Εργατική Πρωτομαγιά 2018: Η επέτειος που δεν πρέπει να ξεχνάμε!

Μία σπουδαία επέτειος τιμάται κάθε χρόνο, την 1η Μαΐου. Η Εργατική Πρωτομαγιά 2018, που μας φέρνει στο νου τα γεγονότα της εξέγερσης των εργατών του Σικάγο. Γεγονότα που άλλαξαν τα δεδομένα και αποτέλεσαν την κορυφαία – χωρίς αμφιβολία- στιγμή, στην πάλη των τάξεων της σύγχρονης εποχής.

Η Εργατική Πρωτομαγιά είναι μία επέτειος- φόρος τιμής, στους ανθρώπους που έδωσαν μάχη για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.

Ας θυμηθούμε τι συνέβη κατά την εξέγερση στο Σικάγο…

Ήταν Μάης του 1886, όταν τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας το 8ωρο ωράριο αλλά και καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Την περίοδο εκείνη το κανονιστικό πλαίσιο εργασίας στις ΗΠΑ ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και οι εργοδότες μπορούσαν να απασχολούν το προσωπικό τους κατά το δοκούν, ακόμη και τις Κυριακές.

Την 1η Μαΐου του 1886, 600.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη την χώρα, και πάνω από 80.000 στο Σικάγο. Εκείνο το Σάββατο του 1886, μια εργάσιμη μέρα, οι εργάτες, ξεκίνησαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους για να διαδηλώσουν ειρηνικά στο χώρο της συγκέντρωσης στην πλατεία Haymarket. Στην κεφαλή της πορείας ήταν ο αναρχοσυνδικαλιστής Άλμπερτ Πάρσονς, η γυναίκα του Λούσι και τα επτά παιδιά τους.

Δύο μέρες αργότερα, χύθηκε και το πρώτο αίμα, έξω από το εργοστάσιο ΜακΚόρμικ στο Σικάγο.

Η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά βούληση κατά των συγκεντρωμένων, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον τέσσερις διαδηλωτές και να τραυματιστεί απροσδιόριστος αριθμός, ενώ έξι αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους από πυρά (φίλια ή των διαδηλωτών παραμένει ανεξακρίβωτο), ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε επτά.

Οκτώ συλληφθέντες διαδηλωτές δικάστηκαν, τέσσερις αυτών καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλος ένας αφαίρεσε μόνος τη ζωή του στην φυλακή. Η διεθνής προβολή αυτής της δίκης δημιούργησε τα θεμέλια της Εργατικής Πρωτομαγιάς ως Εργατικής Γιορτής.

Πότε καθιερώθηκε η Εργατική Πρωτομαγιά ως ημέρα μνήμης;

Στις 20 Ιουλίου 1889, κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς (Σοσιαλιστικής Διεθνούς) στο Παρίσι, καθιερώθηκε η επέτειος, προς τιμήν του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγου την 1η Μαΐου 1886.

Η ελληνική Εργατική Πρωτομαγιά

Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από το Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Το 1893, 2.000 εργάτες διαδήλωσαν ζητώντας οκτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων.

Το 1894, γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα που λήγει με 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο ακολουθεί η σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.

Το 1936 έχουμε τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης.

Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ’ αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Οι δολοφονίες των εργατών αποτέλεσαν την έμπνευση του Ρίτσου για τον «Επιτάφιο».

Η καθιέρωση του 8ωρου στην Ελλάδα

Έφτασε 1913 μέχρι να καθοριστεί το δεκάωρο για τους εργάτες επιφανείας των μεταλλείων και το 8ωρο για όσους απασχολούνταν σε υπόγειες εργασίες (στοές ορυχείων).

Το 1920 ψηφίστηκε ο Ν. 2269 για 8ωρη εργασία (48 εβδομαδιαίως) και αφορούσε μόνο τις βιομηχανικές επιχειρήσεις, με Προεδρικό Διάταγμα στις 27.6/4.7.1932 το 8ωρο επεκτάθηκε και σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους και συνεχίστηκε μέχρι το 1936 και για άλλα επαγγέλματα.

Επομένως δεν ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς αυτός που καθιέρωσε το οκτάωρο στην Ελλάδα, ωστόσο το επέκτεινε σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους. Επιπλέον η κυριακάτικη αργία έχει καθιερωθεί από το 1911. Αυτό που έκανε η κυβέρνηση Μεταξά ήταν να καταργήσει την Κυριακή αργία και το κυριακάτικο μεροκάματο να δίνεται στο κράτος για την «Εθνική Άμυνα».

Η Εργατική Πρωτομαγιά πρέπει πάντα να μας θυμίζει πως κάποιοι, κάποτε πάλεψαν σκληρά για αυτά που σήμερα απολαμβάνουμε. Κι αν ακόμα ορισμένοι έρχονται στο σήμερα, να αμφισβητήσουν τα δικαιώματά μας αυτά, ας συνειδητοποιήσουμε πως δεν είμαστε ούτε μικροί ούτε λίγοι, όσοι πρέπει να αγωνιστούμε γι’ αυτά…ξανά!