Ο χάρτης που μας φέρνει πιο κοντά στην αποτελεσματικότερη πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου

Πρόσφατα δημοσιεύτηκε ο πρώτος λεπτομερής χάρτης των γενετικών μεταλλάξεων που προκαλούν τις διάφορες μορφές καρκίνου, ο οποίος ανοίγει το δρόμο για την αποτελεσματικότερη πρόληψη και αντιμετώπιση της ασθένειας.

Πιο συγκεκριμένα, ο χάρτης περιγράφει πάνω από 20 διαφορετικά είδη μεταλλάξεων, οι οποίες μόνες τους ή σε συνδυασμό γεννούν τα 30 συχνότερα είδη καρκίνων σε διάφορα σημεία του σώματος.

Το γεγονός αυτό ενισχύει την πιο σύγχρονη αντίληψη πως ο καρκίνος δεν είναι μια ενιαία νόσος, αλλά ο κάθε διαφορετικός όγκος απαιτεί διαφορετικές και πιο εξατομικευμένες στρατηγικές πρόληψης και θεραπείας, πέρα από τις έως τώρα γενικού τύπου προσεγγίσεις, που αντιμετωπίζουν όλους τους καρκινοπαθείς ως ίδια περίπτωση, άσχετα με το ποιες ακριβώς μεταλλάξεις έχουν στο DNA τους.

Μάλιστα, επιστήμονες που μελέτησαν τα αποτελέσματα της έρευνας, έσπευσαν να τη χαρακτηρίσουν «εξαιρετικά σημαντική» καθώς είναι πιθανό να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων στρατηγικών στην πρόληψη και ριζική θεραπεία της νόσου.

Η ολοκλήρωση του γενετικού «χάρτη» πραγματοποιήθηκε από μια μεγάλη διεθνή ερευνητική κοινοπραξία, με επικεφαλής τον καθηγητή Μάικ Στράτον.

Ένας όγκος αρχίζει όταν ένα κύτταρο γίνεται καρκινικό. Όλες σχεδόν οι μορφές του καρκίνου αποδίδονται σε μεταλλάξεις του DNA, τις οποίες ο οργανισμός δεν κατορθώνει να διορθώσει μόνος του, οδηγώντας τελικά σε έναν ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν πλέον τις αιτίες για περίπου τις μισές γενετικές μεταλλάξεις, οι οποίες οδηγούν σε κάποιο καρκίνο (π.χ. του δέρματος λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας ή των πνευμόνων λόγω των ουσιών του καπνού), αλλά οι αιτίες για τις υπόλοιπες μεταλλάξεις (12 στον αριθμό) συνεχίζουν ακόμα να περιβάλλονται με μυστήριο. Μπορεί να οφείλονται σε χημικές ουσίες στο περιβάλλον ή σε γενετικά σφάλματα που εμφανίζονται μόνα τους καθώς ο άνθρωπος γερνάει.

Οι βρετανοί ερευνητές μελέτησαν το γονιδίωμα 7.042 καρκινοπαθών από όλο τον κόσμο, εντοπίζοντας εκείνες τις μεταλλάξεις που αποτελούν την αιτία των συχνότερων μορφών καρκίνου. Για παράδειγμα, η υπεριώδης ακτινοβολία αλλάζει ένα γράμμα του γενετικού κώδικα από «C» σε «T», ενώ οι καρκινογόνες χημικές ουσίες του καπνού αλλάζουν το γράμμα «C» σε «A».

Η γενετική ανάλυση έδειξε πως οι περισσότεροι καρκίνοι προέρχονται από τουλάχιστον δύο μεταλλάξεις, ενώ μερικοί, όπως του ήπατος, είναι ιδιαίτερα πολύπλοκοι, καθώς παρατηρούνται έξι διαφορετικές διαδικασίες μετάλλαξης και έτσι είναι και πιο δύσκολη η θεραπεία τους. Μερικές μεταλλάξεις προκαλούν μόνο ένα είδος καρκίνου, ενώ άλλες περισσότερα, είναι δηλαδή κοινές σε διάφορες μορφές της νόσου.