«Dune: Μέρος Δεύτερο»: Το blockbuster σινεμά στα καλύτερά του

Όταν ο Denis Villeneuve είχε ανακοινώσει πως θα μετέφερε κινηματογραφικά το κλασικό βιβλίο του Frank Herbert «Dune» -ένα βιβλίο που άλλαξε για πάντα την επιστημονική φαντασία και έχει εμπνεύσει αγαπημένα franchise όπως το «Star Wars»- πολλοί ήταν εκείνοι που αντιμετώπιζαν το όλο εγχείρημα με επιφυλακτικότητα. Το βιβλίο είχε χαρακτηριστεί σαν κάτι που δεν μπορεί να μεταφερθεί κινηματογραφικά, ενώ οι προηγούμενες προσπάθειες -του David Lynch και του Alejandro Jodorowsky– είτε ήταν παταγώδεις αποτυχίες είτε δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Με το «Dune: Μέρος Δεύτερο», όμως, ο Villeneuve μας δείχνει πως ξέρει να κάνει Σινεμά στην μεγαλύτερη κλίμακα και μας δίνει ένα έπος που έλειπε από τις αίθουσες.

Ο Villeneuve αποφάσισε να ακολουθήσει έναν διαφορετικό τρόπο για να μπορέσει να μεταφέρει το έπος του Herbert στην μεγάλη οθόνη. Ο Καναδός σκηνοθέτης μαζί με τους συνσεναριογράφους του – Jon Spaihts και Eric Roth για το «Μέρος Πρώτο», Spaiths μόνο για το «Μέρος Δεύτερο»- “έσπασαν” το έργο του συγγραφέα σε δύο κομμάτια και έδειξε πώς μπορείς να αποδώσεις σωστά στην μεγάλη οθόνη. Μάχες, δολοπλοκίες, πολιτική ίντριγκα και διαφορετικές θεματικές που ανανεώνουν συχνά το ενδιαφέρον και σε κρατάνε σε εγρήγορση έρχονται να μεταφέρουν όσο πιο πιστά γίνεται τον κόσμο αυτό.

Το «Dune: Μέρος Δεύτερο» έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως «επικό» και έχει συγκριθεί με την τριλογία του «Lord of the Rings», το «Star Wars: The Empire Strikes Back», καθώς και το «Game of Thrones». Καλλιτεχνικές και εμπορικές επιτυχίες που έπρεπε να ήσουν μέρος της συζήτησης όταν είχαν πρωτοκυκλοφορήσει. Ο Villeneuve, όμως, καταφέρνει ακόμα περισσότερο με τα νέο sci-fi έπος τους και μας κάνει να πιστεύουμε ξανά στη μαγεία του Σινεμά.

Η επική κλίμακα του «Dune: Μέρος Δεύτερο» δεν σε κάνει να χάνεις τους χαρακτήρες

Η ταινία ξεκινάει ακριβώς εκεί όπου τελείωνε το «Μέρος Πρώτο». Ο Paul Atreides (Timothee Chalamet) και η έγκυος μητέρα του, Lady Jessica (Rebecca Ferguson), έχουν βρει καταφύγιο ανάμεσα στους αμμόλοφους του Arrakis και τους Φρέμεν. Ο ίδιος προσπαθεί να αποδείξει πως είναι η Μεσσιανική φιγούρα που αναφέρουν οι γραφές -ή η προπαγάνδα δεκαετιών των Bene Gesserit– με τον Stilgar (με εξαιρετικό κωμικό timing ο Javier Bardem) να είναι από τους πιστούς ακόλουθους, ενώ η Chani (Zendaya) και άλλα μέλη των Φρέμεν να τον βλέπουμε πιο επιφυλακτικά.

Το καστ, όμως, δεν περιορίζεται σε αυτούς τους τέσσερις καθώς έχουμε ακόμα την αρχηγό των Bene Gesserit (Charlotte Rampling), τον Baron Vladimir Harkonnen του Stellan Skarsgård, τον Feyd-Rautha του Austin Butler -σε μία εντελώς διαφορετική και ανατριχιαστικά σκοτεινή ερμηνεία έτοιμη για Όσκαρ-, την πριγκίπισσα Irulan της Florence Pugh και τον Αυτοκράτορα του Christopher Walken. Με το τεράστιο αυτό καστ, ο Villeneuve θα μπορούσε να επικεντρωθεί στο θέαμα και να χάσει τους χαρακτήρες τους.

