Μελαγχολία Χριστουγέννων: Πού οφείλεται και πώς θα τη διώξετε

Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά είθισται να είναι οι πιο λαμπερές και πιο χαρούμενες γιορτές του χρόνου. Φώτα παντού, μυρωδιές, χαμόγελα, δώρα, αγκαλιές και τραγούδια μας συνεπαίρνουν σε αυτό το κόκκινο τρενάκι που το σέρνει ένα πνεύμα που ολημερίς μας ψιθυρίζει στο αφτί (σχεδόν μας κάνει πλύση εγκεφάλου) ότι πρέπει να είμαστε χαρούμενοι.

Για να γίνω ξεκάθαρη, δεν έχω κάτι με τα Χριστούγεννα. Αντιθέτως κάθε χρόνο τα περιμένω με ανυπομονησία και χαρά. Αυτή όμως η τελευταία λέξη όταν συναντιέται με το “πρέπει” αλλοιώνεται και ξεθωριάζει σαν ένα γαριασμένο μπλουτζιν που πλύθηκε και ξαναπλύθηκε χωρίς να θυμίζει τα ένδοξα χρόνια του.

Το φαινόμενο αυτό πρόσφατα ονομάστηκε τοξική θετικότητα και δεν θα μπορούσε να περιγράψει με καλύτερο τρόπο την ευτυχία που πρέπει ξαφνικά να “φορέσεις” επειδή ήρθαν τα Χριστούγεννα.

via GIPHY

Πολλές φορές το κάνω εικόνα στο μυαλό μου και νιώθω σαν να έχω φάει μέχρι σκασμού και ξαφνικά έρχεται ένα τεράστιο κομμάτι γλυκό στο πιάτο μου που πρέπει να το φάω κι αυτό. Και το τρώω αναγκαστικά αλλά γεμάτη αηδία. Κάπως έτσι μοιάζει και η χαρά των Χριστουγέννων και κάθε είδους χαρά που είσαι αναγκασμένος να βιώνεις επειδή έτσι προστάζει η κοινωνία, τα ήθη και τα έθιμα.

Πριν συνεχίσουμε όμως αυτόν τον συλλογισμό ας πάμε να δούμε μερικούς από τους λόγους που αισθανόμαστε μελαγχολία κατά την περίοδο των γιορτών:

• Μοναξιά:

Όπως λέει και ένα γνωστό λαϊκό άσμα “υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μονάχοι”. Και ζουν μονάχοι όλο τον χρόνο χωρίς κανείς να τους αναγκάζει να είναι χαρούμενοι, ούτε τους υποχρεώνει να γεμίσει ξαφνικά το σπίτι τους με ανθρώπους για να γεμίσει ο εγκέφαλος με ντοπαμίνη. Φανταστείτε όμως πόσο δύσκολο είναι για εκείνους, όταν θα καθίσουν μόνοι τους στο τραπέζι βλέποντας εικόνες από μεγάλες οικογένειες να κατακλύζουν κάθε εορταστικό πλάνο. Λογικό δεν είναι να τους πιάσει μία μελαγχολία;

• Απώλεια:

Θυμάμαι εκείνα τα Χριστούγεννα που έχασα έναν δικό μου αγαπημένο άνθρωπο και κάποια άλλα που εκείνοι που αγαπώ ήταν μακριά μου. Η ζωή δεν ρωτάει και δεν υπάρχει κανένας από μηχανής θεός ώστε τα Χριστούγεννα να μας βρουν καλά και πλήρεις. Το πένθος, ο χωρισμός και η απώλεια που τυλίγεται με λαμπάκια συνήθως σου καίνε το δέρμα.

• (Κάποια) οικογενειακά τραπέζια:

Για να προλάβω τις αντιρρήσεις, υπάρχει το κάποια σε παρένθεση. Κι αυτό διότι πολλές φορές δυστυχώς οι συγγενείς μας δεν είναι και οι πιο ευχάριστοι άνθρωποι για να περάσει κανείς τις γιορτές. Κάτι τα ταμπού των παλαιότερων γεννεών, κάτι που δεν έχουν κανενός είδους ενσυναίσθηση, σε βομβαρδίζουν με ερωτήσεις που σε κάνουν να ξενυχτήσεις για να παρακαλέσεις τον Άγιο Βασίλη να σε πάρει μαζί του στη Λαπωνία κι ας μη χωράς από την καμινάδα. Διότι προτιμότερο είναι το τσουχτερό κρύο παρά το “πόσα μαθήματα χρωστάς;” ή το “πότε θα βρεις δουλειά;”.

