Μόνο ισόβια για βιαστές ανηλίκων - Όλες οι αλλαγές στον ποινικό κώδικα

Ύστερα από δημόσια διαβούλευση, κατατέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στη Βουλή προς επεξεργασία, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, με τίτλο: «Τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και λοιπές επείγουσες διατάξεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης».

Mε την ηγεσία του Υπουργείου, λοιπόν, να επιμένει στην ορθότητα των αλλαγών του ποινικού κώδικα και στην αυστηροποίηση των ποινών για βαριά εγκλήματα, ξεκίνησε σήμερα, Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2021, η συζήτηση για το νομοσχέδιο του Ποινικού Κώδικα. Η συζήτηση ολοκληρώνεται αύριο Πέμπτη 11 Νοεμβρίου, όπου και αναμένεται να ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής, το νομοσχέδιο Υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο προκρίνει σαρωτικές αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και αυστηροποίηση των ποινών σε ιδιαίτερα ειδεχθή εγκλήματα.

Το νομοσχέδιο συζητείται σήμερα στην Ολομέλεια, ενώ στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή υπέρ των προωθούμενων διατάξεων, τοποθετήθηκαν οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, επιφυλάχθηκαν ΣΥΡΙΖΑ, Κίνημα Αλλαγής και Ελληνική Λύση και καταψήφισαν ΚΚΕ και ΜεΡΑ25.

Οι τέσσερις άξονες στο νομοσχέδιο

Σύμφωνα με το Υπουργείο, το νομοσχέδιο εισάγει ρυθμίσεις που βασίζονται σε 4 άξονες:

– Πρώτον, στην αυστηροποίηση του πλαισίου των ποινών για συγκεκριμένα εγκλήματα ιδιαίτερης ποινικής απαξίας.

– Δεύτερον, στην αυστηροποίηση της απόλυσης των καταδίκων υπό όρο όπως και της άρσης της απόλυσης εγκληματιών που τελούν κατ’ επανάληψη σοβαρά κακουργήματα.

– Τρίτον, στην επαναφορά και διεύρυνση του αξιοποίνου στα κοινώς επικίνδυνα αδικήματα όπως εμπρησμό, έκρηξη, πλημμύρα κλπ, στα αδικήματα σχετικά με την υιοθεσία και στην αναδιαμόρφωση του πλαισίου των ποινών για τα αδικήματα της κλοπής και της υπεξαίρεσης (στην πλημμεληματική τους μορφή).

– Τέταρτον, στην κατ΄ απόλυτη προτεραιότητα διεξαγωγή της ανάκρισης και την εισαγωγή στο ακροατήριο υποθέσεων εξαιρετικής φύσης ή επί κακουργημάτων που αφορούν εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής.

Μόνο ισόβια για τον βιασμό ανηλίκων & τα σκληρά εγκλήματα

Με βάση το νομοσχέδιο, για την βαριά εγκληματικότητα, όπως ανθρωποκτονία, βιασμός, θανατηφόρος ληστεία, η προβλεπόμενη ποινή θα είναι πλέον μόνον η ισόβια κάθειρξη, χωρίς να υφίσταται η διαζευκτικότητα ισοβίου ή πρόσκαιρης κάθειρξης, όπως ισχύει σήμερα. Περαιτέρω αυστηροποιούνται τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής που τελούνται είτε σε βάρος ενηλίκων είτε σε βάρος ανηλίκων.

Για τους ανήλικους, η αυστηροποίηση συνίσταται τόσο στην αναδιαμόρφωση και διεύρυνση των ηλικιακών ορίων, όσο και στην τυποποίηση ως κακουργημάτων συγκεκριμένων αδικημάτων.

Πλέον, για την αποπλάνηση ανηλίκων, την αιμομιξία κ.α., η προβλεπόμενη ποινή θα είναι κάθειρξη έναντι της φυλάκισης.

Επιπλέον, προβλέπεται ρητά για πρώτη φορά η περίπτωση βιασμού σε βάρος ανηλίκου με ποινή την ισόβια κάθειρξη.

