«Πανικός κι ομίχλη» στην Κύπρο. Στον ύπνο έπιασαν του καταθέτες των τραπεζών

Τρελά πράγματα συμβαίνουν στην Κύπρο. Μετά την ανακοίνωση συμφωνίας διάσωσης της χώρας «στέρεψαν» τα ΑΤΜ των τραπεζών από τον δικαιολογημένο πανικό των καταθετών, αφού ορίστηκε «κούρεμα» καταθέσεων για τις επόμενες ημέρες, ενώ πληροφορίες κάνουν λόγο ότι επακολούθησε εντολή για «πάγωμα» δυνατότητας αναλήψεων, μέχρι να διευθετηθεί εντός τριημέρου ο τρόπος και το μέγεθος συμμετοχής των καταθετών των κυπριακών τραπεζών στην επίλυση του δημοσιονομικού προβλήματος. Έντονοι, παράλληλα, είναι οι φόβοι για μαζική απόσυρση καταθέσεων ξένων καταθετών από τη στιγμή που θα ξαναανοίξουν οι τράπεζες.

Η δεκάωρη διαπραγμάτευση κυπριακής κυβέρνησης και ΔΝΤ κατέληξε στη συμφωνία τα 10 δισεκ. από τα συνολικά 17 του πακέτου διάσωσης να καταβληθούν από την πλευρά της τρόικας, σε αναλογία 9 από την Ε.Ε. και 1 από το ΔΝΤ και 5,8 να καταβληθούν μέσω φορολόγησης των καταθέσεων, με νόμο που πρέπει να περάσει μέχρι την Τρίτη ώστε να μην έχουν ανοίξει στο μεταξύ οι τράπεζες για το κοινό, και τα υπόλοιπα χρήματα να προκύψουν από ελάφρυνση των όρων αποπληρωμής δανείου της μεγαλονήσου από τη Ρωσία, η οποία φαίνεται να μην είναι αρνητική σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Η κυβέρνηση Αναστασιάδη συμφώνησε με την τρόικα για φόρο 6,75% για καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ και 9,9% για ποσά άνω των 100.000 ευρώ. Το μέτρο δεν αφορά τις καταθέσεις σε κυπριακές τράπεζες εκτός Κύπρου, οπότε οι καταθέτες σε κυπριακές τράπεζες στην Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίσουν κανένα πρόβλημα. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει συγκαλέσει υπουργικό συμβούλιο για να ενημερώσει και να λάβει την έγκριση άμεσης ισχύς της συμφωνίας μετά κι από συμφωνία του κοινοβουλίου, ώστε να εφαρμοστεί πάραυτα η συμφωνία.

Πάντως, παρά το απροσδόκητο του «παγώματος» και φορολόγησης των καταθέσεων, η ΔΝΤ και Ε.Ε. φαίνεται να επιλέγουν έναν τελείως διαφορετικό τρόπο επίλυσης του οικονομικού προβλήματος της Κύπρου από την παρατεταμένη λιτότητα που οδήγησαν οι πνιγηρές μνημονιακές πολιτικές τους στην Ελλάδα. Όσο άδικη κι ακούγεται η κυπριακή λύση, δύσκολο να έχει χειρότερο αποτέλεσμα από εκείνη της ελληνικής περίπτωσης.

Η ανακοίνωση του Eurogroup:

«Το Eurogroup χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε με τις κυπριακές αρχές για την εγκαθίδρυση ενός προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. Το πρόγραμμα θα βασίζεται σε φιλόδοξα μέτρα, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα, σε αποφασιστική δράση, προκειμένου να εφαρμοστεί η απαιτούμενη δημοσιονομική προσαρμογή και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα στηρίξουν την ανταγωνιστικότητα καθώς και τη βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη, επιτρέποντας την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών.

Το Εurogroup χαιρετίζει τους όρους αναφοράς για μια ανεξάρτητη αξιολόγηση σχετικά με την εφαρμογή του πλαισίου κατά του ξεπλύματος χρήματος στα κυπριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, περιλαμβάνοντας τη Moneyvall, παράλληλα με ένα ιδιωτικό διεθνή ελεγκτικό οίκο και έχει λάβει διαβεβαιώσεις ότι η έναρξη αυτού του ελέγχου είναι άμεση. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν προβλήματα στην εφαρμογή αυτού του πλαισίου, θα διορθωθούν ως μέρος των προϋποθέσεων του προγράμματος.

