδηγεί σε κοινωνικό μαρασμό και κάτι τέτοιο φαίνεται να προκαλεί η εμμονή στην online ζωή. Συνεπώς, είναι πολλές οι πιθανότητες με το πέρασμα των χρόνων να μη μιλάμε για ένα απλό κοινωνικό πρόβλημα, αλλά για ένα έσχατο πρόβλημα επιβίωσης.

Διαβάστε επίσης:

• Παιδιά και τεχνολογία: Τα 4 σημάδια μιας επικίνδυνης σχέσης με τα social media
• Τεχνολογία, τεχνολογία, τεχνολογία: Τη διαχείριση, ποιος θα την κάνει;
• Έρωτας στα χρόνια του Instagram και του TikTok