Για τις πρόωρες αποφυλακίσεις

Παράλληλα, οι ρυθμίσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης αναμορφώνουν το πλαίσιο για τις υπό όρους απολύσεις με στόχο να αποτραπούν περιπτώσεις γρήγορων αποφυλακίσεων κατάδικων για σοβαρά αδικήματα. Συγκεκριμένα, εισάγονται αντικειμενικά κριτήρια ως προς τον υπολογισμό του κατώτατου ορίου έκτισης της ποινής είτε με ευεργετικό υπολογισμό στα 4/5 από τα 3/5 είτε με πραγματική έκτιση αυξάνοντας τα κατώτατα όρια τόσο για την ποινή της κάθειρξης στα 3/5 της ποινής, αντί 2/5 που ισχύει σήμερα όσο και για την ποινή της ισόβιας κάθειρξης από τα 16 στα 18 έτη.

Παράλληλα, για μείζονος απαξίας αδικήματα δεν θα υφίσταται η δυνατότητα κατ’ οίκον έκτισης της ποινής με ηλεκτρονική επιτήρηση (βραχιολάκι) ενώ ταυτόχρονα τίθενται στον φυσικό δικαστή ενδεικτικά κριτήρια, τα οποία οφείλει να λάβει υπόψη του ώστε αιτιολογημένα να καταλήξει στην απόφαση περί πραγματικού ή μη σωφρονισμού του καταδικασθέντος και κατ΄ επέκταση στην απόλυση αυτού υπό τον όρο της ανάκλησης.

Ειδικά για τα αδικήματα: εμπορίας ναρκωτικών, κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής , τα εγκλήματα κατά της ανθρώπινης ζωής κλπ, προκειμένου να θεμελιωθεί δικαίωμα αίτησης απόλυσης υπό όρο από τον καταδικασθέντα θα απαιτείται ελάχιστος χρόνος πραγματικής παραμονής του στο σωφρονιστικό κατάστημα που θα αντιστοιχεί στα 3/5 της επιβληθείσας ποινής, αντί των 2/5 που ισχύει σήμερα, ενώ σε περίπτωση εκτίσεως της ποινής με ευεργετικό υπολογισμό για τα ανωτέρω εγκλήματα θα απαιτείται ως ελάχιστος χρόνος που αντιστοιχεί στα 4/5 της επιβληθείσης ποινής , αντί των 3/5 που ισχύει σήμερα.

Παράλληλα, για όσους καταδικάζονται για ανθρωποκτονία, θανατηφόρο ληστεία, θανατηφόρο βιασμό, η μοναδική ποινή είναι πλέον η ισόβια κάθειρξη, ενώ για όσους εκτίουν ποινή ισόβιας κάθειρξης για τα ανωτέρω αδικήματα, ο χρόνος πραγματικής έκτισης εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων αυξάνεται από τα 16 έτη που ισχύει σήμερα στα 18 έτη.

Για τις γυναικοκτονίες

Η Καρολάιν στα Γλυκά Νερά, η 32χρονη Δώρα στη Ρόδο, η 26χρονη Γαρυφαλλιά στη Φολέγανδρο και τόσες άλλες στυγνές δολοφονίες γυναικών από πρώην συζύγους, συντρόφους, όλοι τους άνδρες. Έχουν όνομα – γυναικοκτονίες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΑΣ, από το 2010 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2021, 108 γυναίκες δολοφονήθηκαν από άνδρες σε ενδοοικογενειακό περιβάλλον.

Μόνο το 2021, οι απώλειες ανέρχονται στις 13.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης τοποθετείται και στις αιτιάσεις για την εισαγωγή ειδικών προβλέψεων για τις γυναικοκτονίες, επισημαίνοντας -μεταξύ άλλων- τα εξής: «σε επίπεδο καταστολής πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης είναι να διασφαλίσει, ότι η ανθρωποκτονία εναντίον οποιουδήποτε στρέφεται θα τιμωρείται με την αυστηρότερη των ποινών.

Στο ποινικό δικαιϊκό σύστημα αυτή είναι η ποινή της ισοβίου καθείρξεως, η οποία στον Ποινικού Κώδικα, θα αποτελεί την μία και μοναδική προβλεπόμενη ποινή για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας, διορθώνοντας καθ’ αυτόν τον τρόπο την απολύτως εσφαλμένη επιλογή της προηγούμενης κυβέρνησης να τιμωρεί την ανθρωποκτονία και με την διαζευκτική ποινή της πρόσκαιρης καθείρξεως. Συνεπώς, δεν τίθεται ζήτημα για ειδική ποινική μεταχείριση και διάκριση ποινών, αλλά επικέντρωση της χάραξης πολιτικών για την ανάπτυξη βασικών αξόνων που θα ενδυναμώσουν τις γυναίκες σε όλους τους χώρους κοινωνικής, εργασιακής και πολιτικής ζωής».

