Βολοντίμιρ Ζελένσκι: Από ηθοποιός κωμικών ρόλων στην προεδρία της Ουκρανίας

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είναι σήμερα μαζί με τον Βλαντίμιρ Πούτιν τα πρόσωπα για τα οποία μιλάει όλος ο κόσμος και παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις. Ποιος είναι όμως ο πρόεδρος της Ουκρανίας;

Οι Ουκρανοί δεν τον γνώριζαν σαν πολιτικό αλλά σαν ηθοποιό. Και μάλιστα με ταλέντο στους κωμικούς ρόλους.

Γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 1978 από Ουκρανοεβραίους γονείς και τα πρώτα 4 χρόνια της ζωής του τα έζησε στην Μογγολία καθώς εκεί είχε μετατεθεί ο πατέρας του (επί ΕΣΣΔ) επικεφαλής ενός ακαδημαϊκού τμήματος στην περιοχή.

Ο παππούς του, Βολοντίμιρ και εκείνος  παρασημοφορημένος αξιωματικός του Κόκκινου Στρατού και είχε διακριθεί σε πολλές μάχες κατά των ναζί εισβολέων στο ανατολικό μέτωπο. Μάλιστα τρία από τα αδέρφια του παππού του πέθαναν μαρτυρικά στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Στα 16 του χρόνια, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι πήρε πτυχίο στην αγγλική γλώσσα και εξασφάλισε έτσι, υποτροφία για σπουδές στο Ισραήλ. Εν τούτοις, ο πατέρας του δεν τον άφησε να πάει. Του πρότεινε να σπουδάσει νομική. Πήρε πτυχίο, αλλά δεν άσκησε ποτέ αυτό το επάγγελμα. Όταν αποφοίτησε, ήταν ήδη κωμικός.

To 1992 είχε πάρει μέρος σε διαγωνισμό ανάδειξης κωμικών του KVN (Klub Vesyólykh i Nakhódchivykh -κλαμπ των αστείων και των εφευρετικών). Ήταν τηλεοπτικό σόου της Σοβιετικής Ένωσης, στο οποίο εμφανίζονταν όσοι ήθελαν να γίνουν κωμικοί, χωρίζονταν σε λίγκες και κάθε χρόνο γινόταν τελικός για την ανάδειξη του πρωταθλητή. Οι μετέχοντες καλούνταν να δώσουν αστείες απαντήσεις στις όποιες ερωτήσεις τους έκαναν και να παρουσιάζουν σκετς.

Δεν νίκησε. Τον κάλεσαν όμως, να γίνει μέλος ομάδας που τελικά, πήρε τον τίτλο του διαγωνισμού, το 1997. Αφού εκπαιδεύτηκε από τους Ουκρανούς μέντορες του, δημιούργησε τη δική του ομάδα (Kvartal 95) που για τρία χρόνια κυριαρχούσε στην κορυφαία λίγκα του διαγωνισμού. Ταξίδευε σε όλη τη Σοβιετική Ένωση και περνούσε πολύ καιρό στη Μόσχα.

Από το 2003 ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι (χρονιά που παντρεύτηκε τον παιδικό του έρωτα, την αρχιτέκτονα και σεναριογράφο, Olena) η ομάδα αυτή άρχισε να κάνει δικές της παραγωγές για την ουκρανική τηλεόραση. Το 2008 ο Ζελένσκι εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη μεγάλη οθόνη. Το “Lyubov v bolshom gorode” (Αγάπη στη Μεγάλη Πόλη) έκανε γυρίσματα στη Ρωσία, την Ουκρανία και τις ΗΠΑ. Συνέχισε τις δουλειές στο σινεμά, αφού ο κόσμος τον αγαπούσε και τον ήθελε. Κυρίως δούλευε σε παραγωγές που ήταν στη ρωσική γλώσσα.

Τον Αύγουστο του 2014 είχε καταφερθεί εναντίον του Υπουργείου Πολιτισμού της πατρίδας του, για την απόφαση να απαγορεύσει την εμφάνιση Ρώσων καλλιτεχνών στην Ουκρανία. Το μόνο που πέτυχε να απαγορευτεί η κυκλοφορία της ταινίας του “Αγάπη στη Μεγάλη Πόλη 2” στη χώρα του.

Μετά την εισβολή των Ρώσων στο Ντονμπάς πρόσφερε 300.000 ευρώ στον ουκρανικό στρατό. Κίνηση που οδήγησε σε αίτηση Ρώσων καλλιτεχνών και πολιτικών να απαγορευτεί η προβολή δουλειών του στη Ρωσία. Εκείνος επανέλαβε ότι η Ουκρανία θα έπρεπε να δέχεται τους Ρώσους καλλιτέχνες. Έτσι, τον έβριζαν όλοι. Ώσπου του έδωσαν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο “Υπηρέτης του Λαού” και όλα άλλαξαν.

