Απόψεις | Η ΔΗΜΑΡ και η Κεντροαριστερά‏

Φεύγοντας απ’ το πρόσφατο Συνέδριο της ΔΗΜΑΡ, συνειδητοποιώ πως η κουβέντα περί του περίφημου τρίτου προοδευτικού πόλου με έχει εξαντλήσει. Το θέμα αυτό, που κυριαρχεί –επιβαλλόμενο με το ζόρι από τα πάνω- στην δημόσια συζήτηση, απασχόλησε και τους ομιλητές- συνέδρους της ΔΗΜΑΡ μ’ έναν τρόπο κάπως εμμονικό και αναξιοπρεπή.

του Παναγιώτη Τσέλλου

Η αντιπαράθεση των δύο εσωκομματικών τάσεων (των πλειοψηφικών προεδρικών που επιθυμούν αριστερή και των μειοψηφικών που επιθυμούν δεξιά στροφή) μου θύμισε λίγο τις μικρές και ανίσχυρες χώρες, όπου τα πολιτικά κόμματα ερίζουν για την σφαίρα επιρροής στην οποία επιθυμούν να ενταχθεί η πατρίδα τους. Το ζήτημα της συνεργασίας με τους 58 που αποσκοπεί στην διαφοροποίηση του περίφημου προοδευτικού και δημοκρατικού χώρου από την συντηρητική δεξιά και την λαϊκίστικη –μα στην ουσία του σκεπτικού κομμουνιστική- αριστερά, μονοπώλησε κατά κανόνα τις τοποθετήσεις όσων ανέβηκαν στο βήμα. Αντιλαμβάνομαι φυσικά πως οι 58 αποτελούν μια εξαίρετη αφορμή ώστε να λυθεί το ακανθώδες ζήτημα του έως τώρα νεφελώδους ιδεολογικού προσανατολισμού ενός κόμματος που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στο συναίσθημα, που επιβάλλει η αμιγώς αριστερή ιστορική καταβολή των περισσοτέρων στελεχών του και η δυσχερής κοινωνική πραγματικότητα, και στην λογική, που υποδεικνύεται από τους παρόντες ευρωπαϊκούς συσχετισμούς και τις πραγματικές δυνατότητες διαφοροποίησης των ακολουθούμενων πολιτικών. Με λίγα λόγια ήταν μια αντιπαράθεση déjà vu, απ’ αυτές που χρόνια τώρα ανήκουν στην ημερήσια διάταξη της αριστεράς, μόνο που τώρα υπήρχε αυτή η αδικαιολόγητη δικαιολογία των 58 αμόλυντων συμπολιτών μας που έλαβαν την παρορμητική πρωτοβουλία να επανιδρύσουν τον χώρο της πληγωμένης κεντροαριστεράς…

Σας μιλάω ειλικρινά πως αν γνώριζα πως οι περίφημοι 58 αποτελούσαν πρόσωπα νέα και άφθαρτα, με καινοτόμες ιδέες και ειλικρινείς προθέσεις διαφοροποίησης από την σημερινή χαμηλού επιπέδου εικόνα της εγχώριας -πράγματι- πολωμένης πολιτικής σκηνής, θα διεκείμην θετικά για έναν διάλογο της Αριστεράς μαζί τους. Όμως, αρκεί να ρίξει κάποιος μια ματιά στο ιδρυτικό τους κείμενο για να συμπεράνει πως η προσπάθειά τους αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για την διάσωση του ΠΑΣΟΚ και των συμπαρομαρτούντων φιλελεύθερων που αναζητούν τάχιστα νέο παραπλανητικό προσωπείο. Αυτό που βεβαίως οφείλω να αναγνωρίσω στο κείμενο των 58 «σοσιαλδημοκρατών» (ορισμένων εκ των οποίων εκτιμώ πραγματικά βαθιά) είναι πως δεν προσπαθούν να κρύψουν πως ο νέος – πολιτικός φορέας που φιλοδοξούν να σχηματιστεί, θα έχει ως βασικό κορμό το ΠΑΣΟΚ. Δια του λόγου το αληθές σας παραθέτω δύο αποσπάσματα της «ιδρυτικής τους διακήρυξης»: «Υπάρχουν στιγμές στην πορεία ενός έθνους που οι ιστορικές πολιτικές παρατάξεις είναι υποχρεωμένες να επαναθεμελιωθούν, να ορίσουν ξανά την παρουσία τους στην πολιτική ζωή του τόπου» αναφέρει το κείμενο στην πρώτη του κιόλας πρόταση. Ενώ λίγο πιο κάτω, και έχοντας παρουσιάσει ένα αρκετά προοδευτικό επί της αρχής ευχολόγιο για την εικόνα που πρέπει να αποκτήσει η χώρα –μια οποιαδήποτε χώρα- μετά την κρίση (ξέρετε, αξιοκρατία, διαφάνεια, κοινωνικό κράτος, επενδύσεις και άλλα πολλά), το κείμενο επανέρχεται με τον «νέο ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει η ιστορική παράταξη της σοσιαλδημοκρατίας, η δημοκρατική αριστερά, το φιλελεύθερο κέντρο, όλος ο κεντροαριστερός χώρος».

