Κριτική Παράστασης: Έγκλημα και Τιμωρία στο Εθνικό!

Το Έγκλημα και Τιμωρία για πρώτη φορά ανέβηκε από το Εθνικό Θέατρο και εμείς ήμασταν εκεί να το παρακολουθήσουμε . Σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη και με τα υπέροχα σκηνικά της Έρσης Δρίνης, το αριστουργηματικό αυτό μυθιστόρημα εκτυλίχθηκε με αποκαλυπτικό τρόπο πάνω στην σκηνή. Το στοιχείο όμως που καθιστά την παράσταση αυτή μοναδική είναι η μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Το πάντρεμα του ντοστογιεφσκικού κειμένου με την γοητευτική παπαδιαμαντική γλώσσα διαμορφώνει ένα αποτέλεσμα που γοητεύει βαθιά τον θεατή . Η ιδιότυπη καθαρεύουσα, αναμεμιγμένη με τα παπαδιαμαντικά στοιχεία, την καθομιλουμένη της εποχής και τον εκκλησιαστικό λόγο δομεί ένα κείμενο γεμάτο δύναμη και εκφραστικότητα, που ίσως στην αρχή ξαφνιάζει τον απροετοίμαστο θεατή, αλλά σύντομα τον απορροφά απόλυτα. Το αποτέλεσμα είναι μία ατμόσφαιρα μυστηριακή και ιερή, η οποία ενισχύεται από τον Χορό της παράστασης, που αποτελείται από εκπροσώπους της Εκκλησίας που απαγγέλλουν αποσπάσματα της Αγίας Γραφής, με τρόπο τελετουργικό, σε κομβικά σημεία της εξέλιξης της πλοκής. Αποκαλύπτεται με τον τρόπο αυτό η καθοριστική σημασία της μετάφρασης στην ανάδειξη ενός έργου.

Σχετικά με την υπόθεση, τον 19ο αιώνα στην Αγία Πετρούπολη, ο Ρασκαλνικώφ, φοιτητής Νομικής, ιδεολόγος, εκπρόσωπος του ανθρώπινου τύπου της “νέας εποχής” και βαθιά προβληματισμένος νέος, διαπράττει ένα διπλό φονικό, στο όνομα της ηθικής δικαίωσης, της αποδέσμευσης από ηθικά στεγανά και της υποκειμενικής θεώρησης των πραγμάτων. Σύντομα όμως, η συνείδηση, χτυπημένη από την ύβρη, θα καταδιώξει τον ήρωα μέσω των ενοχών, οδηγώντας τον στην φρίκη της συνειδητοποίησης και σε ένα νοητικό μαρτύριο που θα καταλήξει στην παραδοχή της ενοχής και την εξιλέωση. Έργο σταθμός που εξερευνά τα όρια της ανθρώπινης ψυχολογίας, το υποσυνείδητο, τη διπλή όψη της ανθρώπινης ψυχής και τις έννοιες του καλού και του κακού που ενυπάρχουν στην ανθρώπινη οντότητα. Δικαστής των πράξεών μας δεν είναι άλλος από τον ίδιο μας τον εαυτό και αυτό είναι κάτι που τελικά θα κατανοήσει ο Ρασκαλνικώφ, με την βοήθεια του ανακριτή Πορφύριου Πέτροβιτς, ο οποίος κινεί τα αόρατα νήματα της ανθρώπινης σκέψης, οδηγώντας με μαεστρία και με προκαθορισμένες κινήσεις τον ένοχο στην αποκάλυψη της αλήθειας και στην κάθαρση .

Οι ηθοποιοί της παράστασης, με απίστευτη προσήλωση, απέδωσαν τον παπαδιαμαντικό λόγο, καθιστώντας δυνατή την συνένωση δύο ιερών τεράτων της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο Γιάννης Νιάρρος στο ρόλο του Ρασκολνικώφ, ο Θέμης Πάνου στο ρόλο του Πορφύριου Πέτροβιτς, ο Πέρης Μιχαηλίδης ως Αρκάδιος Ιβάνοβιτς Σβιδριγαιλώφ, ο Βασίλης Ρίσβας ως Συμεών Ζαχάροβιτς Μαρμελάδωφ, η Ταμίλα Κουλίεβα ως Κατερίνα Ιβανόβνα και η Δανάη Σκιάδη ως Αυτοδία Ρωμανόβνα ισορρόπησαν εξαίσια στον εύθραυστο ανθρώπινο ψυχικό κόσμο, καταδυόμενοι στα μύχια της ψυχής και φέρνοντας στην επιφάνεια κάποιες διαπιστώσεις σχετικά με την ηθική, την πίστη σε κάτι ανώτερο, την ευθύνη, το υποσυνείδητο, την μάταιη προσπάθεια απεμπλοκής από τους κανόνες, το άτομο μέσα στο κοινωνικό πλέγμα και τη δύναμη της μετάνοιας.

Ίσως η καλύτερη παράσταση της χρονιάς που δεν πρέπει να χάσετε!