Συνέντευξη Future Library | Οι βάσεις για τη βιβλιοθήκη του μέλλοντος!

 

Ακούσαμε για το Future Library με αφορμή τα Media Labs και δεν χάσαμε την ευκαιρία να μάθουμε τα πάντα και να σας τα παρουσιάσουμε. Ανακρίναμε λοιπόν την -άκρως διαφωτιστική- Λήδα
Μαντζουράνη, Project Manager για το Future Library και σας παραθέτουμε τις απαντήσεις της!

1. Πώς πιστεύετε πως πρέπει να είναι η βιβλιοθήκη του μέλλοντος κι εσείς τι θα κάνετε για να τη δημιουργήσετε;

“Το περιβάλλον δεν το κληρονομούμε απ’ τους προγόνους μας, το δανειζόμαστε απ’ τα παιδιά μας”. Έτσι και η βιβλιοθήκη του μέλλοντος θα είναι ο πολυδιάστατος χώρος που διαμορφώνει με αγάπη και υπευθυνότητα η σύγχρονη για την μελλοντική γενιά. Θα δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να αναπτύξουν την ευρηματικότητα και διαύγειά τους, να συλλάβουν, να δοκιμάσουν και να υλοποιήσουν ιδέες και να συνεργαστούν για να επιφέρουν θετική αλλαγή. Θα ενθαρρύνει τον πειραματισμό και την εύρεση λύσεων για το περιβάλλον, την πόλη, τους ανέργους, για την παιδεία, την επιχειρηματικότητα, την βελτίωση συνθηκών διαβίωσης των μειονοτήτων, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, τις δράσεις κοινωνικών συλλόγων. Θα εστιάζει στις εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές ανάγκες των παιδιών, θα προάγει την μάθηση μέσα από τη συνεργασία και το παιχνίδι. Θα ενθαρρύνει τους νέους να εξασκούν τα ταλέντα τους στην μουσική και καλλιτεχνική δημιουργία, την επιστήμη, την τεχνολογία, τα μέσα πληροφόρησης και θα τους κάνει μέτοχους στην τοπική και παγκόσμια κοινότητα. Θα προωθεί τη χρήση νέων τεχνολογιών και θα προβάλλει την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Θα ενισχύει την συνεργατική και βιωματική μάθηση, τα διαδραστικά και ομαδικά παιχνίδια Θα προάγει νέες μορφές επικοινωνίας μεταξύ των επισκεπτών και ανάμεσα στους επισκέπτες και στα φυσικά και ψηφιακά μέσα πληροφόρησης. Και θα αναπτύσσει και θα βελτιώνει συνεχώς πρότυπες και ευέλικτες υπηρεσίες και χώρους.

Για να δημιουργήσουμε τη μελλοντική βιβλιοθήκη, εργαζόμαστε με όρεξη, σε συνεχή επαφή με συνεργάτες από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο, για τη βελτίωση υπαρχόντων και τον σχεδιασμό νέων υπηρεσιών, για την μεταμόρφωση των βιβλιοθηκών σε ευέλικτους χώρους που συνδυάζουν τεχνολογίες πληροφόρησης και επικοινωνίας με παραδοσιακό περιεχόμενο, όπου άνθρωποι με κοινά ενδιαφέροντα συναντιούνται, ανταλλάζουν ιδέες κι εμπειρίες, συνεργάζονται και να συνδημιουργούν. Το επίκεντρο της κάθε αλλαγής που επιδιώκουμε είναι ο άνθρωπος.

2. Πότε και πως ξεκίνησε το Future Library;

Εμπνευστής του Future Library είναι η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βέροιας, όπου Διευθυντής και προσωπικό σε άριστη συνεργασία εργάζονται με μεράκι για να εντοπίσουν διαρκώς

νέες ανάγκες και επιθυμίες της κοινωνίας, ξεπερνούν γραφειοκρατικά εμπόδια, παρακινούν νέους τρόπους σκέψης, διαρκώς βελτιώνουν και εισάγουν νέες υπηρεσίες, όλα αυτά με τους υπάρχοντες πόρους, δίνοντας τη δυνατότητα σε μια δημόσια βιβλιοθήκη για να γίνει κέντρο εκπαιδευτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής αλληλεπίδρασης. Γι’ αυτή της την δραστηριότητα, η Βιβλιοθήκη της Βέροιας γνώρισε διεθνείς διακρίσεις, μεταξύ άλλων και το βραβείο «Πρόσβαση στη Γνώση» του Ιδρύματος Bill & Melinda Gates to 2010.

