Τραπ, ραπ και ρεμπέτικο

Ένα από τα (πολλά) πράγματα που μου αρέσουν στη δουλειά μου στην τριτοβάθμια είναι το γεγονός ότι έρχομαι σε επαφή με τα παιδιά εκεί γύρω στα 20, που πλέον βρίσκονται σε τελείως διαφορετικό κόσμο και φάση από εμένα.

Με βοηθά πάρα πολύ να μιλάω μαζί τους, να ρωτάω την άποψή τους για θέματα που εγώ θεωρώ σημαντικά (ή ασήμαντα), να κατανοώ γιατί κάνουν τις επιλογές που κάνουν, να βλέπω τι τους αρέσει και τι όχι. Είναι ωραίο, είναι αναζωογονητικό. Και δείχνουν να χαίρονται να προσπαθούν να μου εξηγήσουν, ασχέτως αν γουρλώνω τα μάτια σε κάποιες φάσεις και παθαίνω απανωτά εγκεφαλικά με αυτά που ακούω!

Μία από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις που κάνω σε κάθε έτος είναι «τι είναι τραπ» και «ποια η διαφορά με τη ραπ». Να σημειωθεί εδώ ότι δεν ακούω ούτε τραπ ούτε ραπ, αλλά έχω μια ιδέα από το ποιος τραγουδάει τι, να είναι καλά το TikTok και το YouTube. Υπάρχει μια δυσκολία στο να το κατανοήσω, ακόμα δεν μπορώ, παρόλο που πραγματικά μου το έχουν εξηγήσει πολλές φορές. Καταλήγω ότι έχει να κάνει και με τον ήχο από πίσω αλλά και με το περιεχόμενο των στίχων.

Την προηγούμενη Παρασκευή κάναμε λοιπόν κάτι συνεντεύξεις μεταξύ των φοιτητών και η μία είχε θέμα την τραπ. Πιάσαμε λοιπόν μια κουβέντα, με κάποιους από τους φοιτητές να υποστηρίζουν φανατικά την τραπ (με το αντίστοιχο ύφος) και είχε πραγματικά πολύ ενδιαφέρον το πώς βλέπουν αυτό το είδος μουσικής και τι τελικά κρατάνε από αυτά που ακούν.

Αρχικά, υπήρξε μία σύγκριση με τα ρεμπέτικα και η αιτιολογία ήταν ότι βγήκαν και τα δύο είδη από τον «δρόμο», ήταν/είναι «απαγορευμένα», βρίζουν κοκ. Από εκεί πήγε η κουβέντα στο βιωματικό του θέματος, για τους ράπερς από τα γκέτο στους τράπερς της Ελλάδας. Εκεί το μυαλό έγινε πουρές, δεν το κρύβω. Υπήρχε ένα θέμα κατανόησης του τι σημαίνει βιωματικός στίχος και πώς οι τράπερς (και κάποιοι από τους ράπερς) δεν γίνεται να γράφουν βιωματικά τραγούδια, καθώς δεν έχουν κάνει και δεν θα κάνουν ποτέ αυτά που λένε. Είναι ευσεβείς πόθοι; Μπορεί. Πάντως βίωμα δεν είναι. Δεν έχουν βγει από κανένα γκέτο ή δύσκολο κοινωνικό πλαίσιο. Δεν έχουν συναντήσει δυσκολίες στη ζωή τους. Απλά θέλουν να το παίζουν βαριά πεπόνια, όπως άλλωστε είναι και το ύφος των μισών 20άρηδων αυτήν την εποχή. Το θετικό είναι ότι όταν το εξηγείς, το καταλαβαίνουν. Αλλά ο ρυθμός, το μπιτάκι, μένει στο αυτί. Το έχουν συνηθίσει, θα συνεχίσουν να το ακούν.

Αυτή η συνήθεια στον ρυθμό πάει στο δεύτερο θέμα. Ακούν τους στίχους αλλά τους «ακούν»; Τους κατανοούν; Τους αφομοιώνουν; Ή απλά περνούν οι στίχοι από το ένα αυτί, βγαίνουν από το άλλο, και τους μένει ο ρυθμός που κουνάει το κεφάλι και το πόδι πάνω κάτω; Η αλήθεια είναι ότι δεν συνειδητοποιούν ακριβώς τι ακούν. Και αν συνειδητοποιούν, δεν δίνουν σημασία. Χαρακτηριστικά μου είπαν ότι, ΟΚ, το ότι το λέει ένας καλλιτέχνης δεν σημαίνει ότι είναι έτσι. Καταλαβαίνω λοιπόν ότι ναι, ακούν τους στίχους αλλά δεν νομίζω ότι τους έχουν και για πρότυπο, η πλειοψηφία τουλάχιστον.

Αυτή η κουβέντα πήγε αλλού, και συγκεκριμένα στις γυναίκες. Τους «πιέσαμε» πολύ εκεί να μας πουν τι λένε για τους στίχους που έχουν τις γυναίκες μόνο για συγκεκριμένα πράγματα. Κατανοούν ότι αυτά που λέγονται δεν είναι σωστά και πάλι δείχνουν να μην τα υιοθετούν. Εδώ υπάρχει πάντα το ερωτηματικό πόσα τους μένουν από τη συνεχή έκθεση σε τέτοιο στίχο. Και όχι μόνο στα αγόρια αλλά και στα κορίτσια. Πόσο η επανάληψη τελικά το κάνει να φαίνεται νορμάλ. Σίγουρα, εκτός πλαισίου, καταλαβαίνουν ότι δεν είναι σωστά αυτά που λέγονται. Στην καθημερινότητα όμως, εκεί που παίζει στο αυτί τους ότι οι γυναίκες είναι π@@ και μ@@, απομένει να δούμε πώς περνάει στη συμπεριφορά τους.

Τελικά, ναι, κάποια τραγούδια τραπ μπορεί να έχουν ωραίο ρυθμό και να μένουν στο αυτί. Η τέτοια επιτυχία όμως σε νεαρές ηλικίες που οφείλεται; Μήπως γιατί παρουσιάζουν την «τέλεια» ζωή με εύκολα και παράνομα λεφτά, γκόμενες, αμάξια κοκ.;

Έτσι, τελικά, σμιλεύονται τα όνειρα πλέον;