Όμως, κατορθώνει ακριβώς το αντίθετο!

Όλα τα στοιχεία λειτουργούν ως προς το όφελος των χαρακτήρων. Ακολουθείς βήμα βήμα το ταξίδι του Paul, ενώ παράλληλα παρακολουθείς τις ιστορίες άλλων σημαντικών παικτών. Σε αυτό βοηθάνε και οι ερμηνείες που έχουν ξεφύγει από το να κυνηγήσουν τη Σαιξπηρική σοβαροφάνεια που έχουμε δει σε άλλες τέτοιου είδους ταινίες και σειρές και έχουν γίνει πιο ανθρώπινες.

Ο Chalamet είναι εξαιρετικός στον ρόλο του ψεύτικου Μεσσία. Στο «Μέρος Πρώτο» ήταν ένα αγόρι που φαινόταν ότι ήταν προορισμένος να γίνει ο Εκλεκτός. Αυτός που θα άλλαζε τον κόσμο του Arrakis. Στο «Dune: Μέρος Δεύτερο», όμως, μεταμορφώνεται σε έναν άκρως επικίνδυνο χαρακτήρα και η υπόγεια ερμηνεία του σε ανατριχιάζει σε ορισμένες σκηνές.

Συνεπιβάτης και το μυστικό όπλο της ταινίας είναι η Chani της Zendaya. Μπορεί στο «Μέρος Πρώτο» να την βλέπαμε ελάχιστα και μέσα από τα οράματα του Paul, εδώ όμως παίρνει κεντρικό ρόλο και ως μία άλλη Μαρία Μαγδαληνή τον ερωτεύεται, ενώ συνεχώς εξετάζει και κριτικάρει τις κινήσεις του. Σε πολλά σημεία της ταινίας, η Zendaya χρησιμοποιεί μόνο το πρόσωπο και τις εκφράσεις της για να υποδηλώσει έναν ολόκληρο συναισθηματικό κόσμο.

Ειδική μνεία πρέπει να δοθεί και στη Rebecca Ferguson που μας δίνει μία εκπληκτική ερμηνεία στο ρόλο της μητέρας που πρέπει να προστατέψει το παιδί της, αλλά και να εκπληρώσει τις προφητείες που έχουν δημιουργήσει γύρω από το όνομά του οι Bene Gesserit. Θα σε στοιχειώσει! Όπως και ο Austin Butler που δημιουργεί τον επόμενο εμβληματικό κακό του Σινεμά.

Ο Villeneuve στο «Dune: Μέρος Δεύτερο» καταφέρνει να πάρει δυνατές ερμηνείες από όλο το καστ του, όσο μικρός και να είναι ο ρόλος τους. Παράλληλα, τους προετοιμάζει για το αναπόφευκτο «Μέρος Τρίτο» που θα βασίζεται στο δεύτερο βιβλίο του Frank Herbert.

Η τεχνολογία του Σινεμά χρησιμοποιείται ως καθαρή Τέχνη

Παράλληλα, με το εξαιρετικό καστ και το πρώτο υλικό που του έχει χαρίσει το βιβλίο του Herbert, ο Denis Villeneuve έχει συγκεντρώσει γύρω του την καλύτερη ομάδα του Hollywood. Δεν είναι τυχαίο που το «Μέρος Πρώτο» είχε σαρώσει στις τεχνικές κατηγορίες των Όσκαρ κερδίζοντας συνολικά έξι χρυσά αγαλματίδια.

Ελπίζουμε να γίνει κάτι ανάλογο και για το «Dune: Μέρος Δεύτερο»!