Στις αρχές του 2011, ο τότε Διευθυντής τη Βιβλιοθήκης της Βέροιας και νυν Διευθύνων Σύμβουλος του Πολιτιστικού Τομέα του Ιδρύματος Νιάρχος, Ιωάννης Τροχόπουλος, διαμόρφωσε τον πυρήνα του Future Library, μια ομάδα επιδέξιων συνεργατών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με τη βοήθεια των οποίων το 2011 πραγματοποίησε έρευνα της κατάστασης των δημόσιων και δημοτικών βιβλιοθηκών της Ελλάδας και ένα εκτενές πλάνο για την βελτίωσή τους. Το πλάνο εγκρίθηκε για αποκλειστική χρηματοδότηση από το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» και το Future Library ξεκίνησε επίσημα τη λειτουργία του ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός τον Νοέμβριο 2011. Ήδη, όμως, το Future Library είχε συγκεντρώσει νωρίτερα έναν σημαντικό αριθμό υποστηρικτών μέσα από το διαδικτυακό του φόρουμ (www.futurelibrary.gr), όπου συγκεντρώνονταν και διαδίδονταν νέα και δράσεις που σχετίζονταν με βιβλιοθήκες.

3. Τι ακριβώς είναι;

Το Future Library θέτει τις βάσεις για την μελλοντική βιβλιοθήκη μέσα από ποικίλους άξονες δράσεων για τη βελτίωση των υπηρεσιών και των φυσικών χώρων των δημόσιων και δημοτικών βιβλιοθηκών που ανήκουν στο δίκτυό του. Aποτελείται από μια κεντρική ομάδα σχεδιασμού και συντονισμού προγραμμάτων, από ένα ισχυρό δίκτυο βιβλιοθηκονόμων και από έναν μεγάλο αριθμό συμβούλων και συνεργατών στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Με δύο καλοκαιρινές εκστρατείες ανάγνωσης και δημιουργικότητας για παιδιά και την οργάνωση δραστηριοτήτων καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, το Future Library και οι συνεργάτες του έχουν πραγματοποιήσει πάνω από 5.800 εκδηλώσεις σε βιβλιοθήκες σε περισσότερες από 100 πόλεις της χώρας, με πάνω από 115.000 συμμετέχοντες (παιδιά, εφήβους και ενήλικες). Οι 117 βιβλιοθήκες που είναι μέλη του δικτύου Future Library έχουν ενισχυθεί με 36.160 νέα βιβλία και με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό.

Το Future Library έχει αναλάβει επίσης την οικοδόμηση νέων ευέλικτων χώρων που προωθούν την επικοινωνία, τη συνεργασία, τη μάθηση και την καινοτομία, όπως οι 8 ανακαινισμένες Παιδικές Βιβλιοθήκες στη Κεντρική Μακεδονία, που άνοιξαν πέρυσι τον Δεκέμβριο, και τα Media Labs που εγκαινιάζονται τον φετινό Δεκέμβριο.

Μεγάλο μέρος των δράσεων Future Library είναι και η οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για βιβλιοθηκονόμους. Με ενισχυμένες δεξιότητες και νέα εργαλεία από το Future Library, οι βιβλιοθηκονόμοι της Ελλάδας έχουν αναδυθεί όχι μόνο ως έμπιστοι και δυναμικοί συνεργάτες στην πρωτοβουλία για βελτίωση, αλλά και ως καινοτόμοι σχεδιαστές και οργανωτές νέων υπηρεσιών. Μερικά λαμπρά παραδείγματα είναι οι υπηρεσίες:

