9 αμφιλεγόμενες προσωπικότητες των βραβείων Νόμπελ!

Τα βραβεία Νόμπελ έχουν διχάσει ουκ ολίγες φορές τον κόσμο με τα διφυή αποτελέσματα τους!

Τα βραβεία ξεκίνησαν το 1901 με σκοπό να απονέμονται σε πρόσωπα που έχουν συνεισφέρει στον πολιτισμό, την επιστήμη και την κοινωνία.

Όμως, αρκετές φορές τα επιτεύγματα των ατόμων που τα απέκτησαν δεν είχαν ξεκάθαρα “θετικά” αποτελέσματα.

Ακόμη και ο ίδιος ο εμπνευστής των βραβείων, ο Σουηδός χημικός και εφευρέτης Άλφρεντ Νόμπελ έμεινε στην ιστορία για την παρασκευή εκρηκτικών υλών, όπως της ζελατοδυναμίτιδας, οι οποίες αν και έφεραν επανάσταση στην εξορυκτική βιομηχανία και τις κατασκευές, αξιοποιήθηκαν και στον πόλεμο.

Συγκλονισμένος από το προσωνύμιο «έμπορος του θανάτου» που του είχε αποδοθεί προς το τέλος της ζωής του, ο Άλφρεντ Νόμπελ αποφάσισε για την υστεροφημία του να κληροδοτήσει το μεγαλύτερο μέρος της τεράστιας περιουσίας του για τη θεσμοθέτηση των ομώνυμων βραβείων.

Σύμφωνα με την Deutche Welle, o Νόμπελ δεν ήταν ο μόνος που εμφάνισε αμφιλεγόμενα αποτελέσματα:

Καρλ φον Οσιέτσκι

Το νόμπελ Είρήνης με τις εντονότερες αντιδράσεις που έχουν υπάρξει ποτέ.

Το 1935 ο Γερμανός ριζοσπάστης ειρηνιστής Καρλ φον Οσιέτσκι τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ για τις αποκαλύψεις του σχετικά με τον επανεξοπλισμό της ναζιστικής Γερμανίας και την παραβίαση της Συνθήκης των Βερσαλλιών από το ναζιστικό κόμμα.

Ο φον Οσιέτσκι κατηγορήθηκε άμεσα για εσχάτη προδοσία. Επιπλέον, ο Χίτλερ κατηγόρησε την Επιτροπή των Βραβείων για παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας.

 

Ότο Χαν

Ακόμη ένας Γερμανός επιστήμονας, ο Ότο Χαν,  είχε κερδίσει το νόμπελ Χημείας το 1945 για την ανακάλυψη της σχάσης βαρέων πυρήνων.

Αν και ο ίδιος δεν ασχολήθηκε ποτέ με την στρατιωτική εφαρμογή της ανακάλυψής του, και μάλιστα αντιτάχθηκε στην ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων, η ανακάλυψή του οδήγησε άμεσα στην κατασκευή της πυρηνικής βόμβας.

Η επιτροπή των βραβείων Νόμπελ ήθελε να βραβεύσει τον Χαν το 1940. Ωστόσο ο «πατέρας της πυρηνικής χημείας» έλαβε το βραβείο το 1945, λίγο καιρό μετά την ρίψη των πυρηνικών βομβών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.

Πολ Χέρμαν Μύλερ

Ο Μύλερ ήταν ο άνθρωπος που ανακάλυψε πως το DDT μπορούσε να σκοτώσει τα έντομα που μεταδίδουν ασθένειες όπως η ελονοσία. Για την ανακάλυψή του αυτή τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ ιατρικής το 1948.

Το φυτοφάρμακο DDT χρησιμοποιήθηκε πολύ κατα την διάρκεια του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και μετά σώζοντας εκατομμύρια ζωές.

Οι περιβαλλοντολόγοι ανακάλυψαν πως το DDT αποτελεί μια σημαντική απειλή για την ανθρώπινη υγεία αλλά και για τα ζώα.  Το φυτοφάρμακο απαγορεύεται, πλέον, παγκοσμίως.

 

Χένρι Κίσινγκερ

Η απόφαση της Επιτροπής να δώσει το Νόμπελ Ειρήνης στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερτο 1973  αλλά και στον ηγέτη του Βόρειου Βιετνάμ Λε Ντουκ Θο είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.

Δύο μέλη της Επιτροπής παραιτήθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Η αιτιολογία της Επιτροπής βασιζόταν στις «προσπάθειες των δύο προσώπων για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός στον πόλεμο του Βιετνάμ».

Ο Θο αρνήθηκε το βραβείο, ενώ ο Κίσινγκερ έστειλε έναν εκπρόσωπό του να το παραλάβει. Ο πόλεμος συνεχίστηκε για ακόμη δύο χρόνια.

Ριγκομπέρτα Μεντσού

Η Ριγκομπέρτα Μεντσού, η ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής, κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης το 1992 για το έργο της για την κοινωνική δικαιοσύνη και την εθνοπολιτισμική συμφιλίωση.

