El Greco: Όπερα σε τρεις πράξεις του Γιώργου Χατζηνάσιου

Σαν μέρος του έργου «Πολιτιστικές εκδηλώσεις για τον Εl Greco ως έκφραση καλλιτεχνικής δημιουργίας» (MIS 474631) EΣΠΑ 2007-2013, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΑΤΤΙΚΗ», και με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τετρακοσίων χρόνων από την απώλεια του μεγάλου Έλληνα ζωγράφου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου – El Greco, παρουσιάζεται σε Παγκόσμια Πρώτη παράσταση στις 2 και 4 Μαΐου 2014 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών η όπερα “El Greco” του Γιώργου Χατζηνάσιου, σε ποίηση Ηλία Λιαμή, και σε σκηνοθεσία Βασίλη Αναστασίου.

Το έργο παρουσιάζει βήμα-βήμα τη ζωή του μεγάλου ζωγράφου της Ύστερης Αναγέννησης. Από το μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης κοντά στο σημερινό Ηράκλειο Κρήτης όπου εκπαιδεύτηκε ως αγιογράφος μέχρι το εργαστήρι του Τισσιάνο στην Ιταλία όπου μαθήτευσε. Από τα σοκάκια του Τολέδο όπου ερωτεύτηκε τη Χερώνυμα μέχρι την αίθουσα της Ιεράς Εξέτασης. Από την αφάνεια στην καταξίωση ως την παγκόσμια αναγνώριση.
Τίποτα όμως στη ζωή του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου δεν είναι τυχαίο. Από το Χάνδακα στην Κρήτης όπου πιθανολογείται ότι αντίκρισε για πρώτη φορά τον κόσμο μέχρι το Τολέδο στην Ισπανία όπου άφησε την τελευταία του πνοή, ένα αόρατο χέρι μοιάζει να του έδειχνε το δρόμο. Τόσο στη ζωγραφική όσο και στη ζωή. Και με το πέρασμα των χρόνων δικαιώθηκε. Οι προσευχές του, οι έρωτές του και κυρίως οι 143 ολοκληρωμένοι πίνακές του έδωσαν μια άλλη διάσταση στις αναζητήσεις και την τέχνη του. Πολλά καλλιτεχνικά κινήματα και μεγάλοι σύγχρονοι εικαστικοί τον διεκδίκησαν ως πρόδρομό τους.

Από τον ιμπρεσιονισμό και τον εξπρεσιονισμό μέχρι τον Πωλ Σεζάν και τον Πάμπλο Πικάσο που τον θεωρούσαν “πατέρα” τους. Εκείνος ωστόσο φαίνεται πως ήταν μια περίπτωση από μόνος του. Όπως όλες οι μεγαλοφυΐες που δεν κατηγοριοποιούνται και φωτίζουν το δρόμο στις επόμενες γενιές.
Από την Κρήτη στην Ιταλία και από την Ιταλία στην Ισπανία, ο μεγάλος Έλληνας ζωγράφος αναζητεί πίσω από τις μορφές τη θεία πνοή που θα μας ενώσει ξανά με τον Δημιουργό. Η τραγωδία του ανθρώπου να μένει καρφωμένος στη γη, ενώ η ψυχή του ποθεί να πετάξει, γίνεται για τον El Greco η κινητήρια δύναμη που τον ωθεί στον ουρανό. Δεν έχει όμως φτερά. Και του τα προσφέρει ο μεγάλος πρόγονός του, ο Ίκαρος. Μα όχι αμέσως! Θα τα κερδίσει, νικώντας τον πλούτο, τη δόξα και την εξουσία. Τρία πάθη, τρεις δοκιμασίες πριν τη λύτρωση και την αιωνιότητα.
Σε τρεις πράξεις και επτά σκηνές, ακολουθώντας τις δομές της κλασικής όπερας με σόλο άριες, ντουέτα, τρίο και κουαρτέτα, λιτό ρετσιτατίβο, χορωδιακά, ορχηστρικά και χορευτικά μέρη, παρουσιάζονται με πρωτοποριακή σκηνοθεσία, αφουγκρασμένοι τη σκέψη και την ψυχή του El Greco, τους πειρασμούς και τους κινδύνους του. Σ’ ένα όραμά του τον βλέπουμε να συναντάει τον Ίκαρο ο οποίος τον καλεί σε ένα ταξίδι στο Φως. Αλλά ο El Greco δεν νιώθει ακόμη έτοιμος. Πρέπει να νικήσει τρεις πειρασμούς – τον πλούτο, τη δόξα και την εξουσία – πριν αποκτήσει τα φτερά για το ουράνιο ταξίδι.

Διανομή:

• Διεύθυνση ορχήστρας : Μιχάλης Οικονόμου
• Σκηνοθεσία, σκηνικά, δραματουργία : Βασίλης Αναστασίου
• Κοστούμια : Ledio Konxholli
• Χορογραφίες : Ricardo Cue
• Φωτισμοί : Giuseppe di Iorio
• Κινησιολογία : Μαρία Θωμοπούλου
• Ορχήστρα : Armonia del Mondo

Τους ρόλους ερμηνεύουν:

• Antzela Nisi, Yψίφωνος – Σοφία, Χερωνίμα
• Μαρίτα Παπαρίζου, Μεσόφωνος – Συλβάνα
• Paul Ζαχαριάδης, Ίκαρος
• Dario di Vietri, Τενόρος – El Greco
• Δημήτρης Αλεξανδρίδης, Τενόρος, Α΄ Ιεροεξεταστής, Αγγελιοφόρος, Α΄ Ζωγράφος
• Φίλιππος Μοδινός, Τενόρος – Πέτρος
• Bruno Praticό, Βαρύτονος – Τισιάνο
• Χάρης Ανδριανός, Βαρύτονος – Μανολιός
• Θεόφιλος Ιωαννίδης , Βαρύτονος, Γ΄ Ιεροεξεταστής, Παραβιθίνιο,
• Roman Ialcic, Βαθύφωνος – Μέγας Ιεροεξεταστής,
• Carlo Torriani, Βαθύφωνος – Αρμοστής Μολίνο,
• Χρήστος Πρίφτης, Βαθύφωνος, Β΄ Ιεροεξεταστής, Β΄ Ζωγράφος,
• Φάνης Καφούσιας, Κόμης ντε Κουέβας.

Συμμετέχουν: οι χορωδίες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η Χορωδία “Επτάχορδη Λύρα”, η Χορωδία “GraduARTI” των Αποφοίτων των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων και η Παιδική Χορωδία της Ελληνογαλλικής Σχολής Άγιος Ιωσήφ.

H παραγωγή ανήκει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, η οποία έχει και την ευθύνη εκτέλεσης του έργου. Υποστηρίζουν το έργο: Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού μέσω ΕΣΠΑ, Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Περιφέρεια Αττικής και η Μικρή Όπερα του Κόσμου.