«Κλειδί» η αναστροφή κατάρρευσης της παιδείας

Συλλογικό στοίχημα το “buzzer beater” της ανάκαμψης – ανάνηψης μας

Η ημέρα ανακοίνωσης των βάσεων είναι παραδοσιακά στην Ελλάδα ημέρα άγχους, χαράς και στεναχώριας, ανάλογα με τα αποτελέσματα για τον κάθε νέο άνθρωπο που έχει αποφασίσει να τεθεί σε αυτή την ψυχοφθόρα διαδικασία. Δεν είναι εύκολο να γίνει κι αλλιώς, αν και υπάρχουν και ορισμένες άλλες, περιορισμένες είναι η αλήθεια, επιλογές.

Τα ευχολόγια από τους μεγαλύτερους περισσεύουν για όσους δεν πέτυχαν όσα ήθελαν, κι ειδικότερα από τους εμπειρότερους αλλά και τους νεόκοπους πολιτικούς ταγούς. Αυτό όμως μόνο απόδειξη αγάπης και πίστης στη νέα γενιά και στις αλλαγές που μπορεί να επιφέρει με τις δυνατότητές της δεν αποτελεί. Τουναντίον, δείχνει παντελή αδιαφορία και προσήλωση σε ένα επωφελές για λίγους μανιπιουλαδόρους του υπάρχοντος καταρρέοντος αργά και βασανιστικά συστήματος, από εκείνους που εύχονται τα κλισεδιάρικα καλύτερα «σε όσους πέτυχαν, αλλά και σε όσους απέτυχαν σε μια άθλια διαδικασία και πρέπει να είναι έτοιμοι στην επόμενη ευκαιρία που κάποτε θα τους ξαναπαρουσιαστεί», είτε τώρα είτε, όπως είναι δομημένα τα πράγματα κι όπως συνεχώς χειροτερεύουν με την ασκούμενη υπερσυντηρητική πολιτική, κατά τη… Δευτέρα Παρουσία!

Τα πράγματα είναι πιο κρίσιμα από ποτέ! «Οκ», συγχαρητήρια στους επιτυχόντες και κουράγιο σε όσους δεν τα κατάφεραν. Μικρή σημασία έχει όμως ο διαχωρισμός επιτυχόντων – αποτυχόντων, τα συγχαρητήρια και τα συλλυπητήρια. Με αλλαγές σε κάθε τομέα ηγεσίας, στη σύνθεση κάθε είδους ελίτ της χώρας, και με τη νέα γενιά στις επάλξεις διεκδίκησης ενός άλλου μοντέλου εκπαίδευσης, παιδείας και εν τέλει κοινωνίας και ανάπτυξης, απαιτούνται άμεσες παρεμβάσεις σε βάθος και ταχύτητα που δεν θα έχει επαναληφθεί στα χρονικά του νεοελληνικού κράτους. Δύσκολο με όσα έχουν προηγηθεί και τις κατεστημένες νοοτροπίες, αλλά διαφορετική λύση αποφυγής της πλήρους κατάρρευσης μας δεν υπάρχει.

Βρισκόμαστε ενώπιων των χειρότερων στιγμών της ιστορίας μας. Μπορούμε, όμως, αν θέλουμε και δράσουμε με στοιχειώδη αξιοπρέπεια, κι όπου χρειάζεται με τη δέουσα γενναιότητα, να αποφύγουμε τα χειρότερα και να στρέψουμε (κατά το δυνατόν) γρήγορα το βλέμμα μας προς τα καλύτερα. «Κλειδί» ένα και μοναδικό, η ΠΑΙΔΕΙΑ σε κάθε της έκφραση. Κι επειδή η εκπαίδευση και η εξέλιξη των νέων μέσα σε αυτή είναι μία εκ των θεμελιωδών πτυχών της, έχουμε συλλογικό – θέλετε να ονομαστεί εθνικό, θέλετε κοινωνικό ή τέλος πάντων όπως επιθυμεί κανείς – χρέος σε μια ριζική προοδευτική αναδιάρθρωση όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης ταυτόχρονα, με σύνδεση των βαθιών τομών και αλλαγών της κάθε μιας με τις άλλες δύο και μια συνολικά υγιή κοινωνία.

