Αλόη βέρα και ασπαρτάμη ως «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο» από τον ΠΟΥ - Ποιες άλλες ουσίες είναι στη λίστα

Τις τελευταίες ημέρες έχει γίνει γνωστό πως η ασπαρτάμη αναμένεται να ενταχθεί στη λίστα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) ως «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο». Στην ίδια λίστα κατατάσσεται, επίσης, και η αλόη βέρα και οι φτέρες. Όμως, τι σημαίνει αυτό και τι πρέπει να προσέξουμε;

Η λίστα παρακολούθησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας συμπεριλαμβάνει στοιχεία, όπως η ασπαρτάμη και η αλόη βέρα που θεωρούνται ότι είναι «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο». Αυτά τα στοιχεία είναι γνωστά ως Ομάδα 2Β. Τα περισσότερα από τα 94 στοιχεία που μπορείς να βρεις στη σχετική λίστα, δεν προκαλούν ιδιαίτερη έκπληξη, καθώς ανάμεσά τους είναι η βενζίνη και η άσφαλτος. Ωστόσο, αυτά τα δύο στοιχεία προκαλούν πολλά ερωτηματικά καθώς μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι είναι φαινομενικά υγιεινές οντότητες. Στοιχεία όπως οι φτέρες, εκχύλισμα αλόης βέρα και παραδοσιακά ασιατικά τουρσί λαχανικά, θεωρούνταν σημαντικά στοιχεία για την υγεία και καλά για τον οργανισμό.

Μέσα στον Ιούλιο του 2023, ο ΠΟΥ αναμένεται να προσθέσει στη λίστα το τεχνητό γλυκαντικό ασπαρτάμη. Το προϊόν βρίσκεται υπό έλεγχο από την επιστημονική κοινότητα εδώ και δεκαετίες, όμως, η εξέλιξη αυτή εξακολουθεί να θεωρείται ως μια τολμηρή κίνηση.

Η ασπαρτάμη εντοπίζεται σε περίπου 6.000 προϊόντα διατροφής παγκοσμίως. Από τη μεριά τους, φορείς της βιομηχανίας έχουν επικρίνει τη νέα κατηγοριοποίηση ως παραπλανητική και μπερδεμένη. Μάλιστα, παρόμοιες κινήσεις, στο παρελθόν, έχουν οδηγήσει σε μηνύσεις.

Τι άλλο εντοπίζεται στη λίστα – Ποια είναι τα επίπεδα κινδύνου;

Ο κατάλογος των πιθανών καρκινογόνων ουσιών που περιλαμβάνει ο ΠΟΥ συγκεντρώνεται από τον ερευνητικό του βραχίονα για τον καρκίνο, ο οποίος ονομάζεται Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC). Η λίστα δημιουργείται συνδυάζοντας επιστημονικά στοιχεία από μελέτες σε ανθρώπους και ζώα με άλλα σχετικά δεδομένα, όπως πιθανούς μηχανισμούς καρκινογένεσης. Με βάση αυτά, τα στοιχεία που προκαλούν ανησυχία κατηγοριοποιούνται σε τέσσερις πιθανές ομάδες.

• Ομάδα 1: καρκινογόνο για τον άνθρωπο. Περιλαμβάνει αλκοόλ, ορισμένους τύπους HPV και ιονίζουσα ακτινοβολία.
• Ομάδα 2Α: πιθανώς καρκινογόνος για τον άνθρωπο. Περιλαμβάνει το κόκκινο κρέας, τη νυχτερινή εργασία και την εξωτερική ατμοσφαιρική ρύπανση.
• Ομάδα 2Β: πιθανώς καρκινογόνος για τον άνθρωπο. Σύντομα θα συμπεριληφθεί η ασπαρτάμη δίπλα στην αλόη βέρα.
• Ομάδα 3: δεν μπορεί να ταξινομηθεί ως προς την καρκινογένειά του στον άνθρωπο (δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία καρκινογένεσης σε ανθρώπους ή ζώα). Περιλαμβάνει ορισμένα είδη αναισθητικών, εμφυτεύματα στήθους σιλικόνης και βαφές μαλλιών.

Για την Ομάδα 2Β, είναι απαραίτητο να υπάρχουν «περιορισμένα στοιχεία καρκινογένεσης στον άνθρωπο και επαρκή στοιχεία καρκινογένεσης σε πειραματόζωα», αν και υπάρχουν προειδοποιήσεις. Τα στοιχεία θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν σε αυτήν την κατηγορία, ακόμη και αν δεν υπάρχουν άμεσες ενδείξεις για τις καρκινογόνες ιδιότητές τους στον άνθρωπο, εφόσον υπάρχουν επίσης ισχυρές ενδείξεις ότι ο μηχανισμός μέσω του οποίου δημιουργεί καρκινογενέσεις στα ζώα είναι παρόμοιος και για τους ανθρώπους.