Αργότερα προκλήθηκε διαμάχη διότι μέρος των απομνημονευμάτων της αποδείχθηκε πως ήταν “πλασματικό”.

Ακόμα και έτσι, πολλοί επισήμαναν πως η Ριγκομπέρτα Μεντσού άξιζε το βραβείο για τη δράση της.

Μπαράκ Ομπάμα

Το Νόμπελ Ειρήνης που δόθηκε το 2009 στον Μπαράκ Ομπάμα προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στην κοινή γνώμη.

Ο Ομπάμα βρισκόταν λιγότερο από ένα χρόνο στη θέση του Προέδρου της Αμερικής, ωστόσο τιμήθηκε «για τις εξαιρετικές του προσπάθειες στην ενίσχυση της διεθνούς διπλωματίας και της συνεργασίας των λαών».

Η αξιολόγηση του έργου του Μπαράκ Ομπάμα θεωρήθηκε αρκετά πρόωρη και βραβεύτηκε πριν καταγραφεί η επίδρασή του.

Τζούλς Χόφμαν

Το 2011, το βραβείο Νόμπελ πήγε στους Τζούλς Χόφμαν, Μπρους Μπιατλερ και Ραλφ Στάινμαν για την ανακάλυψη ενός νέου κυττάρου του ανοσοποιητικού συστήματος.

Το πρόβλημα προέκυψε από το γεγονός πως ο Στάινμαν είχε πεθάνει από καρκίνο μερικές ημέρες νωρίτερα.

Οι κανόνες υπαγορεύουν πως δεν γίνεται να βραβευτεί άτομο μετα θάνατον. Τελικά η Επιτροπή αποφάσισε να δώσει το βραβείο στον Στάινμαν λέγοντας πως δεν είχε γνώση του θανάτου όταν ελήφθη η απόφαση.

Μαχάτμα Γκάντι

Τα βραβεία Νόμπελ έχουν προκαλέσει αντιδράσεις όχι μόνο για αυτούς που βραβεύτηκαν αλλά και για αυτούς που παρά το σπουδαίο τους έργο δεν βραβεύτηκαν ποτέ.

‘Ενα τρανό παράδειγμα είναι αυτό του Μαχάτμα Γκάντι.

Η εμβληματική φυσιογνωμία του κινήματος για την ανεξαρτησία της Ινδίας και εμπνευστής της μη βίας ήταν υποψήφιος για βραβείο Νόμπελ πέντε φορές, όμως ποτέ δεν το κέρδισε.

Το 2006 ο Γκιρ Λουντεσταντ εκ της επιτροπής των Νόμπελ είπε πως «Η μεγαλύτερη παράλειψη στα 106 χρόνια ιστορίας του θεσμού είναι αναμφίβολα το γεγονός πως ο Μαχάτμα Γκάντι δεν έλαβε ποτέ το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης».

Μίλτον Φρίντμαν

Ο οικονομολόγος, φανατικός υπέρμαχος της ελεύθερης αγοράς, Μίλτον Φρίντμαν ήταν ίσως και το πιο αμφιλεγόμενο άτομο που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Οικονομίας.

Ο Φρίντμαν βραβεύτηκε το 1976 για το έργο γεγονός που προκάλεσε μια θύελλα διαμαρτυριών διεθνώς, καθώς εκτός των άλλων, ο Αμερικανός οικονομολόγος, επικεφαλής της Σχολής του Σικάγο, ένα χρόνο νωρίτερα είχε επισκεφτεί τον δικτάτορα της Χιλής Αουγκούστο Πινοσέτ.

Πολλοί τότε επισήμαναν πως οι θεωρίες του Φρίντμαν είχαν εμπνεύσει ένα καθεστώς που βασάνιζε και δολοφονούσε χιλιάδες πολίτες.

Γιασέρ Αραφάτ

Το 1994 το Νόμπελ Ειρήνης κέρδισαν τρια πρόσωπα: ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν και ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Σίμον Πέρες.

Στόχος της Επιτροπής ήταν να προωθηθεί η ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή. Αντί για αυτό, μετά τη βράβευση οι συνομιλίες κατέρρευσαν και ο Γιτζάκ Ράμπιν δολοφονήθηκε από ισραηλινό εθνικιστή, ένα χρόνο αργότερα.

Κατά τη βράβευση ένα μέλος της Επιτροπής Νόμπελ παραιτήθηκε χαρακτηρίζοντας τον Αραφάτ «τρομοκράτη».

Φριτς Χάμπερ

Ο Γερμανός επιστήμονας Φριτς Χάμπερ, ο οπoίος κέρδισε το βραβείο Χημείας το 1918 για τη μέθοδό του για τη σύνθεση της αμμωνίας, η οποία οδήγησε στην εύκολη παραγωγή λιπασμάτων, αλλά και εκρηκτικών.

Όμως ο Φριτς Χάμπερ ήταν ευρύτερα γνωστός και ως ο «πατέρας του χημικού πολέμου» για τις έρευνές του και την ανάπτυξη τοξικών αερίων κυρίως με βάση το χλώριο, τα οποία και χρησιμοποιήθηκαν ιδιαίτερα κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.