•  “Αναζήτηση Εργασίας με Αρωγό τη Βιβλιοθήκη” της Δημόσιας Βιβιλιοθήκης της Λιβαδειάς (http://jobsearch.futurelibrary.gr/)

• “To σεντούκι των e-στοριών”, ψηφιακές αφηγήσεις (digital storytelling) από την τοπική κοινότητα, της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Σερρών (http://stories.futurelibrary.gr/)

• “Φτου και Βγαίνω στη Βιβλιοθήκη μου Πηγαίνω – κάνοντας τη γνώση παιχνίδι”, της Δημόσιας ΒΙβλιοθήκης Ναυπάκτου (https://www.facebook.com/edugames.futurelibrary.gr)

4. Τι φιλοδοξείτε να πετύχετε;

Στόχος του Future Library είναι η εξοικείωση μικρών και μεγάλων με παραδοσιακές και νέες υπηρεσίες βιβλιοθηκών, η προώθηση της μάθησης, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας των πολιτών μέσα από τη συμμετοχή τους σε συνεργατικά δίκτυα και την αξιοποίηση των δημόσιων χώρων.

Παράλληλος στόχος είναι να βοηθήσουμε τις βιβλιοθήκες να συμβάλλουν ενεργά στην εκπαίδευση, την επιχειρηματικότητα, στον πολιτισμό, την κοινωνική συνοχή και την ενίσχυση των ανθρώπινων αξιών.

Όραμά μας, φυσικά, είναι η μελλοντική βιβλιοθήκη.

5. Τι ετοιμάζετε το Δεκέμβριο;

Ο Δεκέμβριος θα είναι γεμάτος εκπλήξεις. Στις 6 & 7 Δεκεμβρίου, τα Media Labs, νέοι ευέλικτοι χώροι που οικοδομήθηκαν από το Future Library σε 9 βιβλιοθήκες της Ελλάδας, θα εγκαινιαστούν με έναν Μαραθώνιο Δημιουργικότητας, ο οποίος θα κορυφωθεί με το Future Library Unconference 2013, το δεύτερό μας Δημιουργικό Συνέδριο στις 9 & 10 Δεκεμβρίου στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα. (http://2013.futurelibrary.gr).

Στο Συνέδριο θα φιλοξενηθούν πάνω από 40 ομιλητές και περίπου 400 συμμετέχοντες, επαγγελματίες από τον χώρο των Βιβλιοθηκών, της δημιουργικής βιομηχανίας, του πολιτισμού, του βιβλίου, της εκπαίδευσης, της επιχειρηματικότητας και της τεχνολογίας, από την Ελλάδα και όλη την Ευρώπη. Σε 2 Βαλκανικές Σκηνές θα ξεδιπλωθούν καινοτόμες πρωτοβουλίες από το χώρο των βιβλιοθηκών και του ευρύτερου πολιτισμικού πεδίου των Βαλκανίων. Design, καινοτομία, αποθετήρια μνήμης, e-books, γενιά «Υ» είναι κάποιες από τις θεματικές που θα αγκαλιάσουν το φετινό συνέδριο και θα αποτελέσουν το προοίμιο για τις δράσεις του 2014.

Όλοι θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν το Συνέδριο ζωντανά μέσω live streaming στην ιστοσελίδα του Unconference 2013.

6. Τι είναι ο Μαραθώνιος Δημιουργικότητας και τι τα media labs;

Τα Media Labs (http://2013.futurelibrary.gr/medialab/) είναι νέοι, δυναμικοί και αναπαυτικοί, συλλογικο-διαδραστικοί χώροι, δεμένοι με τη μάθηση και το βιβλίο, όπου η φυσική και η ψηφιακή ύλη συγκλίνουν και αφήνουν κοινωνικό αποτύπωμα στον κύκλο της γνώσης. Αποτελούνται από τρεις βασικούς χώρους: μια φιλόξενη αίθουσα για συνεργατικά projects (co-working lounge), ένα στούντιο δημιουργίας και επεξεργασίας ήχου και εικόνας και έναν χώρο συνάντησης για brainstorming. Ο χώρος μεταμορφώνεται ανάλογα με τη χρήση του (διάλεξη, εκπαιδευτικό σεμινάριο, συνεργατική δραστηριότητα, ψυχαγωγία) και ενδείκνυται για την “ήσυχη” εκτέλεση πολλών και διαφορετικών “ανήσυχων” δραστηριοτήτων. Τα Media Labs προσφέρουν μια αίσθηση ανατροπής μέσα στο χώρο με αντικείμενα που προάγουν τη σκέψη και τη δημιουργία και επιτρέπουν στις ανησυχίες του νεαρού πληθυσμού να βρουν διέξοδο σε μη παραδοσιακές δραστηριότητες. Είναι μικρά πρότυπα της βιβλιοθήκης του μέλλοντος.