Τι ισχύει με την αλόη βέρα;

Στην περίπτωση της αλόης βέρα, η ουσία προστέθηκε στην ομάδα 2Β μετά από μία μελέτη σε αρουραίους, που είχε διάρκεια δύο ετών. Η έρευνα διαπίστωσε ότι όσοι κατανάλωσαν πόσιμο νερό, όπου υπήρχε ένα εκχύλισμα των φύλλων της αλόης είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνους του παχέος εντέρου.

Παράλληλα, και ίσως το σημαντικότερο στοιχείο, είναι ότι και άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι ορισμένες χημικές ουσίες της αλόης μετατρέπονται σε εκείνες που μπορεί να βλάψουν το DNA στο σύστημα τόσο των αρουραίων όσο και των ανθρώπων και επομένως πιθανώς να προκαλέσουν καρκίνο.

Επομένως, βλέπουμε πως η ουσία μπήκε στην ομάδα 2Β γιατί υπάρχουν ενδείξεις πιθανής καρκινογένεσης στα ζώα. Αυτές οι ενδείξεις αποτελούν και έναν λόγο, που δυνητικά αυτό θα μπορούσε να συμβεί και σε ανθρώπους.

Εκτός από τις φτέρες και τα κινεζικά λάχανα τουρσί, μερικά από τα πιο αξιοσημείωτα είδη στην Ομάδα 2Β περιλαμβάνουν αντισυλληπτικά μόνο με προγεστερόνη, μαγνητικά πεδία ραδιοσυχνοτήτων (τα οποία εκπέμπονται από πολλές κοινές ηλεκτρονικές συσκευές, συμπεριλαμβανομένων των κινητών τηλεφώνων) καθώς και η ναφθαλίνη, που αποτελεί το κύριο συστατικό κατά του σκόρου.

Ο κατάλογος του ΠΟΥ εμπλέκει ακόμα μία σειρά από άλλα φυτά και φυτικές ουσίες, όπως το εκχύλισμα kava, το οποίο χρησιμοποιείται για αιώνες στα νησιά του Νότιου Ειρηνικού ως τελετουργικό ποτό με μεθυστικές ιδιότητες, καθώς και εκχύλισμα Ginkgo biloba και μία σκόνη ρίζας, η οποία πωλείται ως φυτικό φάρμακο.

Οι ιδιότητες της αλόης βέρα – Ποιος είναι ο πιθανός κίνδυνος

Η αλόη βέρα έχει γίνει ιδιαίτερα γνωστή για τις καταπραϋντικές της ιδιότητες. Το εκχύλισμα από τα φύλλα της, ωστόσο, που συνήθως καταναλώνεται ως φυτικό φάρμακο, θεωρείται επίσης ένα «πιθανό καρκινογόνο» και περιλαμβάνεται στην Ομάδα 2Β του ΠΟΥ.

Οι οδηγίες του ΠΟΥ δεν ποσοτικοποιούν τον κίνδυνο από οποιαδήποτε από τις ουσίας της Ομάδας 2Β, ούτε συνιστούν όρια για την έκθεση του ανθρώπου σε αυτές. Αντίθετα, η κατηγορία υποδεικνύει πόσο ισχυρές είναι οι ενδείξεις πως έχουν κάποιες καρκινογόνες επιδράσεις.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, η αποδεκτή συνιστώμενη πρόσληψη ασπαρτάμης είναι έως και 50 mg ανά κιλό σωματικού βάρους κάθε μέρα. Η ποσότητα αυτή ισοδυναμεί με περίπου 19 κουτάκια κανονικού μεγέθους διαιτικού αναψυκτικού τύπου κόλα.

Με πληροφορίες από το BBC

Δες ακόμα:

• ΠΟΥ: «Καρκινογόνος ουσία πιθανώς» η ασπαρτάμη
• ΠΟΥ: «Καμπανάκι» για τα γλυκαντικά – Στη «μαύρη λίστα» και η στέβια
• Ροζ ποτά, ελαφριές μπύρες και κοτόπουλο χωρίς κόκκαλα: Η Gen Z ξέρει τι θέλει και οι εταιρείες τροφίμων τρέχουν