Συνοπτικά, η πρώτη βαθμίδα εκπαίδευσης οφείλει να φτιάχνει ανθρώπους και όχι υπάκοα «στρατιωτάκια» ενός σάπιου συστήματος, κι η δευτεροβάθμια εκπαίδευσης δέον είναι να καλλιεργεί την κρίση και να βοηθά κάθε νέο άνθρωπο που ετοιμάζεται να αποκτήσει ενεργό ρόλο στην κοινωνία, την ακαδημαϊκή κοινότητα και την αγορά εργασίας να χτίσει μακριά από σύνδρομα, οικογενειακούς και άλλους κοινωνικούς πειθαναγκασμούς και διαφόρων ειδών ψυχαναγκασμούς, τη δική του ξεχωριστή ταυτότητα, για να μην τρέχει να την αναζητά βρίζοντας τον εαυτό του και τους πάντες και τα πάντα, μετά από 2-3 δεκαετίες διαδρομής στη ζωή του, ταλαιπωρώντας στο μεταξύ όποιον τυχαίνει να συναλλάσσεται ή με οποιοδήποτε τρόπο σχετίζεται μαζί του.

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να έχει τη δυνατότητα μέσω των φορέων και λειτουργών της να θέτει μόνη της τα κριτήρια εκείνων που σε κάθε τομέα της θα την υπηρετήσουν, αλλά και να αποτελεί παράθυρο δημιουργίας νέας κριτικής και επιστημονικής γνώσης, αντί αναπαραγωγής της ήδη υπάρχουσας, η οποία συχνά βολεύει τα μάλα τις κυρίαρχες συντεχνίες που την ελέγχουν. Επίσης, πρέπει να έχει τη δυνατότητα να κατανείμει αξιοκρατικά κι ως εκ τούτου από κάθε άποψη παραγωγικά ποιοι και για ποιους λόγους θα συνεχίσουν να την υπηρετούν με διδακτορικές και μεταδιδακτορικές διατριβές και ποιοι οφείλουν να αναζητήσουν απευθείας την τύχη τους έξω από τα τοίχοι της ως ήδη καλά καταρτισμένοι τεχνικοί και επιστήμονες και φυσικά να παρακολουθεί – χωρίς να καθοδηγείται πάντως αποκλειστικά από αυτές – τις ανάγκες και τις βασικές τουλάχιστον αλλαγές στην αγορά εργασίας και την προβολή του εργασιακού και παραγωγικού τοπίου στο μέλλον.

Παράλληλα, είναι πολλά που πρέπει να κάνουμε όλοι μας και σε όλες τις πτυχές που συναπαρτίζουν μαζί με την εκπαίδευση την παιδεία της χώρας και του λαού μας, με στόχο να (ξανά;)γίνουμε, κάτι που εύκολα γίνεται σημαία αλλά δύσκολα πραγματώνεται – ενεργοί πολίτες. Δεν μας έχει μείνει τίποτα άλλο για να διεκδικήσουμε στα σοβαρά έστω και στο και 5΄την αποφυγή της μετατροπής μας σε όχλο και πληθυσμό και τελικά του ουσιαστικού αφανισμού μας, δεν έχει απομείνει κάτι άλλο για να επιχειρήσουμε ένα υπό καλές προϋποθέσεις “buzzer beater” της ανάκαμψης – ανάνηψης μας, παρά μόνο η άμεση υπερεπένδυση (μετά την επί μακρόν προηγηθείσα διαρκή αποεπένδυση) στην παιδεία και μέσω αυτής στη νέα γενιά και ένα ευοίωνο αύριο του τόπου.

Είθε να τα καταφέρουμε, στο χέρι μας άλλωστε είναι!