Για να κατανοήσουμε πόσο διάσημος έγινε, αρκεί να διαβάσουμε ότι η τηλεοπτική σειρά είχε 20 εκατομμύρια τηλεθεατές, ο ίδιος πληρωνόταν για να διαφημίζει αναρίθμητα προϊόντα, ενώ έξι μήνες πριν ανακοινώσει την υποψηφιότητα του στις προεδρικές εκλογές του 2019 ήταν το φαβορί για το χρίσμα.

Σε αυτό το διάστημα, κάθε φορά που τον πετύχαινε δημοσιογράφος, τον ρωτούσε τι θα κάνει τελικά. Ποτέ δεν απαντούσε ξεκάθαρα. Το έκανε σε εμφάνιση της κωμικής του ομάδας, σε τηλεοπτικό σόου για την Πρωτοχρονιά. Κάποιοι είπαν πως ο τρόπος του ήταν πολύ άκομψος και επισκίασε τον πρόεδρο του Κόμματος. Εξήγησε πως η εμφάνιση ήταν μαγνητοσκοπημένη. “Άρα, δεν έγινε κάτι σκόπιμα”.

Όταν ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ομολόγησε πως όντως, θα διεκδικήσει την προεδρία, δεν είχε βρει ένα κόμμα να τον “αγκαλιάσει“, ούτε είχε καταθέσει τα απαραίτητα έγγραφα στην Κεντρική Επιτροπή Εκλογών. Είχε πάρει όμως, τις αποφάσεις του.

Μετά διαπίστωσε ότι υπήρχε ένα κόμμα που είχε κάνει εγγραφή στα μητρώα στις 13/4 του 2017 και λεγόταν “Το Κόμμα της Αποφασιστικής Αλλαγής”. Ηγέτης ήταν ο Yevhen Yurdyha, ο οποίος είχε φοιτήσει στο ίδιο πανεπιστήμιο με τον Ζελένσκι. Το Δεκέμβριο του 2017, όταν άλλαξε ο ηγέτης (ανέλαβε ο Ιβάν Μπακάνοφ), άλλαξε και το όνομα του κόμματος του σε “Υπηρέτης του Λαού“.

Ο Μπακάνοφ ήταν ο μάνατζερ της εταιρίας του Ζελένσκι (Kvartal 95 LLC) από το 2013. Ήταν και ιδρυτής της εταιρίας παραγωγών Green Family Ltd, με έδρα στην Κύπρο και δουλειές στη Ρωσία. Ο νυν Πρόεδρος κρατούσε τη θέση του μάνατζερ.

Τους πρώτους εννέα μήνες ύπαρξης, το κόμμα δεν είχε χορηγούς ή κάτι που να του ανήκει, όπως δεν είχε και πολιτικό πρόγραμμα. Λίγες ημέρες πριν τις εκλογές, ο υποψήφιος δεν είχε μέλη στο κόμμα του. Έβαλε τους εργαζομένους στην εταιρία του να καλύψουν τα κενά. Δήλωσε για γραφεία 4 τετραγωνικά μέτρα σε χώρο που ανήκε σε νομική εταιρεία και όπως ενημέρωνε “παρέχουμε υπηρεσίες δημιουργίας πολιτικών κομμάτων”.

Τότε αποφασίζει να θέσει υποψηφιότητα ως πρόεδρος. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι την ίδια περίοδο έκανε και γυρίσματα για την τρίτη σεζόν του επιτυχημένου σίριαλ, ενώ έκανε εμφανίσεις και με την Kvartal 95.

Τον είχαν ρωτήσει πώς αποφάσισε να θέσει υποψηφιότητα. Απάντησε ότι πρώτα συζήτησε με την οικογένεια του. Είχε αποκαλύψει ότι “η 14χρονη κόρη μου έκλαιγε, από την ανησυχία της, ενώ οι γονείς μου με συμβούλευσαν να το αποφύγω, ενώ οι συνεργάτες μου μου είπαν πως θα με στηρίξουν”.

Ρώτησαν τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και αν επρόκειτο να παραιτηθεί από το σίριαλ ή αν θα πουλήσει την επιχείρηση του, εφόσον κέρδιζε τις εκλογές: “Αν εκλεγώ, ενδεχομένως να δώσω τις μετοχές της εταιρίας σε αυτούς που τις αξίζουν: τους εργαζομένους. Στα του σίριαλ, δεν μπορώ να φύγω πριν γίνω 100% πολιτικός, γιατί εξαρτώνται από εμένα 300 οικογένειες. Δεν μπορώ να τους εγκαταλείψω όλους αυτούς τους ανθρώπους“.