Με αφορμή την Ιωάννα Παλιοσπύρου & τις επιθέσεις με βιτριόλι

Αυστηροποιείται η ποινή για το αδίκημα της πρόκλησης βαριάς σωματικής βλάβης στην περίπτωση κατά την οποία ο δράστης επεδίωκε την πρόκλησή της και προστίθενται στην έννοια της βαριάς σωματικής βλάβης η αναπηρία και η μόνιμη παραμόρφωση.

Τι προβλέπεται για το ελληνικό #metoo

Αλλάζει ο χρόνος έναρξης της παραγραφής των εγκλημάτων κατά της προσωπικής ελευθερίας, της γενετήσιας ελευθερίας και της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, όταν τελούνται σε βάρος ανηλίκων, ώστε να ξεκινά η προθεσμία της παραγραφής τους από την ενηλικίωση του ανηλίκου με παρέκταση ενός επιπλέον έτους εφόσον πρόκειται για πλημμέλημα ή τριών επιπλέον ετών εφόσον πρόκειται για κακούργημα.

Επιπλέον, τα αδικήματα της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας στον εργασιακό χώρο και της προσβολής της γενετήσιας ευπρέπειας για τους ανήλικους θα διώκονται πλέον αυτεπάγγελτα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει η ασφυκτική τρίμηνη προθεσμία για την καταγγελία τους.

Η αιμομιξία αναβιβάζεται σε κακούργημα και το αδίκημα της τέλεσης γενετήσιων πράξεων με ανήλικους (αποπλάνηση) θα τιμωρείται ως κακούργημα σε όλες τις μορφές του.

Τέλος, αλλάζει ο τρόπος εξέτασης των ενηλίκων θυμάτων τέτοιων αξιόποινων πράξεων, ώστε σε συνδυασμό με την δυνατότητα της κατά προτεραιότητα εκδίκασής τους να αποφεύγεται η δευτερογενής θυματοποίησή τους.

Μέχρι 5 έτη φυλακή (από 3 έτη) για το αδίκημα κλοπής

Επίσης, αυξάνεται η προβλεπόμενη ποινή για το αδίκημα της κλοπής το οποίο τιμωρείται σήμερα με φυλάκιση έως 3 ετών και προτείνεται πλέον η τιμώρησή του με την ποινή της φυλάκισης που πρακτικά σημαίνει ότι στον δράστη αυτού του εγκλήματος μπορεί να επιβληθεί , ανάλογα με τις συνθήκες τέλεσης, την αξία του κλοπιμαίου αντικειμένου κλπ. φυλάκιση έως πέντε ετών.

Για το έγκλημα της υπεξαίρεσης αυξάνεται το κατώτατο όριο της προβλεπόμενης ποινής στην περίπτωση κατά την οποία το αντικείμενό της υπεξαίρεσης είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας και έτσι αντί για φυλάκιση και χρηματική ποινή, θα προβλέπεται φυλάκιση τουλάχιστον 3 μηνών και χρηματική ποινή. Δηλαδή η ποινή φυλάκισης που θα δύναται να επιβάλλει το Δικαστήριο στην επιβαρυντική περίσταση του χαρακτηρισμού του υλικού αντικειμένου της υπεξαίρεσης ως ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, θα ξεκινάει από το όριο των τριών μηνών και θα μπορεί να ανέλθει έως τα 5 έτη , ανάλογα με την κρίση του Δικαστηρίου, ενώ με τον ισχύοντα ΠΚ η επιβλητέα ποινή μπορεί να κυμανθεί από 10 ημέρες που είναι το κατώτατο όριο του είδους της ποινής (πλημμέλημα) έως τα 5 έτη.

Στο έγκλημα της απάτης, προστίθεται και μια ενδιάμεση κατηγορία ποινικού κολασμού της απάτης ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, που τιμωρείται με την ποινή της φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών και χρηματικής ποινής. Συνεπώς κι εδώ αυξάνεται το κατώτατο όριο της προβλεπόμενης ποινής.