Κάπως μαγικά, όλοι καταφέρνουν να ξεπεράσουν τον εαυτό τους. Από την ομάδα των οπτικών εφέ που μας δίνει τους Αμμοσκώληκες σε όλο τους το μεγαλείο και τους μετατρέπουν σε ένα από τα πιο εμβληματικά κινηματογραφικά τέρατα, τα κοστούμια της Jacqueline West που δείχνουν ολόκληρες φυλές, αλλά και μεταπτώσεις χαρακτήρων, μέχρι τα πλάνα του μοναδικού Greig Fraser.

Ο κινηματογραφιστής έχει πάει την τέχνη του σε επόμενο επίπεδο και στο «Dune: Μέρος Δεύτερο» μας δίνει πλάνα που είναι κυριολεκτικά πίνακες ζωγραφικής. Σκηνές βγαλμένες από τη φαντασία με μοναδικά χρώματα και τοποθέτηση αντικειμένων και χαρακτήρων. Νομίζω όλοι θα επικεντρωθούν στην ασπρόμαυρη σεκάνς της αρένας όπου συναντάμε τον Feyd-Rautha του Butler και πως το χρώμα χάνεται όταν βγαίνουν στον μαύρο ήλιο του πλανήτη των Harkonnen, αλλά ρίξτε μία ματιά και στις εικόνες που κατάφερε να δημιουργήσει ο Fraser και είναι βγαλμένες από το βιβλίο!

#DunePartTwo was even better on a 2nd viewing. Less hype than the midnight screening & having seen it once allowed me to sit back & just take it all in.

Its sensational on every level & (assuming it’s greenlit) has given me a new life goal: survive long enough to see Messiah! pic.twitter.com/w5bhpsUv1u

— Martin v2024. (@mbcUK) March 2, 2024

Θα πρέπει να μιλήσουμε και για το ξεχωριστό σκορ του Hans Zimmer. Ο γνωστός μουσικός, ενώ ήταν πιο πομπώδης στην πρώτη ταινία, εδώ βρίσκεται σε μία πιο ήρεμη στιγμή που, όμως, δεν μειώνει τη δυναμική του ήχου και των σκηνών. Το σκορ σε μεταφέρει αμέσως στον Arrakis και σε συγκεκριμένες σκηνές της ταινίας με μία νότα ή με έναν διαφορετικό ήχο. Σκέψου ότι το ακούω αυτή τη στιγμή που γράφω αυτή την κριτική.

Όλων αυτών ενορχηστρωτής είναι ο Denis Villeneuve στην καλύτερη σκηνοθετική στιγμή του. Μπορεί το «Arrival» να είναι η καλύτερη ταινία του, μέχρι στιγμής, -με το «Dune: Μέρος Δεύτερο» να ακολουθεί από κοντά στην κατάταξή μου- εδώ όμως δείχνει πως μπορεί έχει λαμπρό μέλλον και μπορεί να γίνει ένας auteur επιπέδου Nolan. Ένας σκηνοθέτης που μπορεί να λέει πολύ προσωπικές και με βαθιά νοήματα ιστορίες σε ένα ευρύ κοινό!

Το «Dune: Μέρος Δεύτερο» εγείρει κοινωνικά και φιλοσοφικά θέματα

Το «Dune: Μέρος Δεύτερο», πέρα από τις σκηνές μάχης, την πολιτική ίντριγκα, τις δολοφονίες και όλα αυτά που συμβαίνουν σε πρώτο πλάνο, έχει στον πυρήνα του πολλά κοινωνικά και φιλοσοφικά ζητήματα. Ο Herbert είχε γράψει το βιβλίο εμπνευσμένος από πραγματικά γεγονότα και τον πόλεμο του πετρελαίου. Μέσα από το έργο του κριτικάρει την αποικιοκρατία και την τάση της Δύσης να εμπλέκεται σε θέματα άλλων λαών προς όφελός της, ενώ θίγει και θέματα πίστης.