Το Eurogroup επιδοκιμάζει τις κυπριακές αρχές για τα βήματα που έχουν κάνει προς την υιοθέτηση δημοσιονομικών μέτρων, τα οποία έχουν συμφωνηθεί με την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Αυτά προβλέπουν, ειδικότερα, την υιοθέτηση μέτρων σταθεροποίησης που αναλογούν στο 4,5% του ΑΕΠ. Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των κυπριακών αρχών να επιταχύνουν τις προσπάθειες στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων.

Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των κυπριακών αρχών να λάβουν πρόσθετα μέτρα, ενεργοποιώντας ίδιους πόρους, προκειμένου να περιορίσουν το μέγεθος της οικονομικής βοήθειας που συνδέεται με το πρόγραμμα προσαρμογής. Αυτά τα μέτρα περιλαμβάνουν την εισαγωγή μιας εμπροσθοβαρούς εφάπαξ εισφοράς σταθερότητας που θα εφαρμόζεται σε καταθέτες που κατοικούν και δεν κατοικούν στην Κύπρο.

Τα πρόσθετα μέτρα περιλαμβάνουν την αύξηση της παρακράτησης φόρου στο κεφαλαιακό εισόδημα, την αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, την αύξηση του εταιρικού φόρου και τη συμμετοχή των κατόχων αξιογράφων. Το Eurogroup προσβλέπει σε μια συμφωνία μεταξύ της Κύπρου και της Ρωσίας για χρηματική συνεισφορά.

To Eurogroup εκφράζει την πεποίθηση ότι αυτές οι πρωτοβουλίες και η αυστηρή εφαρμογή των συμφωνηθέντων όρων θα επιτρέψει στο Κυπριακό δημόσιο χρέος, το οποίο προβλέπεται να φτάσει στο 100% του ΑΕΠ το 2020, να παραμείνει σε βιώσιμη τροχιά και να ενισχύσει την προοπτική οικονομικής ανάπτυξης. Η σημερινή εύθραυστη κατάσταση του χρηματοπιστωτικού τομέα της Κύπρου, σε συνδυασμό στο μεγάλο μέγεθός του σχετικά με το ΑΕΠ της χώρας, θα αντιμετωπιστεί μέσα από τον κατάλληλο περιορισμό του, με τον εγχώριο τραπεζικό τομέα αν φτάνει στα επίπεδα της ΕΕ, μέχρι το 2018, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό τη μακροχρόνια βιωσιμότητα και τις καταθέσεις. Παράλληλα, το Eurogroup χαιρετίζει το γεγονός ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί μια συμφωνία για τις ελληνικές θυγατρικές κυπριακών τραπεζών, που προστατεύουν τη σταθερότητα, τόσο του ελληνικού, όσο και του κυπριακού τραπεζικού συστήματος και δεν θα επιβαρύνει το ελληνικό δημόσιο χρέος. Με βάση αυτά τα δεδομένα, το Eurogroup θεωρεί ότι επί της αρχής, η οικονομική βοήθεια προς την Κύπρο θα διασφαλίσει την οικονομική σταθερότητα της Κύπρου και της ευρωζώνης συνολικά, με τη χορήγηση μιας οικονομικής βοήθειας, η οποία έχει περιοριστεί μέχρι τα 10 δις. ευρώ. Το Eurogrop θα καλωσόριζε μια συμβολή του ΔΝΤ στη χρηματοδότηση αυτού του προγράμματος.

Το Eurogroup καλεί τις κυπριακές αρχές και την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, να ολοκληρώσουν τάχιστα το Μνημόνιο. Το Eurogroup θα εξετάσει τα έγγραφα του προγράμματος που έχουν ετοιμαστεί από την Τρόικα και από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, όταν αυτά καταστούν διαθέσιμα. Οι σχετικές εθνικές διαδικασίες που απαιτούνται για την έγκριση της οικονομικής βοήθειας μέσα από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, πρόκειται να δρομολογηθούν. Το Eurogroup αναμένει ότι το διοικητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης θα είναι σε θέση να εγκρίνει επίσημα την πρόταση για οικονομική στήριξη έως το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου του 2013, υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών έγκρισης της βοήθειας».