Τέλος στο έγκλημα της τοκογλυφίας, προβλέπεται αύξηση του κατώτατου και ανώτατου ορίου της ποινής με την απειλούμενη ποινή να κυμαίνεται από 6 μήνες έως 5 έτη στην πλημμεληματική μορφή του αδικήματος ενώ πλέον προστίθεται και κακουργηματική μορφή αυτού που θα τιμωρείται με κάθειρξη πέντε έως 8 ετών και με χρηματική ποινή.

Προστασία ευάλωτων

Με στόχο την προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως ανηλίκων, πολιτών τρίτων χωρών, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης που λόγω της θέσης τους και της κακοποίησης που έχουν υποστεί χρειάζονται αυξημένες νομοθετικές παρεμβάσεις ώστε να σπάσουν την σιωπή τους και να καταγγείλουν έγκαιρα τα σε βάρος τους εγκλήματα προβλέπεται αλλαγή στον τρόπο εξέτασης των θυμάτων ώστε να αποφεύγεται η δευτερογενής θυματοποίησή τους.

Επιπλέον, προβλέπεται η δυνατότητα της κατά προτεραιότητα διεξαγωγής της κύριας ανάκρισης και εισαγωγής τέτοιων υποθέσεων στο ακροατήριο .

Περιστατικά βίας σε χώρους εργασίας

Πλέον, για το αδίκημα της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας στον εργασιακό χώρο, το οποίο σήμερα διώκεται κατ’ έγκληση, προβλέπεται η αυτεπάγγελτη δίωξη.

Με την προτεινόμενη αλλαγή, για την κίνηση της ποινικής δίωξης από τον εισαγγελέα, αρκεί η καταγγελία στην αρχή της αξιόποινης πράξης εντός πέντε ετών δίχως να απαιτείται πλέον, η τήρηση της διαδικαστικής προϋπόθεσης της υποβολής της εγκλήσεως εντός τριμήνου. Έτσι, οι εργαζόμενοι θα έχουν στη διάθεσή τους τον απαιτούμενο χρόνο να καταγγείλουν τις σε βάρος τους αξιόποινες συμπεριφορές εργοδοτών ή συναδέλφων τους.

Τι αλλάζει συνολικά με το προτεινόμενο νομοσχέδιο:

-Προβλέπεται ως μοναδική ποινή η ισόβια κάθειρξη για τα αδικήματα της εσχάτης προδοσίας, ανθρωποκτονίας, της θανατηφόρας ληστείας και του ομαδικού βιασμού.

-Αυστηροποιούνταιοι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις για την απόλυση υπό όρο του κρατουμένου. Ειδικότερα, σε περίπτωση πρόσκαιρης κάθειρξης για τα εγκλήματα του νόμου περί ναρκωτικών (σε διακεκριμένη μορφή), για εγκληματική οργάνωση, τρομοκρατικές πράξεις, εσχάτη προδοσία, ανθρωποκτονία, ληστεία, εμπρησμός, εμπρησμός σε δάση, εκβίαση, βιασμό ανηλίκου, εμπορία ανθρώπων, αρπαγή ανηλίκου και όλα τα κατά της γενετήσιας ελευθερίας εγκλήματα, δίνεται η δυνατότητα για απόλυση υπό όρο μόνο αν έχουν εκτιθεί με ευεργετικό υπολογισμό τα 4/5 της ποινής. Άρα, από τα 3/5 που ισχύει σήμερα, αυξάνεται στα 4/5. Ως εκ τούτου, αυστηροποιείται για τα ανωτέρω αδικήματα η διάταξη, και ακόμα και με τον ευεργετικό υπολογισμό της ποινής, κατά τα ανωτέρω, ο κρατούμενος θα παραμένει περισσότερο χρόνο στο σωφρονιστικό κατάστημα. Επιπλέον, για τα παραπάνω εγκλήματα, θα απαιτείται πραγματική παραμονή σε σωφρονιστικό κατάστημα, ίση με τα 3/5 της ποινής (πραγματική έκτιση της ποινής). Άρα, από τα 2/5 που ισχύει σήμερα αυξάνεται στα 3/5. Ακόμη, προβλέπεται ότι σε περίπτωση καταδίκης για τα παραπάνω εγκλήματα σε ποινή ισοβίου καθείρξεως, το κατώτατο όριο παραμονής στο σωφρονιστικό κατάστημα του καταδίκου αυξάνεται από 16 έτη σε 18 έτη (πραγματική έκτιση). Επίσης προβλέπεται ότι στις περιπτώσεις των ανωτέρω κακουργημάτων δεν επιτρέπεται απόλυση υπό τον όρο της κατ’ οίκον έκτισης της ποινής με ηλεκτρονική επιτήρηση.