• Oικονομική Κρίση:

Ας μη γελιόμαστε, δεν μπορούμε όλοι να ανταπεξέλθουμε οικονομικά στη φρενίτιδα του υπερκαταναλωτισμού. Ακόμη χειρότερα υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, κάτι τους καθιστά ανήμπορους όχι μόνο να φανούν αντάξιοι στον καταναλωτικό μαραθώνιο, αλλά και να μπορέσουν να τα φέρουν εις πέρας. Φανταστείτε πόσο άσχημα μπορεί να νιώθει κάποιος που βλέπει όλες αυτές τις ελκυστικές υπερφλύαρες βιτρίνες, μη δυνάμενος να εξασφαλίσει ακόμη και τις καθημερινές του ανάγκες.

• Social Media:

Και μιας και μιλήσαμε για υπερκαταναλωτισμό, ας πάμε σε μία διαφορετική και πολύ σύγχρονη καταναλωτική συνήθεια που έχει να κάνει με την εικόνα. “Άρτος και θέαμα” προσφέρεται στα social media καθημερινά και ανταγωνιζόμαστε ο ένας τον άλλον στα stories για το πόσο όμορφα περνάμε. Περνάμε όμως πραγματικά όμορφα ή “μια εικόνα είναι μόνο μια απάτη” που λέει και η Ελεονώρα Ζουγανέλη; Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτή η υπερπροσπάθεια να τονίσουμε το φαίνεσθαι, αδιαφορώντας για το είναι, τα Χριστούγεννα διογκώνεται και μας αποξενώνει κάποιες φορές από τις πραγματικές χαρές των γιορτών. Επιπροσθέτως φαντάζεστε πώς νιώθουν όλες οι παραπάνω κατηγορίες με τις τέλειες εορταστικές ζωές των ινφλουένσερς (διάσημων και μη);

Μελαγχολία των Χριστουγέννων: Αγκαλιάστε τη κι αυτή θα αλλάξει πρόσωπο

Κόντρα σε ότι μας έχουν πει, πέρα από τις νόρμες πέρα από τις ενοχές και τις προσταγές, είναι όμορφο να είσαι μελαγχολικός τα Χριστούγεννα. Όχι πως απαρνιόμαστε τη χαρά, αλλά να, το να είσαι αληθινός, το να στέκεσαι μπροστά στο είδωλό σου με θάρρος εκφράζοντας τα πραγματικά σου συναισθήματα, θέλει τόλμη και υπομονή.

via GIPHY

Ένα έτος χωρίζεται σε τέσσερις εποχές που η κάθε μία έχει τη δική της ξεχωριστή χάρη. Άλλη είναι δύσκολη, άλλη πιο εύκολη, άλλη πιο ελκυστική και άλλη πιο πνευματώδης. Φεύγοντας από κάθε προκατάληψη ανακαλύπτεις ότι κάθε μία από αυτές έχει κάτι να σου προσφέρει. Έτσι και τα συναισθήματα. Η χαρά για να μπορέσει να γίνει βίωμα ξεχωριστό, απαιτεί το πρότερο βίωμα της λύπης κ.ο.κ. Ακόμη κι αν είναι Χριστούγεννα! Ο καθένας έχει σε αυτό τον κόσμο τη δική του ξεχωριστή διαδρομή κι αν φέτος όλα φαίνονται στραβά και δεν κρύβονται παρότι τα φώτα λάμπουν, άστα να φανούν κι αγκάλιασε το συναίσθημα αυτό, μέχρι να κάνει τον κύκλο του, να φύγει και να αφήσει πίσω μόνο ό,τι πρέπει.

Γνωρίζω ότι υπάρχουν κι άλλες πολλές αιτίες που προκαλούν τη μελαγχολία των Χριστουγέννων και ίσως τις αναλύσουμε μία άλλη φορά. Στο παρόν κείμενο δεν εντάσσω τη στενοχώρια που προκαλείται από ψυχικές διαταραχές και νόσους για ευνόητους λόγους. Αν συνεχίζεις παρ’ όλα αυτά νιώθεις ότι χρειάζεσαι τη βοήθεια κάποιου ειδικού, μη διστάσεις να καλέσεις τη Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306 (η οποία είναι δωρεάν) ή να απευθυνθείς σε κάποιον ψυχολόγο.

Καλές γιορτές!