Ο Villeneuve δεν το ξεχνάει αυτό. Αν το «Μέρος Πρώτο» ήταν η ιστορία του ενός εκλεκτού, του Μεσσία, αυτού που θα ερχόταν για να σώσει έναν ολόκληρο πλανήτη και τον λαό του από τη δουλεία και τους καταπιεστές του, το «Dune: Μέρος Δεύτερο» έρχεται να το ανατρέψει τελείως. Τι θα γινόταν αν, τελικά, αυτός ο Μεσσίας δεν ήταν αυτό που περίμεναν, αλλά ένας εκδικητικός “άγγελος” που θα τους έβαζε σε μεγαλύτερους μπελάδες;

Το “ταξίδι του ήρωα” και οι ηρωϊκές φιγούρες που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στα χολιγουντιανά blockbuster αποδομούνται στα βασικά συστατικά τους και εξετάζονται ενδελεχώς. Τόσο μέσα από τον ίδιο του χαρακτήρα του Paul, όσο και από τους γύρω του.

Παράλληλα, το «Dune: Μέρος Δεύτερο» εξετάζει και τη θρησκεία του χριστιανισμού. Είναι φανερά τα κοινά στοιχεία από τον Μεσσία – Ιησού – Paul, την Chani – Μαρία Μαγδαληνή, την Lady Jessica ως άλλη Παναγία που ο γιος της έχει ένα συγκεκριμένο μεγαλύτερο σκοπό στη ζωή. Ο Villeneuve και ο Herbert, όμως, μέσα από τον χαρακτήρα που υποδύεται εξαιρετικά ο Bardem, δείχνουν πως η πίστη μπορεί να σε “τυφλώσει” και να σε οδηγήσει σε λάθος μονοπάτια. Πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ανθρώπους με απώτερους σκοπούς για να χειραγωγήσουν τις μάζες και, τελικά, να επιτύχουν τα δικά τους δόλια συμφέροντα και στόχους.

Τέλος, η ταινία στέκεται απέναντι και στην δυτικά παρέμβαση σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Από τα ρούχα, τη σχεδόν αραβική διάλεκτο των Φρέμεν, τις αμμώδεις εκτάσεις και πολλά ακόμα, φαίνεται ότι τόσο η ταινία όσο και το βιβλίο είναι επηρεασμένα από τους λαούς αυτούς και την ιστορία τους. Η παντελής, όμως, απουσία από την οθόνη ηθοποιών από τις χώρες αυτές -κατά την άποψή μου- έρχεται να δείξει το αρνητικό αντίκτυπο που είχε Δύση και η πολιτική που έχει ακολουθήσει σε ό,τι αφορά τα θέματα αυτά.

Εμφανίστηκαν, αρχικά, σαν σωσίες και εκσυγχρονιστές, αλλά στην πραγματικότητα ήθελαν την υποδούλωση και την εκμετάλλευσή τους. Ήθελαν αυτά που είχε να προσφέρει η Γη τους, αλλά χωρίς αυτούς. Όπως ο Paul θα τους χρησιμοποιήσει για να εκδικηθεί τον θάνατο του πατέρα του και να πραγματοποιήσει τη δική του ατζέντα.

Το «Dune: Μέρος Δεύτερο» είναι ένα από τα ελάχιστα blockbuster που θίγουν τέτοιες θεματικές και μπαίνουν σε τόσο επικίνδυνα θεματικά μονοπάτια!

Ο Denis Villeneuve με το «Dune: Μέρος Δεύτερο» απέδειξε πως το Σινεμά αυτής της κλίμακας δεν χρειάζεται να είναι μία απλή περιπέτεια που θα ξεχάσουμε όταν φύγουμε από την αίθουσα. Απέδειξε πως μπορεί να είναι Τέχνη και, μάλιστα, υψηλού επιπέδου. Τέχνη που έχει κάτι να πει, ενώ σε διασκεδάζει ταυτόχρονα.

Δείτε το στην μεγαλύτερη οθόνη που θα βρείτε και με τον καλύτερο ήχο! Είναι η ταινία της χρονιάς και ας είμαστε ακόμα στους πρώτους μήνες του 2024.

Δες ακόμα:

• Όσκαρ 2024: 8+1 ταινίες για να δεις μέχρι τη βραδιά της Τελετής Απονομής
• Όσα θα δούμε τον Μάρτιο στο Netflix