Έχουμε τελειώσει με τον φασισμό;

Σαν σήμερα, στις 27 Απριλίου 1941, τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αθήνα και η ακροδεξιά εγκαταστάθηκε με το έτσι θέλω στο πολιτικό σκηνικό. Πρόκειται για ημερομηνία-πλήγμα στην ελληνική ιστορία, που σηματοδότησε την πτώση της δημοκρατίας και την έλευση της ακροδεξιάς, η οποία έμελλε να αφήσει το στίγμα της στη χώρα για τα επόμενα χρόνια.

Χρόνια μετά την αποκατάσταση του δημοκρατικού καθεστώτος, ο φασισμός έκανε και πάλι την εμφάνισή του στην Ελλάδα το 1967, όπου την εξουσία παίρνει η Χούντα των Συνταγματαρχών. Η δημοκρατία αποκαθίσταται το 1974 και από τότε έως και τη δεκαετία της κρίσης, γνωρίζει ίσως και την μεγαλύτερη ακμή της.

Ωστόσο, από το 2008, μια χρονιά παγκόσμιας οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, νέα κοινωνικά και πολιτικά μορφώματα αρχίζουν σιγά-σιγά  να αναδύονται στην Ελλάδα.

Η Χρυσή Αυγή ως οργάνωση ιδρύθηκε από τον Νίκο Μιχαλολιάκο, ήδη από το 1980, ωστόσο, η δράση της ήταν περιορισμένη, παρότι από τότε είχε αρχίσει να κατηγορείται για βία, ρατσισμό και αντισυνταγματική δράση.

Ήδη από το 2008 και έως το 2012, αρχίζει να συσπειρώνει φανατικούς υποστηρικτές. Παρότι μέχρι τότε η εκλογική ισχύς της Χρυσής Αυγής ήταν από ισχνή έως μηδενική, από τον Φεβρουάριο του 2012 ως τις εκλογές του Μαΐου γνώρισε ταχεία άνοδο, υιοθετώντας αντιμνημονιακή στάση και επωφελούμενη από την κατάρρευση της επιρροής του ΛΑ.Ο.Σ., καθώς και την ανάδειξη της ασφάλειας και του μεταναστευτικού σε κύρια θέματα της προεκλογικής της ατζέντας. Στις εκλογές του Μαΐου αναδείχθηκε έκτο κόμμα, λαμβάνοντας ποσοστό 6,97% και πέτυχε για πρώτη φορά την είσοδό της στη Βουλή των Ελλήνων εκλέγοντας 21 βουλευτές.

Η δράση της οργάνωσης από τότε και στο εξής είναι γνωστή: συσσίτια μόνο για Έλληνες, τάγματα εφόδου και δολοφονικές επιθέσεις σε μετανάστες, η δολοφονία του Παύλου Φύσσα και άλλα πολλά.

Ώσπου, στη δίκη της Χρυσής Αυγής στις 7 Οκτωβρίου 2020, η Χρυσή Αυγή κρίθηκε εγκληματική οργάνωση από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων, κι έτσι ο Γενικός Γραμματέας και η ηγεσία της καταδικάστηκαν ομόφωνα σε πρώτο βαθμό για την διεύθυνσή της. Το δικαστήριο επέβαλε ποινές φυλάκισης στα ηγετικά στελέχη της Χρυσής Αυγής, σε πρώην βουλευτές της, αλλά και σε πολλά μέλη της.

Ωστόσο, τρία χρόνια μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής, η μάχη με τον φασισμό φαίνεται να μην έχει τελειώσει…

Τόσο οι συχνές επιθέσεις ακροδεξιών, όσο και η επάνοδος του Ηλία Κασιδιάρη, ως υποψήφιος στις εκλογές 2023 με το κόμμα Έλληνες, εγείρουν τεράστιο προβληματισμό για το πού βρισκόμαστε τελικά με τον φασισμό, αν τον αφήσαμε ποτέ πίσω μας μετά την ιστορική καταδίκη της 7ης Οκτωβρίου 2020  και πότε θα τελειώνουμε επιτέλους μία και καλή με την ακροδεξιά.

• Θεσσαλονίκη: Μέλη της Χρυσής Αυγής εισέβαλαν σε έκθεση Βορειομακεδόνα καλλιτέχνη

Οι στάσεις και οι πεποιθήσεις του ελληνικού λαού που, μαζί με την έντονη αίσθηση πολιτικής αποξένωσης, έτρεφαν την ακροδεξιά αυτά τα χρόνια, θέτουν το θέμα της «ζήτησης» κομμάτων όπως η Χρυσή Αυγή. Πραγματικά δηλαδή: Υπάρχει ακόμα εκλογική βάση που πιστεύει στη Χρυσή Αυγή και τα νέα «προϊόντα» της; Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που βρίσκουν καταφύγιο στον φασισμό, ακόμα και μετά την πανηγυρική καταδίκη της Χρυσής Αυγής; Υπάρχουν άνθρωποι που περιμένουν τη σωτηρία από καταδικασμένους εγκληματίες;

Η καταδίκη της Χρυσής Αυγής δεν περιορίζει τη ζήτηση, όμως, περιορίζει σημαντικά την προσφορά. Από το 2008, υπήρξε πραγματική ορατότητα της Χρυσής Αυγής στις γειτονιές της Αθήνας, ενώ από το 2010-2012 η ορατότητα μετατοπίστηκε στα πάνελ τηλεοπτικών εκπομπών, επισημαίνοντας την έντονη προσφορά. Πλέον, το θεσμικό χτύπημα την περιορίζει, δημιουργώντας ένα τετελεσμένο σχετικά με την εγκληματικότητα ή μη της οργάνωσης.

