Μαθησιακές δυσκολίες ή απλά αγραμματοσύνη;

Πιάνω ένα θέμα που με απασχολεί τα τελευταία χρόνια αρκετά και «φουντώνει» πολύ περισσότερο κατά τη διάρκεια της εξεταστικής (που πλησιάζει απειλητικά…).

Από το 2008 κι έπειτα που άρχισα να διδάσκω και να διορθώνω, χρόνο με τον χρόνο, βλέπω να αυξάνονται οι φοιτητές που υποστηρίζουν ότι είναι δυσλεκτικοί.

Προσωπικά, δεν έχω καμία επιστημονική γνώση για το πώς ορίζεται η δυσλεξία, ποιο είναι το φάσμα κοκ. Βλέπω μόνο τα αποτελέσματα αυτής σε ανθρώπους που την έχουν. Παλιότερα υπήρχε μεγάλο στίγμα αν έλεγες ότι έχεις δυσλεξία. Την είχαν συνδέσει με την «χαζομάρα» (καταλαβαίνετε πώς το λέω) και ντρέπονταν να πουν ότι έχουν αυτή ή κάποια άλλη μαθησιακή δυσκολία (πχ. ΔΕΠΥ κλπ.). Βασικά ντρέπονταν οι γονείς να το πουν για τα παιδιά τους και αυτή η ντροπή περνούσε και στα παιδιά, τα οποία την κουβαλούσαν μαζί τους σε όλη τους τη ζωή, ακόμα και μετά το τέλος της «ακαδημαϊκής» τους ζωής.

Ξαφνικά, τα τελευταία χρόνια βλέπω μία έκρηξη ανθρώπων που δηλώνουν ότι έχουν δυσλεξία ή κάποια αντίστοιχη μαθησιακή δυσκολία. Το λένε για τους ίδιους, το λένε για τα παιδιά τους. Κάποιοι ναι, έχουν. Και πιστέψτε με, επειδή το βλέπω, το καταλαβαίνεις όταν έχεις έναν άνθρωπο με δυσκολία απέναντί σου. Και επειδή αυτοί οι άνθρωποι δεν υστερούν σε τίποτα απολύτως από άποψη ευφυΐας ή ιδεών, υπάρχουν πάρα πολλοί πρακτικοί τρόποι να τους βοηθήσεις και να αποδώσουν εξαιρετικά! Οι άνθρωποι αυτοί έχουν κάποια γνωμάτευση από ειδικό, την οποία και λαμβάνουν μετά από ειδικές εξετάσεις.

Αυτό που παρατηρώ λοιπόν ότι γονείς και παιδιά χρησιμοποιούν πολλές φορές τη δικαιολογία των μαθησιακών δυσκολιών για να καλύψουν κάτι άλλο, πολύ πιο απλό: Την αγραμματοσύνη τους.

Δείτε τα νεότερα παιδιά, που είναι ακόμα στο σχολείο: Πόσο μπορούν να διαβάσουν; Εννοώ, για πόση ώρα μπορούν να συγκεντρωθούν σε ένα κείμενο που είναι πάνω από μια παράγραφο; Λίγα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι έχουν όλα διάσπαση προσοχής; Το 90% των παιδιών; Όχι φυσικά. Επίσης, βάλτε τους να γράψουν ένα κείμενο στο χέρι. Μπορούν; Μπορείς να διαβάσεις τα γράμματά τους; Μπορεί η παράγραφος που γράφουν να βγάλει νόημα; Έχει ροή; Πόσα ορθογραφικά λάθη έχει (χωρίς τον διορθωτή του υπολογιστή ή του κινητού); Πόσοι τόνοι λείπουν; Ή να πάω και στο χειρότερο, πόσα γράμματα είναι γραμμένα «λατινικά»; Ας φύγουμε από το γράψιμο. Βάλτε τους να παρουσιάσουν κάτι, να εκφράσουν την άποψή τους. Πόσες φορές χάνονται ή χάνουν τον ειρμό τους;

Είναι δυνατόν η συντριπτική πλειοψηφία των νέων να έχουν κάποια μαθησιακή δυσκολία; Είναι δυνατόν στατιστικά; Είναι δυνατόν τόσοι πολλοί να μην έχουν επίσημη διάγνωση; Ή πολύ απλά, απλούστατα, μιλάμε για αγραμματοσύνη ή για ελλιπή μόρφωση στην καλύτερη των περιπτώσεων; Και το χειρότερο ξέρετε ποιο είναι; Ότι με την κακή χρήση του όρου «μαθησιακή δυσκολία», τσουβαλιάζονται και όλοι όσοι έχουν πραγματικά κάποια δυσκολία.

Θα σας σοκάρει ο αριθμός των μαθητών και φοιτητών που δε διαβάζει το κείμενο που γράφει μόλις το ολοκληρώσει για να τσεκάρει τι έχει γράψει και πώς το έχει γράψει, για να τσεκάρει αν αυτό που γράφει κυλάει καλά και βγάζει νόημα. Θα σας σοκάρει πόσοι δεν ξέρουν βασική ορθογραφία και τονισμό. Θα σας σοκάρει πόσοι δεν μπορούν καν να ολοκληρώσουν τη σκέψη τους και να τη μεταφέρουν στον συνομιλητή τους. Γιατί; Γιατί πολύ απλά κανείς δεν τους το έμαθε. Όταν έπρεπε να τα μάθουν, εκπαιδευτικοί και εκπαιδευόμενοι πετούσαν αετό και τα αποτελέσματα είναι φανερά, απτά και «χαστούκι». Γιατί χαστούκι;

Γιατί αυτοί οι άνθρωποι, βγαίνοντας από το σχολείο ή/και το πανεπιστήμιο θα γίνουν επαγγελματίες. Και θα πρέπει να αλληλεπιδράσουν με άλλους επαγγελματίες. Και αν είναι αγράμματοι, κανείς δεν θα τους πάρει στα σοβαρά, αν η δουλειά τους έχει να κάνει με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο με «γράμματα». Γιατί οι αγράμματοι φαίνονται από μίλια μακριά. Αντίθετα, οι άνθρωποι με μαθησιακές δυσκολίες που τις έχουν εντοπίσει και τις δουλεύουν, κάνουν διπλάσια προσπάθεια να τις ξεπεράσουν ή/και να τις βελτιώσουν και μόνο το καπέλο μπορείς να τους βγάλεις από σεβασμό.

Καλό θα ήταν κάποια στιγμή να σταματήσουμε να σπρώχνουμε τα σκουπίδια μας κάτω από το χαλί. Πρέπει να χτυπήσουμε το πρόβλημα στη ρίζα και άμεσα, αλλιώς κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε κι αυτά (τα λίγα ή περισσότερα) που ξέρουμε.