Τα Media Labs θα ξεκινήσουν εορταστικά την λειτουργία τους στις 6 & & Δεκεμβρίου με έναν Μαραθώνιο Δημιουργικότητας. Αυτές τις μέρες, οι επισκέπτες των νέων χώρων θα παρακολουθήσουν ένα πλούσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων: σεμινάρια για την τεχνολογία, το διαδίκτυο, το Youtube, εργαστήρια αστρονομίας, συγγραφής comics, θεάτρου, μουσικής, φωτογραφίας, αισθητικής, yoga, μέχρι και μαγειρικής. Στόχος είναι ο Μαραθώνιος να χαράξει την πορεία των Media Labs για τα επόμενα χρόνια και παρακινήσει τον κόσμο να σχεδιάσει μαζί με τους βιβλιοθηκονόμους και το Future Library νέες δυναμικές υπηρεσίες για την κοινότητα.

7. Ποιες είναι οι φιλοδοξίες σας για το Future Library;

Μέσα από το κλίμα συνεργατικότητας, δέσμευσης και εμπιστοσύνης, την αγάπη για την μάθηση, την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα που έχουν προκύψει από τις δράσεις του Future Library, εξελίσσονται οι υπηρεσίες πληροφόρησης και καλλιεργείται η κοινωνία της γνώσης που θα υποδεχτεί τη νέα Εθνική Βιβλιοθήκη. Το Future Library είναι και θα παραμείνει ανοιχτό δίκτυο συνεργατών με κοινό όραμα την πρόσβαση στη γνώση, την διασπορά και υλοποίηση ιδεών, την συνεργατική καινοτομία και την διαρκή βελτίωση των υπηρεσιών για τον πολίτη. Φιλοδοξούμε να κάνουμε τις βιβλιοθήκες να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αναγέννηση της ελληνικής κοινότητας.

8. Τι αντίκτυπο περιμένετε να έχει στην κοινωνία;

Η αξιολόγηση της πορείας μας και η εμπειρία μας μέχρι τώρα έχουν δείξει ότι το Future Library έχει τη δυνατότητα να συμβάλει θετικά στις προσπάθειες ολόκληρης της ελληνικής κοινότητας για αναβίωση. Με χιλιάδες δημιουργικά εργαστήρια, τα μέλη της νεότερης γενιάς βρίσκουν διεξόδους για τη δημιουργικότητά τους, χώρους για να ασκήσουν τις ικανότητές τους, νέες τεχνολογίες και κίνητρα για να γίνουν παραγωγικοί στα πλαίσια της κοινωνίας της γνώσης. Οι ενήλικες μαθαίνουν να ενεργούν με περιορισμένους πόρους, βελτιώνουν τις δεξιότητές τους στην ομαδική εργασία, παρακολουθούν τις τεχνολογικές, κοινωνικές και επαγγελματικές εξελίξεις και επανακτούν την εμπιστοσύνη τους στην ελληνική κοινωνία. Μέσα από πολλαπλές χορηγίες, το Future Library αναδεικνύει πώς οι πρωτότυπες συνεργασίες μπορούν να δώσουν ώθηση τόσο στον δημόσιο τομέα όσο και στην επιχειρηματικότητα του τόπου. Και με τη ευρεία διάδοση των δράσεων Future Library, η Ελλάδα αποκτά ορατότητα διεθνή κοινότητα ως τόπος καινοτομίας με ενήμερο και δημιουργικό πληθυσμό.