Ο χαρακτήρας της δικαστικής απόφασης για τον ευρύτερο ακροδεξιό χώρο ήταν αποτρεπτικός σε ό,τι αφορά το σκέλος της βίας. Αν και μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής τα ακροδεξιά κόμματα βρίσκονται σε καμπή, τα ποσοστά της άκρας δεξιάς στην Ευρώπη τριπλασιάστηκαν το διάστημα 1990-2010. Αυτό που ενισχύει τη ζήτηση είναι η οικονομική ανασφάλεια και η πολιτισμική αντίδραση. Οι στοχευμένες πολιτικές και η αντιμετώπιση της οικονομικής ανασφάλειας με έμμεσες παρεμβάσεις, μειώνουν το αίσθημα απειλής από κοινωνικο-πολιτισμικές αλλαγές, άρα και την ζήτηση που είχε η ακροδεξιά στις ανάλογες περιόδους.

Η ελληνική κοινωνία οφείλει να βρει τρόπους για να χειραφετηθεί από το βαθύ κράτος. Για να γίνει αυτό, πρέπει να εστιάσουμε στις μακροχρόνιες σχέσεις της… αστυνομίας με τη Χρυσή Αυγή και στον ρόλο της δικαιοσύνης. Στην αστυνομία υπάρχει η μεγαλύτερη «μόλυνση» και μόνο αν υπάρξει ικανή πολιτική βούληση μπορεί να θεραπευτεί.

Σε αντίθεση με τη δικαιοσύνη, η αστυνομία αποτελεί «βραχίονα» της εκτελεστικής εξουσίας της κυβέρνησης και εξαρτάται από τις πολιτικές επιλογές που εκφράζει ο εκάστοτε «εγκέφαλος» της εκτελεστικής εξουσίας.

Η δημοκρατία, για να αντιμετωπίσει τους «εχθρούς» της χρειάζεται στήριξη, μέσω θεσμικών αλλαγών που θα συμβάλλουν στην προάσπισή της. Οι ληφθείσες πρωτοβουλίες από τον νομοθέτη καθίστανται η επαναφορά της στέρησης των πολιτικών δικαιωμάτων ως παρεχόμενης ποινής, την στέρηση του «εκλέγεσθαι» όσων έχουν καταδικαστεί για ορισμένες πράξεις και ο έλεγχος από τον Άρειο Πάγο προσώπων από κομματικούς σχεδιασμούς που έχουν καταδικαστεί για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση. Η συμμετοχή του καταδικασμένου Ηλία Κασιδιάρη στις εκλογές της 21ης Μαϊου 2023 δίνει νέα δυναμική σε ακροδεξιά μορφώματα και εγκυμονεί τον κίνδυνο της επανόδου τους, ακόμα και μέσα από τη φυλακή.

Όσον αφορά το κράτος, αυτό οφείλει να καλλιεργεί περισσότερο τη δημοκρατική κουλτούρα, την εξοικείωση με το διαφορετικό και την κατανόηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ως μέσα ανασυγκρότησης του κοινωνικού κράτους και ανανέωσης του πολιτικού συστήματος. Αν η καταδίκη της Χρυσής Αυγής μπορέσει να αξιοποιηθεί με πολιτική αποφασιστικότητα και θεσμική σύνεση, τότε θα μπορούν να δημιουργηθούν αναχώματα από το κράτος δικαίου απέναντι στο βαθύ κράτος. Κυρίως, όμως, θα μπορούμε επιτέλους να μιλάμε για… πραγματική δημοκρατία που μοιάζει με «ασπίδα», ατσάλινη και δυνατή, ικανή και πανέτοιμη να προστατεύσει όλους όσους απειλεί ρητά και υπόρρητα ο φασισμός και η ακροδεξιά: μειονότητες, πρόσφυγες, μετανάστες, γυναίκες, ΛΟΑΤΚΙ, αντιφασίστες, μικρούς, μεγάλους και χιλιάδες άλλους αθώους που ζουν ανάμεσά μας.

Πηγή εικόνων: Intime

Δείτε επίσης:

• Δίκη Χρυσής Αυγής: «Με άφησαν γιατί νόμιζαν πως πέθανα» – Συγκλονίζει ο Αιγύπτιος αλιεργάτης
• Ηλίας Κασιδιάρης: Κατεβαίνει στις εκλογές με το κόμμα «Έλληνες» – Η ανακοίνωσή του
• Εκλογές 2023: Τα 50 κόμματα που δήλωσαν συμμετοχή για την 21η Μαΐου