Αυτό που θέλω να πω λοιπόν, είναι πως η κίνηση των 58 δεν αποτελεί μια προσπάθεια πολιτικά ανεξάρτητη, χειραφετημένη και καλοδεχούμενη από εκατομμύρια κόσμου, όπως θέλουν να την παρουσιάσουν τα συστημικά ΜΜΕ. Δυστυχώς, αυτό που ο γράφων δύναται να συμπεράνει από το κείμενο των 58 αλλά και από τις δηλώσεις και την παρουσία πρωτοκλασάτων στελεχών του ΠΑΣΟΚ (συμπεριλαμβανομένου του Σημίτη και του Βενιζέλου φυσικά) στο θέατρο Ακροπόλ, είναι πως η δημιουργία της ελληνικής Ελιάς δεν προτίθεται να προσφέρει τίποτα περισσότερο στον τόπο από την αναδιατύπωση χιλιοειπωμένων και χρεοκωπημένων θεωριών και προτάσεων καθώς και από την προσπάθεια αναβάπτισης και «ξεπλύματος» προσώπων κουρασμένων, κουραστικών και , εδώ και χρόνια, απορριμμένων… Κι αυτό γιατί η εν λόγω κίνηση , πέρα από την αναφορά σε κάποιες γενικές και αόριστες κοινώς παραδεδεγμένες αλήθειες που ο κάθε στοιχειωδώς προοδευτικός και ανοιχτόμυαλος άνθρωπος οφείλει να αποδέχεται και να προσυπογράφει (αν όχι και να υπερθεματίζει σε αυτές), δεν φροντίζει να κάνει καν –κι αυτό καθόλου άσκοπα- την οποιαδήποτε αναφορά ως προς την στάση που θα τηρήσει η συγκεκριμένη συμμαχία στα τρέχοντα προβλήματα της χώρας. Όμως –κακά τα ψέματα-, η άρνηση, όχι μόνο σύμπλευσης, αλλά και διαλόγου με την Αριστερά, αλλά και η ανεκτική και νομιμοποιητική έως σήμερα στάση των περισσοτέρων από τους -58- υπογράφοντες απέναντι στην ιδιαιτέρως συντηρητική και αντιλαϊκή εφαρμοζόμενη πολιτική της Νέας Δημοκρατίας, δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία ως προς την τελική πολιτική – ιδεολογική κατεύθυνση που υιοθετεί η Ελιά και που –πιστέψτε με- δεν θα διαφέρει καθόλου από αυτήν που τηρεί σήμερα το ΠΑΣΟΚ.

Το σημαντικότερο αλλά και το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως οι εμπνευστές του όλου εγχειρήματος επιθυμούν να εντάξουν στην «Ελιά» και την ΔΗΜΑΡ, αποσκοπώντας προφανώς στην εκμετάλλευση της ερμαφρόδιτης πολιτικής και ιδεολογικής σύνθεσής της. Έχω την αίσθηση πως αυτή τη φορά η ηγεσία του κόμματος της ανανεωτικής αριστεράς πρέπει να σταθεί –όπως και στάθηκε- αποφασισμένη και αποφασιστική απέναντι στις σειρήνες της αναβίωσης της πολιτικής παρακμής που με τόσο άκομψο, αδιάκριτο και αναξιοπρεπή τρόπο την καλούν. Το τονίζω αυτό καθώς είναι σχεδόν σίγουρο πως οι πιέσεις αλλά και οι προσπάθειες διεμβολισμού της ΔΗΜΑΡ θα ενταθούν στο άμεσο μέλλον, όσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα ανεβάζει τα δημοσκοπικά του ποσοστά κι όσο ο η καθεστηκυία τάξη θα προσπαθεί με κάθε –θεμιτό και αθέμιτο- τρόπο να σωθεί.

