Ο εκφοβισμός δεν είναι μόνο σχολικός

Ο εκφοβισμός, το bullying, όπως έχουμε συνηθίσει (κακώς σε κάποιες περιπτώσεις) να το λέμε, δεν είναι μόνο σχολικό φαινόμενο. Μπορούμε να τον συναντήσουμε σε οικογενειακά περιβάλλοντα, στα πανεπιστήμια, στην παιδική χαρά, στις παρέες, παντού.

Μπορούμε, όμως, να τον συναντήσουμε και σε έναν άλλο χώρο, όπου είναι μόνο «μεγάλοι», ηλικιακά τουλάχιστον. Κι αυτός είναι ο εργασιακός χώρος.

Σε μένα ευτυχώς δεν έχει τύχει ποτέ. Ή, τώρα που το σκέφτομαι, μπορεί να έχει τύχει, αλλά να μην το κατάλαβα επειδή είμαι και λίγο γαϊδούρα. Ή επειδή μιλάω τέλος πάντων… Αλλά έτυχε και το συζήτησα με κάποιες φίλες μου και σκέφτηκα να το πιάσω κι αυτό το θέμα.

Ο χώρος εργασίας μας θα πρέπει να είναι το δεύτερο σπίτι μας. Όχι επειδή περνάμε τόοοοοσες ώρες εκεί, ΠΡΟΦΑΝΩΣ, αλλά επειδή αισθανόμαστε το ίδιο άνετα και όμορφα. Αισθανόμαστε δημιουργικά και ξυπνάμε το πρωί ανυπομονώντας (λέμε τώρα!) να πάμε. Το ότι επειδή κάποιος κόπανος ή κάποια τελευταία τύπισσα έχει αποφασίσει να κάνει τη ζωή μας κόλαση για τους δικούς του/της λόγους, δεν σημαίνει ότι εμείς πρέπει να το ανεχτούμε και να το αφήσουμε να διαιωνίζεται.

Ο εργασιακός εκφοβισμός, όταν πρόκειται όντως για τέτοιον και δεν το λέμε με ελαφρά τη καρδία, μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Μπορεί να είναι στην καθημερινότητα, μπορεί να είναι “πόλεμος” στη δουλειά και στην εξέλιξή μας, μπορεί να είναι λόγω του φύλου μας ή του σεξουαλικού μας προσανατολισμού, μπορεί να είναι λόγω της εθνικότητάς μας ή της θρησκείας μας. Οι λόγοι πολλοί, η δικαιολογία καμία. Δεν πρέπει να το ανεχόμαστε και να το αφήνουμε να συμβαίνει.

Σίγουρα αρχικά έρχεται το σοκ, μπορεί κιόλας κάποιος να πιστέψει ότι είναι τυχαίο, ότι είναι η ιδέα του κι ότι δεν θα ξανασυμβεί. Δύο φορές όμως είναι πολλές. Πάρα πολλές. Αν το αφήσεις και δεύτερη, τελείωσε, σε καβάλησε. Οι άνθρωποι αυτοί τρέφονται από το φόβο των άλλων. Δεν μπορούν όμως να αντιμετωπίσουν κατά μέτωπο κανέναν και γι’αυτό επιλέγουν αυτόν τον τρόπο να κάνουν επίθεση.

Για μένα το «φταίξιμο» (καταλαβαίνετε πώς το λέω) είναι μισό-μισό. Το μισό δικό τους και το μισό δικό μας που το ανεχόμαστε και δεν το λέμε. Όχι να περάσουμε στην επίθεση, όχι, δεν έχει νόημα αυτό. Πρέπει να το πούμε, δυνατά, να αντιμετωπιστεί συνολικά από αυτούς που πρέπει και να δώσει και λόγο σε αυτούς που δεν είχαν το θάρρος να το πουν. Γιατί σίγουρα το έχει υποστεί κι άλλος από τον ίδιο άνθρωπο.

Πέρα πάντως από αυτό το σύνδρομο ανωτερότητας κάποιων, μπορώ να διακρίνω κι ένα άλλο είδος εκφοβισμού: τον εκφοβισμό που προέρχεται από την κακή συνεργασία. Δεν είναι δηλαδή προσωπικός ο εκφοβισμός, δεν απευθύνεται σε έναν άνθρωπο για κάποιον συγκεκριμένο λόγο ή κάποιο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό. Όχι, είναι συνολικός, γιατί χαλάει το κλίμα του εργασιακού χώρου, τη διάθεση, τη συνολική διάθεση για δημιουργία. Κι αυτό «εκφοβισμός» με την ευρεία έννοια είναι για μένα και πρέπει να κόβεται από τη ρίζα.

Λύση μαγική δεν υπάρχει προφανώς, για τίποτα από όλα αυτά. Το να μιλάμε είναι σωτήριο, να μην τα κρατάμε μέσα μας. Η γενική ιδέα πάντως είναι εύκολο να διακριθεί: Οι κόπανοι πρέπει να ξεμπροστιάζονται και να μπαίνουν στη θέση τους. Μην τους αφήνετε να γίνονται μάγκες στην πλάτη σας.