Κριτική Παράστασης: Άννα Καρένινα από το Εθνικό!

Της Σύλβας Σαραφίδου

Γύρω στα 1878 ο Τολστόι γράφει την Άννα Καρένινα, βιβλίο που δεν αργεί να χαρακτηριστεί ρεαλιστικό αριστούργημα. Επίκεντρο της υπόθεσης είναι η πρωταγωνίστρια, μέλος της υψηλής κοινωνίας της Ρωσίας, σύζυγος υψηλόβαθμου στελέχους του κράτους, και μητέρα. Η ιστορία ξεκινά με την Άννα να επισκέπτεται τον μοιχό αδερφό της από την Πετρούπολη στην Μόσχα, με σκοπό να σώσει τον γάμο του μιλώντας στην γυναίκα του. Στην Μόσχα, πόλη πιο εκκεντρική από την βαρετή Πετρούπολη, η Άννα γνωρίζει έναν άντρα νέο και όμορφο- ερωτεύονται γρήγορα και έντονα. Η ιστορία εκτυλίσσεται διττά. Από την μία πλευρά, η Άννα φοβάται την κατακραυγή του κόσμου, ενώ ταυτόχρονα για τον άντρα που αγαπά, τον Βρόνσκι, έχει παρόμοια συναισθήματα ένα κοντινό πρόσωπό της, η Κίττυ.

Η ιστορία είναι αρκετά δραματική – με δράση και δράμα, μα και αρκετές κωμικές αναφορές που συντελούν στην ρεαλιστική εξέλιξη της πλοκής, η οποία μοιάζει με αριστουργηματικό τρόπο, βγαλμένη από την ζωή της εποχής. Κύριο στοιχείο είναι η ανάλυση του κοινωνικού status quo και της κριτικής/ ελέγχου που ασκεί η κοινωνία, μα και το status quo των μεταβαλλόμενων ανθρώπινων σχέσεων (από σύζυγος ερωμένη και αντιστρόφως) και συναισθημάτων (ο φόβος μα και το πάθος για έρωτα και για ζωή είναι κεντρικά). Μέσα από αυτά υφαίνεται η ιστορία, μα και η εξέλιξη των χαρακτήρων που διαφαίνονται σε βάθος. Επίσης, η ιστορία μα και η ψυχοσύνθεση της Άννας μοιάζουν αλληλένδετες με του Λιέβιν, γεγονός που τονίζει ομοιότητες και διαφορές βάση επιλογών.

Όλα αυτά αποδίδονται εξαίσια από όλους τους συντελεστές της παράστασης που κατάφεραν, από την πρεμιέρα κιόλας, να κατακτήσουν το κοινό. Τα σκηνικά και κοστούμια βάζουν τον θεατή στο κλίμα, ενώ η Αρσένη χρησιμοποίησε με φαντασία τον χώρο και το στήσιμο σε αυτόν, δημιουργώντας μαγευτικό εφέ και διευκολύνοντας την πλοκή. Σε αυτό βοήθησε και η κινησιολογία και χορογραφίες του Διαμαντόπουλου, που εξέφραζαν τα συναισθήματα των ηρώων και κυρίως των ερωτισμό μεταξύ των πρωταγωνιστών. Πάνω από όλα βέβαια, η εξαιρετική σκηνοθεσία του Ζούλια κατάφερε να διατηρήσει το ύφος του Τολστόι, μα και να απεικονίσει ένα τεράστιο μυθιστόρημα σχεδόν ολάκερο- η παράσταση διαρκεί ώρες μα ο θεατής δεν κουράζεται λεπτό, αντιθέτως μπορεί να αφεθεί να τον συνεπάρει η Ρωσία του 19ου αιώνα, οι άνθρωποι με βαθιά πιστεύω και η όμορφη Καρένινα.

Όλα αυτά παίρνουν ζωή μέσα από τις φανταστικές ερμηνείες και των 23 ηθοποιών! Από όσους έχουν μικρό ρόλο, όπως οι οικιακοί βοηθοί και ο μικρός γιος της Άννας, μέχρι δευτερεύοντες χαρακτήρες, όπως οι κωμικοί αριστοκράτες, ο αλκοολικός ‘μουζίκος’ και η πληγωμένη σύζυγος, οι ήρωες αποδίδονται με ακρίβεια, εκφραστικότητα, και ζωντάνια. Φυσικά και οι πρωταγωνιστές, όπως ο Λιέβιν (Μουμούρης), η Κίττυ (Δημητροπούλου), ο αδερφός της Άννας και η γυναίκα του (Μελέτης, Ρουμελιώτη), ο Καρένιν (Γεωργακόπουλος) στηρίζουν δυναμικά δύσκολους ρόλους, κάνοντας την ερμηνεία να μοιάζει βγαλμένη άμεσα από την φαντασία του Τολστόι. Βέβαια, την παράσταση κλέβει η Ναυπλιώτου, που αποδίδει την Καρένινα σαν μια γυναίκα με πάθος, ένταση, φοβίες και προβληματισμούς. Όσο προχωράει η πλοκή και το δράμα της ηρωίδας, τόσο βελτιώνεται και η Ναυπλιώτου που παρασύρει τον θεατή στον ψυχικό κόσμο της: μονολογώντας στο τέλος η Καρένινα και καθώς αναζητά λύση και νόημα, ανακαλύπτει και αναφωνεί πως νιώθει ανικανοποίητη εκφράζοντας βαθύ στοχασμό για την ζωή.

Το αποτέλεσμα είναι ένα αριστούργημα κλασικού θεάτρου. Όλοι οι συντελεστές της παράστασης παρουσίασαν ένα δομημένο, καλά δουλεμένο και προσεγμένο σύνολο, που άφησε το κοινό άφωνο. Η εναλλαγή μεταξύ κωμικότητας και δράματος στην πλοκή και τους χαρακτήρες έμοιαζε βγαλμένη από αρχαία τραγωδία. Να σημειωθεί πως στις πιο δυναμικές στιγμές του έργου οι θεατές παρακολουθούσαν με κομμένη την ανάσα και ταυτίζονταν με τα συναισθήματα των ηθοποιών- στις πιο έντονες σκηνές, η ένταση ήταν σχεδόν χειροπιαστή ανάμεσα στο κοινό, το οποίο μετά το τέλος της παράστασης εξέφρασε τις καλύτερες απόψεις: από παντού μπορούσε να ακούσει κανείς θετικά σχόλια. Η παράσταση αποτελεί φόρο τιμής στον Τολστόι, μα και στην Καρένινα, γυναίκα σύμβολο της αναζήτησης και δυναμικότητας.

Δεν χάνεται. Να το δεις.