Και για να ξεκαθαρίσουμε και κάτι άλλο. Το να πειραματίζεται ένα –νεοσύστατο μάλιστα- κόμμα, έστω κι αν οι ενίοτε προσδοκίες του διαψεύδονται πανηγυρικά, είναι δείγμα βαθιάς δημοκρατικότητας και υγιούς εσωτερικής ανοιχτόμυαλης αναζήτησης, στοιχεία που επιβάλλονται μέσα στην σχετικότητα και την ρευστότητα των πολιτικών και οικονομικών πραγμάτων της εποχής. Το να μην μαθαίνει όμως από τα σφάλματά του ένας –οποιοσδήποτε- πολιτικός σχηματισμός αποτελεί είτε μικρόνοα ανιδιοτελή πρακτική είτε μια στοχευμένη εμμονική στρατηγική επιλογή. Στόχος της ΔΗΜΑΡ δεν μπορεί επουδενί λόγω να είναι η διάσωση χρεωκοπημένων πολιτικών και προσώπων με την ενδοτική συμμετοχή σε σχήματα που παραπαίουν πολιτικά και απαξιώνονται ηθικά, αλλά αντιθέτως η καταλυτική προοδευτική της συνεισφορά στα κοινωνικά προβλήματα του τόπου. Η στάση που εσχάτως έχει υιοθετήσει, με την κριτική αντιμετώπιση κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και με την κριτική της (υπο)στήριξη σε αμφότερες νομοθετικές πρωτοβουλίες, είναι πράγματι μια στάση σοβαρότητας και υπευθυνότητας, που δύναται να αποτελέσει το έρεισμα δημιουργίας ενός προοδευτικού, μετριοπαθούς, ανεξάρτητου και αξιόπιστου τρίτου πόλου. Γιατί, αν πράγματι υπάρχει, αυτός είναι σήμερα ο Τρίτος Πόλος. Κι όσοι πιστοί στην απαξίωση του δογματικού δικομματισμού, μπορούν εκεί να καταφύγουν.

Άλλωστε, ας μη γελιόμαστε, οι 58 δεν έχουν ούτε τον αριστερό προοδευτισμό ως στόχο, αλλά ούτε και την βούληση να διαφοροποιηθούν από τις εφαρμοζόμενες πολιτικές. Το είδαμε, το διαπιστώσαμε, το επαληθεύσαμε, το αξιολογήσαμε και –εν τέλει- κουραστήκαμε.

Γιατί αυτό που δεν σκέφτηκαν να συμπεριλάβουν στο σκεπτικό τους οι εμπνευστές της προσπάθειας της νεκρανάστασης του ΠΑΣΟΚ, είναι πως η εμφάνιση της κάθε είδους «Ελιάς» προσφερόταν για εποχές ευμάρειας, όπως άλλωστε ήταν κι αυτή στην οποία αναδύθηκε το ιταλικό πρότυπο των 58. Πράγματι, στα αμέριμνα 90s δεν είχε και μεγάλο νόημα η ψήφος καθώς, όπως περίτρανα αποδείχθηκε, η οποιαδήποτε κυβέρνηση εκλεγόταν (κεντροαριστερή ή κεντροδεξιά) ήταν έτοιμη να δανειστεί για να συντηρήσει την ολοένα και διευρυνόμενη φούσκα και να ευχαριστήσει τους ανυποψίαστους εθισμένους στην κατανάλωση ευρωπαίους ψηφοφόρους. Σήμερα, αυτά τελείωσαν. Και η ΔΗΜΑΡ καλείται εκ νέου να αποφασίσει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Άποψή μου είναι πως η στρατηγική επιλογή που τα μέλη της αποφάσισαν να κάνουν στο πρόσφατο συνέδριο του κόμματός τους, αποτελεί έναν δρόμο δύσκολο, επισφαλή, αλλά συγχρόνως και αξιοπρεπή και έντιμο και θετικά διαφορετικό. Το αν θα εμπνεύσει ή αν θα συνθλιβεί άδοξα ας το αποφασίσουν οι ψηφοφόροι. Κι αν κάποιοι θελήσουν να φύγουν ας το κάνουν. Η ΔΗΜΑΡ θα πρέπει έτσι να συνεχίσει απρόσκοπτα, χωρίς να επηρεάζεται από το άγχος των δημοσκοπήσεων.

Γιατί το 3% μπορεί να είναι καλό , αλλά καλύτερη είναι η ήσυχη συνείδηση και ο άνευ τύψεων νυχτερινός ύπνος της ηθικής μακαριότητας…