Απόψεις | Αποτιμώντας την πρόταση μομφής

Όταν πριν από δύο περίπου εβδομάδες ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης έσπευσε να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας έναντι της κυβέρνησης με αφορμή την απομάκρυνση των καταληψιών της ΕΡΤ από την αστυνομία, ο πολιτικός και δημοσιογραφικός κόσμος υπεδέχθη αυτήν την πολιτική πρωτοβουλία κάπως μουδιασμένα. Η ΔΗΜΑΡ μίλησε δήθεν για απερίσκεπτη, άσκοπη και ανεπιτυχή χρονικά επιστράτευση του σημαντικότερου κοινοβουλευτικού όπλου της αξιωματικής αντιπολίτευσης, προτείνοντας μάλιστα άλλες ημερομηνίες, πιο πρόσφορες για την αποτελεσματική χρησιμοποίησή του. Το ΚΚΕ μίλησε για δημιουργία εντυπώσεων των αστικών δυνάμεων που πιστεύουν πως μπορούν να ανατρέψουν αντιλαϊκές πολιτικές με τερτίπια κοινοβουλευτικής φύσης. Η συγκυβέρνηση έκανε λόγο για αντεθνική στάση του ΣΥΡΙΖΑ που στόχο έχει να δυσχεράνει τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις με την τρόικα. Τα media, αυθορμήτως ή μη, έσπευσαν να προδικάσουν την ανεπιτυχή κατάληξη της πρότασης μομφής και να διαβλέψουν την συσπείρωση . Μεταξύ αυτών και ο γράφων, που είχε κάνει λόγο –εντελώς καλοπροαίρετα, πιστέψτε με-για «άκαιρη και βεβιασμένη» απόφαση του Αλέξη Τσίπρα. Σήμερα, και με την ασφάλεια των 10 περίπου ημερών που μας χωρίζουν από την ψηφοφορία, μπορούμε νομίζω να ασκήσουμε ελεύθερα το δικαίωμά μας στην αυτοκριτική.

Κατ’ αρχήν πρέπει να αποδεχτούμε πως, είτε μας βρίσκει σύμφωνους είτε όχι ένα τέτοιο σενάριο, η πρόθεση του αρχηγού της εκάστοτε αξιωματικής αντιπολίτευσης που αποφασίζει να ασκήσει το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της πρότασης μομφής, δεν μπορεί να είναι άλλη από την άρση της εμπιστοσύνης της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας προς την κυβέρνηση αλλά και η γενικότερη δημιουργία ενός αρνητικού κλίματος για τους κυβερνώντες. Ειλικρινά δεν βρίσκω τίποτα περίεργο ως προς αυτό και, καλό θα ήταν, όσοι τάχα απορούν με τις προθέσεις του κ. Τσίπρα να ξανασκεφτούν τα πράγματα ψυχραιμότερα για να διαπιστώσουν πως η συλλογιστική τους κάπου χωλαίνει. Δεν δύναμαι δηλαδή να βρω τίποτα πιο φυσιολογικό για ένα κόμμα που έχει έρθει δεύτερο στις προ 17μήνου εκλογές (με διαφορά μικρότερη των τριών ποσοστιαίων μονάδων)και που σήμερα προηγείται –έστω και οριακά- στις δημοσκοπήσεις να διακατέχεται από την φιλοδοξία να κυβερνήσει με το δικό του διαφορετικό πρόγραμμα. Και –ευτυχώς ή δυστυχώς- κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μόνο αν πέσει η σημερινή κυβέρνηση…

Αφού λύσαμε λοιπόν τα διαδικαστικά της χρονικής αλληλουχίας των πολιτικών πραγμάτων, θα πρότεινα να προβούμε σε μια ρεαλιστική και αντικειμενική αποτίμηση της διαδικασίας συζήτησης και ψήφισης επί της πρότασης δυσπιστίας του κ. Τσίπρα. Κατά την άποψη του γράφοντος λοιπόν, ο απόηχος της χαμηλοτάτου επιπέδου συζήτησης που έλαβε χώρα για ένα τριήμερο στο κοινοβούλιο είναι μάλλον θετικός για τον ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν διαφάνηκαν και σημεία που προβληματίζουν και που πρέπει να επιλυθούν άμεσα από την ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Το πρώτο πρόβλημα που αποκρυσταλλώθηκε –για να ξεκινήσουμε από τα αρνητικά- , αφορά την χλιαρή υποδοχή της πρότασης μομφής από την σε γενικές γραμμές επιφυλακτική απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ ελάσσονα αντιπολίτευση. Η σχέση του κ. Τσίπρα με τους αρχηγούς των υπολοίπων αντιπολιτευόμενων κομμάτων μπορεί να μας οδηγήσει σε δύο ειδών διαπιστώσεις που όμως συνδέονται απολύτως μεταξύ τους μιας και επηρεάζουν την μελλοντική δυνατότητα κυβερνησιμότητας της χώρας. Η πρώτη διαπίστωση αφορά το γεγονός της σύγκρουσης στην οποία βρίσκονται διαρκώς όλα τα κόμματα του κοινοβουλίου με τον ΣΥΡΙΖΑ. Θα ‘λεγε κανείς πως και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά και ο αρχηγός του αδυνατούν να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη και σεβασμό, κάτι που –κατά τη γνώμη μου- οφείλεται στο θρασύ αριστερίστικο παρελθόν που ακόμα βαραίνει τις πλάτες της εν λόγω αριστερής παράταξης. Ως εκ τούτου, η δεύτερη διαπίστωση είναι πως οι συγκλίσεις και οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι δύσκολες και επίπονες, ενώ θα ζητηθούν πολλές υποχωρήσεις είτε προς μετριοπαθέστερη οικονομική πολιτική (σε περίπτωση συνεργασίας με ΔΗΜΑΡ) είτε προς πιο άτεγκτη γραμμή στο μεταναστευτικό και στα εθνικά θέματα (σε περίπτωση συνεργασίας με τους ΑΝ. ΕΛ.). Το δεύτερο πρόβλημα –αν μπορεί να θεωρηθεί πρόβλημα- έγκειται στην -έτσι κι αλλιώς αναμενόμενη- καταψήφιση της πρότασης μομφής από την πλειοψηφία.