-Η παραγραφή για τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας που τελούνται σε βάρος ανηλίκου θα αρχίζει ένα έτος μετά την ενηλικίωσή του, εφόσον η πράξη είναι πλημμέλημα και τρία έτη εφόσον είναι κακούργημα. Με τον τρόπο αυτό, δίνεται η δυνατότητα, ειδικά για τα αδικήματα αυτά, τα οποία έχουν ιδιάζουσα, λόγω της φύσης τους, απαξία, να υπάρχει επαρκής χρόνος, κατά τον οποίο ο ανήλικος θα μπορεί να τα καταγγείλει, ώστε να ασκούνται διώξεις και να μη μένουν ατιμώρητα.

-Προβλέπεται ότι το αδίκημα του εμπρησμού δάσους τιμωρείται ως κακούργημα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνήθως εμπνεόμενες από επιδίωξη οικονομικού κέρδους συμπεριφορές και για τις οποίες η πρόσφατη εμπειρία έδειξε ότι χρειάζονται αυστηρότερη αντιμετώπιση.

-Αυστηροποιείται η ποινή για το αδίκημα της πρόκλησης βαριάς σωματικής βλάβης στην περίπτωση κατά την οποία ο δράστης επεδίωκε την πρόκλησή της και προστίθενται στην έννοια της βαριάς σωματικής βλάβης η αναπηρία και η μόνιμη παραμόρφωση.

-Προστίθεται νέα ποινική διάταξη κατά την οποία συνιστά επιβαρυντική περίσταση η τέλεση σωματικής βλάβης σε βάρος υπαλλήλου κατά την εκτέλεση της εργασίας ή στο πλαίσιο της εργασίας του.

-Αυστηροποιείται το πλαίσιο ποινής στην εμπορία ανθρώπων προκειμένου να προστατευτούν οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως πολίτες τρίτων χωρών και θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης.

-Η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, όταν τελείται στο χώρο εργασίας τιμωρείται πλέον μόνο με φυλάκιση και διώκεται αυτεπάγγελτα.

-Προβλέπεται ρητά για πρώτη φορά η περίπτωση βιασμού σε βάρος ανηλίκου, με προβλεπόμενη ποινή την ισόβια κάθειρξη.

-Ιδιαίτερα σημαντική αλλαγή είναι ότι για την περίπτωση του αδικήματος των γενετήσιων πράξεων με ανηλίκους ή ενώπιόν τους (αποπλάνηση ανηλίκων), το αδίκημα τιμωρείται στη βασική του μορφή πλέον μόνο ως κακούργημα.

-Η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας θα διώκεται αυτεπαγγέλτως, όταν έχει ως θύμα ανήλικο πρόσωπο (στην ουσία ηλικίας από δώδεκα έως δεκαοκτώ ετών) και όχι κατ’ έγκληση όπως σήμερα, καθώς κάτω των δώδεκα ετών η πράξη είναι ούτως ή άλλως βαρύτερη και αυτεπαγγέλτως διωκόμενη. Επιπλέον διευρύνεται η προστασία του ανηλίκου με την κατάργηση της κατ’ έγκληση δίωξης της βάναυσης προσβολής της γενετήσιας ευπρέπειας προσώπων νεότερων των δεκαπέντε ετών.

-Στον κατάλογο των αδικημάτων για τα οποία προβλέπεται άρση του απορρήτου προστίθενται αυτά της «βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης» και των κακουργημάτων του «εμπρησμού» και του «εμπρησμού σε δάση».

Πηγή φωτογραφιών: Intime

Δείτε ακόμα:

• Επίθεση με βιτριόλι: Ένοχη για απόπειρα ανθρωποκτονίας η κατηγορούμενη – Της επιβλήθηκε η ανώτατη ποινή
• Γλυκά Νερά: Ηχητικό ντοκουμέντο με την κλήση του συζυγοκτόνου στην αστυνομία μετά τη δολοφονία
• Εστίαση: Πανελλαδικό κλείσιμο καταστημάτων την επόμενη εβδομάδα – Ποια μέρα και γιατί