Στις εκλογές του 2019 όπου κέρδισε την προεδρία στις 20 Μαΐου, το κόμμα με το οποίο κατέβηκε και ήρθε πρώτο.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε συνέντευξη του στο Der Spiegel, είχε δηλώσει ότι μπήκε στην πολιτική για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη προς τους πολιτικούς και ότι ήθελε να «φέρει επαγγελματίες, άξιους ανθρώπους στην εξουσία» και να «αλλάξει τη διάθεση και το ηχόχρωμα του πολιτικού κατεστημένου, όσο το δυνατόν περισσότερο.»

Το Νοέμβριο του ίδιου έτους οι μισοί εκ των μετεχόντων σε poll του Kyiv International Institute of Sociology δήλωσαν πως ο Πρόεδρος δεν είχε ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους. Το 1/3 εξήγησε πως ο Ζελένσκι είχε αποτύχει σε ό,τι είχε τάξει. Το 71.1% σχολίασε και ότι η χώρα πήγαινε προς τη λάθος κατεύθυνση.

Μεταξύ των όσων είχε υποσχεθεί ήταν η εξομάλυνση των σχέσεων με τη Ρωσία. “Υποσχέθηκε να τελειώσει τον πόλεμο και να νικήσει τη διαφθορά, αλλά δεν έκανε τίποτα. Οι τιμές ανεβαίνουν, η διαφθορά είναι ακόμα εδώ και εμείς ζούμε σε καθεστώς μεγαλύτερης φτώχειας” είχε ενημερώσει μέσω του NPR ένας Ουκρανός οδηγός. Άλλοι πολίτες είπαν στο ίδιο μέσο ότι “το θαύμα δεν έγινε”.

Και κάπου εκεί ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αρχίζει να γίνεται κόκκινο πανί για τους Ρώσους. Αρχικά είπε ότι η χώρα του θέλει και πρέπει να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση όμως το χειρότερο για τους Ρώσους ήταν, όταν δήλωσε πως η Ουκρανία θα πρέπει να ορίσει στόχο να βάλει υποψηφιότητα για μέλος του ΝΑΤΟ το 2024. Κάτι που εάν συμβεί αλλάζει όλες τις ισορροπίες στην ανατολική Ευρώπη.

Ο ίδιος έχει κάνει ευθεία επίθεση και κατά του Βλαντιμίρ Πούτιν και μάλιστα είχε πει πως η Κριμαία θα ήταν δυνατόν να επιστρέψει κάτω από Ουκρανικό έλεγχο όταν κάποια στιγμή «αλλάξει το καθεστώς της Μόσχας».

Στις 5 Ιουνίου του 2021 ο Ζελένσκι δήλωνε στο Economist πως «ακόμα δεν νιώθω άνετα εδώ», ενώ καθόταν στο πολυτελές meeting room του προεδρικού μεγάρου της Ουκρανίας. Ομολόγησε ότι ακόμα αισθανόταν πιο άνετα όταν ήταν σε στούντιο, από ό,τι όταν ήταν στο γραφείο του. Είχε συμπληρώσει δυο χρόνια ως ο ηγέτης της χώρας του. Είχε κερδίσει τις εκλογές, λαμβάνοντας σχεδόν το 75% των προτιμήσεων.

«Ο κόσμος με είδε σαν Σταχτοπούτα. Είδε τον εαυτό του σε εμένα -στη ζωή μου πίσω από τις κάμερες»., είχε εξηγήσει.

Στις αρχές του Φεβρουαρίου, ένα χρόνο πριν τις κοινοβουλευτικές εκλογές, δυο πριν τις προεδρικές, και με τη Ρωσία να έχει συμπληρώσει δίμηνο προκλήσεων, νέο δημοψήφισμα αποκάλυψε πως το 70% του λαού πίστευε ότι ο Ζελένσκι δεν μπορούσε να εγγυηθεί την σταθερότητα. Στις 22/2, σε τηλεοπτικό του μήνυμα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ενημέρωσε το λαό του πως “η χώρα μας θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις, παρά τις παραβιάσεις της Ρωσίας και δεν θα παραχωρήσει τίποτα σε κανέναν. Τα εδάφη αυτά μας ανήκουν. Δεν φοβόμαστε κανέναν”. Την ίδια ώρα, ο Πούτιν υπέγραφε την αναγνώριση δυο ομάδων αυτονομιστών στο Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ και διέταζε το στρατό να κινηθεί προς τα εκεί, σε αυτό που είχε χαρακτηρίσει ως “ειρηνευτική αποστολή”.

Μετά τις τελευταίες εξελίξεις με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε “προδομένος από τους δυτικούς φίλους του” και ότι “φοβάται για τη ζωή του“.

Διαβάστε ακόμη:

• Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία: Δεύτερη μέρα βομβαρδισμών και αιματοχυσίας – Πύραυλοι σε Κίεβο και Ζαπορίζια (ΒΙΝΤΕΟ)