Κάπου εδώ όμως, (και) ως αποτέλεσμα της πρότασης μομφής, αρχίζουν τα κατά πολύ κρισιμότερα προβλήματα της συγκυβέρνησης. Όσοι από εμάς βιαστήκαμε να αξιολογήσουμε αρνητικά την πρωτοβουλία του κ. Τσίπρα, σήμερα μάλλον πρέπει να παραδεχτούμε πως πέσαμε έξω, απλά και μόνο γιατί υπακούσαμε στις επιταγές της φύσης που θέλει τα έλλογα όντα να μην προβαίνουν σε συχνές προβολές στο απώτερο μέλλον και να λαμβάνουν τις αποφάσεις τους βάσει των παρόντων δεδομένων (η νόηση μπορεί να μας καταστήσει διορατικούς, ενίοτε όμως μας καθιστά και κοντόφθαλμους). Κανείς από εμάς δεν είχε διαβλέψει το τσουνάμι των εμπλοκών με την τρόικα και τις ενδοκυβερνητικές αντιδράσεις για τα καυτά θέματα της ψήφισης του φόρου ακινήτων και της άρσης της απαγόρευσης των πλειστηριασμών. Κανείς δεν είχε δει τις καταλήψεις στα πανεπιστήμια που συνεχίζονταν κλιμακούμενες και αποτελούσαν βόμβες έτοιμες να εκραγούν. Κανείς δεν είχε αξιολογήσει ως σημαντικές τις κινητοποιήσεις των γιατρών με αφορμή τις απολύσεις που επίκεινται στον ΕΟΠΠΥ. Μέσα σ’ αυτό το τεταμένο κλίμα λοιπόν, η υπερψήφιση της πρότασης μομφής από την κ. Τζάκρη, δεν βγάζει μονάχα αριθμητικά πληγωμένη την κυβέρνηση, την τραυματίζει ηθικά και υπαρξιακά. Το ΝΑΙ της Τζάκρη ενέσπειρε την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα στους Σαμαρά και Βενιζέλο καθώς απενοχοποίησε και νομιμοποίησε την ανοιχτή έκφραση των διαφωνιών και των ενστάσεων πολλών βουλευτών που αντετίθεντο στα νέα προς ψήφιση μέτρα. Με λίγα λόγια η πρόταση μομφής αντί να συσπειρώσει τις κοινοβουλευτικές ομάδες όπως είχαν προβλέψει οι αρχηγοί των ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, έφερε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Έδωσε δηλαδή την αφορμή για αποχωρήσεις και τριβές μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων. Αλλά και στην κοινωνία, τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας και η ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, όπως αυτή αποτυπώθηκε την προπερασμένη Κυριακή, δημιούργησαν μια αναπτέρωση ελπίδων, για το ότι οι εκλογές δεν είναι μακριά. Ως αποτέλεσμα αυτού οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται εντεινόμενες, ενώ δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την μεγαλειώδη και συμμετοχική πορεία του Πολυτεχνείου.

Αν θέλουμε λοιπόν να είμαστε αντικειμενικοί η πρόταση μομφής «βγήκε» στον Αλέξη Τσίπρα, παρά την φαινομενική ακαταλληλότητα της στιγμής υποβολής της. Πράγματι, εκ πρώτης όψεως, η απολύτως λογική και αναμενόμενη επέμβαση της αστυνομίας στην ΕΡΤ, δεν προσφερόταν για μια τόσο εμφατική κίνηση, πολλώ δε μάλλον για μαξιμαλιστικές προσδοκίες από την ανάληψη μιας τόσο ξαφνικής πρωτοβουλίας . Είναι επίσης αλήθεια πως το επικοινωνιακό επιτελείο και οι σύμβουλοι του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ μας έχουν συνηθίσει σε αρκετές γκάφες και αρκετές άστοχες προβλέψεις (πρόβλεψη κατάρρευσης της κυβέρνησης τον …περασμένο Μάρτιο, πρόβλεψη γενικευμένων κοινωνικών αναταραχών… τον περασμένο Σεπτέμβριο κ.α. τέτοιες ανεκπλήρωτες έως σήμερα επιθυμίες του προέδρου και όχι μόνο). Θα έλεγα πως η πρόταση μομφής και τα αποτελέσματά της αποτελούν την πρώτη επιτυχημένη παρότρυνση – συμβουλή προς τον κ. Τσίπρα από το επιτελείο του. Φυσικά έχουν ακόμη πολλά να γίνουν ως προς το επικοινωνιακό μέρος της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ κυρίως μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων στο εσωτερικό του . Αλλά ας μην είμαστε μικρόψυχοι. Η έναρξη της επικοινωνιακής (και ιδεολογικής;) αντεπίθεσης έγινε και πρέπει να το αναγνωρίσουμε. Κι εις ανώτερα…