Η τραγική απαξίωση της δωρεάν εκπαίδευσης

Ξεκινώ από ένα disclaimer, το οποίο γνωρίζουν όσοι με γνωρίζουν (ή όσοι μπορούν να με αναζητήσουν στο google και να δουν το βιογραφικό μου): Δεν είμαι κατά της ιδιωτικής παιδείας. Δεν με απασχολεί να υπάρχουν και δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, πανεπιστήμια, φροντιστήρια κοκ. Η κοινωνία, η αγορά αυτορρυθμίζεται. Ο ανταγωνισμός μάς κάνει όλους καλύτερους. Προχωρώ.

Καθώς έκανα scroll τις προηγούμενες μέρες στο Facebook, βλέπω μια ανάρτηση από μία παλιά μου συμμαθήτρια που εργάζεται σε φροντιστήριο. Είχε λοιπόν ανεβάσει ένα διάγραμμα που έδειχνε ότι είχαν 100% συμμετοχή στα μαθήματα που έκαναν την εβδομάδα του χιονιά. Διαβάζοντάς το μού ήρθαν στο μυαλό άλλες αναρτήσεις για τα δημόσια σχολεία και πώς ΠΟΛΥ ΕΥΚΟΛΑ οι ίδιοι οι γονείς έλεγαν στα παιδιά τους να κάνουν κοπάνα και να μην μπουν στα διαδικτυακά μαθήματα, ΑΝ έγιναν κι αυτά και δεν τα έκαψαν οι ίδιοι οι καθηγητές.

Αυτά τα όμορφα στη δευτεροβάθμια. Η διαφορά συμπεριφοράς γονέων και μαθητών απέναντι στο δημόσιο και στο ιδιωτικό σχολείο/φροντιστήριο είναι τρομακτική. Οι μαθητές προφανώς, μαθαίνουν από τους γονείς, δεν είναι πυρηνική φυσική να το καταλάβουμε αυτό.

Το να πιάσουμε στη συνέχεια το κομμάτι της τριτοβάθμιας μπορεί και να μας πάρει τόμους για να το αναλύσουμε. Η παντελής απαξίωση των μαθημάτων, των διαδικασιών, των υποδομών, του προσωπικού, των πάντων είναι αποκαρδιωτική. Για κάποιον λόγο, οτιδήποτε μας δίνεται δωρεάν θεωρούμε ότι είναι δικό μας και μπορούμε να το κουμαντάρουμε όπως γουστάρουμε. Και δεν είναι μόνο οι καταστροφές, οι ζημιές. Όχι, είναι και η συμπεριφορά, η αγένεια, η προσβολή, η έλλειψη σεβασμού.

Βάζω μια άνω τελεία εδώ για να σας αποτρέψω από το να πέσετε στην παγίδα να κατηγορήσετε τους δημόσιους υπάλληλους, τους καθηγητές «που δεν ενδιαφέρονται» ή τους υπαλλήλους «που είναι αγενείς». Προφανώς και παντού υπάρχουν μαλάκες, σε όλες τις βαθμίδες, το θέμα είναι πόσο τους αφήνουμε να γίνουν ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.

Συνεχίζω. Όπου ξαφνικά μπαίνει ο παράγοντας πληρωμή, τα πράγματα αλλάζουν. Και εδώ να σημειώσω μία λεπτομέρεια, η οποία έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια.

Παλιότερα, υπήρχε η άποψη ότι «σε πληρώνω και θα κάνεις ό,τι γουστάρω», αντίστοιχη της άποψης ότι «σε πληρώνω με την εφορία μου, θα κάνεις ό,τι γουστάρω» για τα δημόσια. Αυτό πλέον έχει πεθάνει στον ιδιωτικό τομέα. Γιατί ο ιδιωτικός τομέας έχει αυτό που λέγεται «ανταγωνισμός», ο ιδιώτης πρέπει να διατηρήσει ένα επίπεδο για να επιζήσει στην αγορά και αν βγάζει χαϊβάνια το όνομά του θα πάει στον πάτο. Άρα έχουμε περάσει σε μία φάση που τα ιδιωτικά παντός είδους είναι αυστηρά. Και η κάθε αποτυχία κοστίζει κυριολεκτικά. Και πονάει.

Ξαφνικά λοιπόν, υπό τον φόβο της χρηματικής καμπάνας, όλοι γίνονται αγγελάκια. Υπάκουοι, ευγενικοί, συνεργάσιμοι. Όπως στο εξωτερικό ένα πράγμα, που πάμε όλοι και είμαστε κουταβάκια, φοβόμαστε να κάνουμε κιχ γιατί δεν αφήνουν τίποτα να πέσει κάτω.

Και εκεί, έρχεται και μου ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι. 0-100 σε 5 δευτερόλεπτα δηλαδή. Πίεση 24 σαν τη μάνα μου όταν με γέννησε.

Γιατί πρέπει να γίνεται αυτό; ΓΙΑΤΙ; Γιατί δεν εκτιμάμε το δωρεάν, αυτό που κάποιοι πάλεψαν για να το έχουμε, γιατί το απαξιώνουμε; Γιατί πρέπει να έχουμε συνέχεια ένα μαχαίρι στο λαιμό για να κάνουμε κάτι; Γιατί πρέπει να απειλούμαστε από ένα «πρόστιμο» για να είμαστε συνεργάσιμοι; Για κάτι που ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ να κάνουμε.

Γιατί κανείς δεν μας αναγκάζει να πάμε στο πανεπιστήμιο, ας πούμε.

Απορείτε που όλο και περισσότερος κόσμος επιλέγει να πάει στο εξωτερικό να σπουδάσει; Θέλετε να κάνετε μια βόλτα από τα ελληνικά πανεπιστήμια να δείτε τι γίνεται; Θέλετε να κάνετε μια βόλτα να ακούσετε τι λένε μέσα σε αυτά; Πώς έχει χαθεί η μπάλα επειδή ο καθένας θεωρεί ότι μπορεί να πει ό,τι θέλει;

Απωθημένα γονέων (και γενιών ολόκληρων), παιδεύουν τα παιδιά και τις επόμενες γενιές. Γιατί αυτή η νοοτροπία ότι το δωρεάν είναι αλάνα μας, χωράφι μας, και το κάνουμε ό,τι μας κ@@, πρέπει να τελειώσει. Γιατί το χωράφι, αν το κακομεταχειριστείς πολλές χρονιές, θα σταματήσει να σου δίνει καρπό. Θα σου κάνει κωλοδάχτυλο.

Αλλά ποτέ δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Ποτέ δεν μαθαίνουμε από τη ζωή και την ιστορία. Μέχρι να μας έρθει η κατραπακιά στο κεφάλι.