Ψυχοσωματικά: «Όταν η ψυχή εκφράζεται με το σώμα»

Το neolaia.gr σε app: Κατεβάστε το σε Android και iOS

Έχεις άγχος και σε πονάει το κεφάλι σου, το στομάχι σου, η κοιλιά σου, η καρδιά σου, ο αυχένας σου; Νιώθεις ζάλη, εμετό, λιποθυμία, δυσκολία στην αναπνοή, πόνους στο στήθος σε καταστάσεις έντονου στρες; Νιώθεις κάτι απροσδιόριστο και αρνητικό χωρίς να μπορείς να το αιτιολογήσεις; Όλα τα παραπάνω αλλά και ένα τεράστιο εύρος συμπτωμάτων αποτελούν ένα τρόπο ειδοποίησης του σώματος μας πως κάτι δυσάρεστο απασχολεί το μυαλό μας.

Ένα παιχνίδι του μυαλού

Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα αποτελούν ένα παιχνίδι του μυαλού σε δύσκολες καταστάσεις. Γενικά το μυαλό μας διαθέτει μια «μαγική» ικανότητα να «κρύβει» από το συνειδητό τμήμα του τα θέματα που το απασχολούν και μια ενδογενή τάση να τα απωθεί προς τις ασυνείδητες περιοχές της εγκεφαλικής επεξεργασίας.

Σαν ένα είδος ενδογενούς άμυνας μετατρέπει κάθε δυσάρεστο συναίσθημα, κάθε συγκρουσιακή ή ελλειμματικού τύπου σκέψη σε ένα (ή πολλά) ψυχοσωματικό σύμπτωμα με στόχο να απασχολείται με αυτό το «επίκτητο» σωματικό πρόβλημα και να ξεχνά αυτό που το απασχολεί πραγματικά.

Όπως όλα σχεδόν, έτσι και αυτό το είδος συμπεριφοράς ξεκινά από την παιδική ηλικία και την περίοδο που «μαθαίνουμε» να σωματοποιούμε τις ψυχολογικές μας ανάγκες. Πιο συγκεκριμένα, με τον ίδιο τρόπο που ένα παιδί σηκώνει πυρετό για να μην πάει σχολείο, ή που εμφανίζει έντονους πόνους στομάχου για να τραβήξει το ενδιαφέρον των γονιών του, έτσι και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα της ενήλικης ζωής αποτελούν ένα μηχανισμό άμυνας απέναντι σε δύσκολα διαχειρίσιμες καταστάσεις.

Σε πολλές περιπτώσεις με τον καιρό το μυαλό συνηθίζει σε αυτή τη συμπεριφορά χρησιμοποιώντας όλο και πιο συχνά τα ψυχοσωματικά συμπτώματα ως άμυνα απέναντι στη λύπη, τη θλίψη, το άγχος, το φόβο, το θυμό. Έτσι ο αμυντικός αυτός μηχανισμός της παιδικής ψυχής, μεταφέρεται στην ενήλικη ζωή και με το πέρασμα του χρόνου εξελίσσεται και μεταλλάσσεται, παίρνοντας πολλές μορφές συμπτωμάτων φτάνοντας ακόμα και σε ακραία επίπεδα ασθενειών.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Το μυαλό με τα ψυχοσωματικά συμπτώματα που εμφανίζει προσπαθεί να «κρύψει» την πραγματική αιτία των αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων και να «αποπροσανατολίσει» τον εαυτό μέσα από την ενασχόληση με κάτι άλλο όπως π.χ. με τη διαρκή ενασχόληση με γιατρούς και εξετάσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί είναι πιο εύκολο για το μυαλό να ασχολείται με ένα θέμα οργανικό και χειροπιαστό παρά με κάτι απροσδιόριστο, όπως το άγχος ή η θλίψη.

Σαν μηχανισμός άμυνας, τα ψυχοσωματικά συμπτώματα οδηγούν τη σκέψη μας κάπου άλλου με στόχο να ξεχάσουμε, αλλά και να κρύψουμε την πραγματική αιτία των αρνητικών συναισθημάτων μας από τη συνείδηση μας.

« Η γλώσσα του σώματος»

Πολλές φορές θα έχεις παρατηρήσει πως όταν ένα θέμα σε απασχολεί ψυχολογικά όπως χωρισμός, άγχος εξετάσεων, απώλεια εργασίας ή δικού σου ανθρώπου τα πράγματα στο σώμα σου δεν πάνε και τόσο καλά. Αυτό συμβαίνει όταν τα αρνητικά συναισθήματα που νιώθεις δεν εκφράζονται επαρκώς και δεν αφομοιώνονται λειτουργικά. Έτσι η ένταση τους παραμένει και βρίσκει διέξοδο στο σώμα. Η εφίδρωση, η κινητικότητα του σώματος, ο πονοκέφαλος, η ακμή, ο πόνος στο στομάχι ή στο στήθος αποτελούν ένα τρόπο απελευθέρωσης τις εσωτερικής έντασης που δεν βρίσκει διέξοδο σε μια διανοητική διαδικασία ή σε μια συναισθηματική φόρτιση και παραμένει ως ένταση στον ψυχικό μηχανισμό, με αποτέλεσμα να ενεργοποιούνται οι σωματικές δυσλειτουργίες, εφόσον βέβαια υπάρχει η οργανική προδιάθεση.

Τα ψυχοσωματικά αποτελούν μια άλλη «γλώσσα του σώματος» η οποία και εκφράζει με ένα τρόπο επίπονο τον ψυχικό μας κόσμο. Αποτελούν όμως και ένα ευεργετικό «συναγερμό» πως κάτι στη ζωή μας δεν πάει καλά και πρέπει να αλλάξει!

Πριν φτάσεις στα όρια σου με το πρώτο σημάδι- σύμπτωμα αναγνώρισε το πραγματικό πρόβλημα και μην αποπροσανατολίζεσαι. Νοιώσε, εκφράσου και μίλα σε έναν ειδικό ή έστω σε ένα φίλο! Πριν φτάσεις στο κόκκινο