Κριτική Παράστασης: Έγκλημα και Τιμωρία

Το να ανεβάσει κανείς στο θέατρο διασκευή του βιβλίου του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι ” Έγκλημα και Τιμωρία” αποτελεί ένα δύσκολο και ιδιαίτερα απαιτητικό εγχείρημα. Με αυτή την σκέψη παρακολουθήσαμε χτες στο θέατρο Άνεσις την παράσταση αυτή και τελικά την απολαύσαμε όσο λίγες.

Στην Αγία Πετρούπολη ένας φοιτητής Νομικής διαπράττει ένα έγκλημα, σκοτώνοντας δύο γυναίκες, μία αδυσώπητη τοκογλύφο και την άτυχη αδερφή της. Η ένοχη συνείδησή του θα τον ακολουθήσει μέχρι τέλους, σε μία σύγκρουση ηθικών αξιών, κανόνων και καταπάτησης τους. Ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, σε αυτό το κλασικό μυθιστόρημα, εκφράζει τις σκέψεις και τους προβληματισμούς του πάνω σε μεγάλα και αναπάντητα ερωτήματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι δυνατόν η ανθρώπινη ηθική να μην συμβαδίζει με τις κοινωνικές νόρμες και τους κανόνες; Μπορεί ο ίδιος άνθρωπος να κρύβει μέσα του συγχρόνως το καλό και το κακό; Σε ποιό σημείο η ευφυΐα δίνει τη θέση της στην παράνοια και τι είναι ικανός να κάνει ένας άνθρωπος που επιθυμεί να απεγκλωβιστεί από την ματαιότητα και την ηθική κατάπτωση της κοινωνικής πραγματικότητας; Γιατί όλοι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να πιστεύουν σε μία ανώτερη δύναμη είτε λέγεται θεός, είτε λέγεται προσωπική υπεροχή; Σε ποιές περιπτώσεις η προσωπική ελευθερία συνυφαίνεται με την παράδοση και την παραδοχή της ενοχής; Ο Ρασκόλνικωφ, με τη βοήθεια του δαιμόνιου επιθεωρητή Πετρόβιτς, που γνωρίζοντας από την αρχή την ενοχή του, σιωπηλά τον καθοδηγεί στην παράδοση, μέσα από ένα εγκεφαλικό παιχνίδι, θα συνειδητοποιήσει ότι για να αλλάξεις την κοινωνία, πρέπει πρώτα να αλλάξεις τον ίδιο σου τον εαυτό. Και ακόμη, ότι όλα στη ζωή έχουν ένα τίμημα, για το οποίο κριτής και δικαστής δεν μπορεί να είναι κανείς άλλος, παρά ο ίδιος μας ο εαυτός. Το κυνήγι των τύψεων και η ένοχη συνείδηση είναι αναπόφευκτα και για τον λόγο αυτό η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη .

Την σκηνοθεσία, τη διασκευή, τους πανέξυπνους φωτισμούς και την μουσική επιμέλεια έχει αναλάβει ο σπουδαίος γεωργιανός σκηνοθέτης και διευθυντής του Kote Marjanishvili theatre, Λεβάν Τσουλάτζε, τον οποίο πρωτογνωρίσαμε πέρυσι στο ίδιο θέατρο, όταν ανέβασε το “Λεωφορείον ο Πόθος” με τεράστια επιτυχία. H σκηνοθεσία του στο “‘Έγκλημα και Τιμωρία” αποδίδει με ακρίβεια χιλιοστού όλη την αποπνικτική ατμόσφαιρα της Αγίας Πετρούπολης της εποχής εκείνης, το ζοφερό κλίμα, αλλά κυρίως την συναισθηματική και πνευματική θύελλα μέσα στο μυαλό των πρωταγωνιστών του. Οι ευρηματικότατοι φωτισμοί με τις λάμπες που συνοδεύουν τη σκέψη και τις αποφάσεις των ηρώων, το φλεγόμενο σκάκι και το τέχνασμα της κινούμενης μεσοτοιχίας που δημιουργούσε την ψευδαίσθηση της χωρικής αλλαγής, τοποθέτησαν τους ηθοποιούς σε ένα τέλεια μελετημένο ντοστογιεφσκικό περιβάλλον δράσης. Το ημίφως διαδέχεται το φως και έπειτα το σκοτάδι, υπό τους ήχους εκκλησιαστικών ψαλμωδιών, διαμορφώνοντας ένα κλίμα υποβλητικό και κατανυκτικό.

Όσον αφορά τους ηθοποιούς, πραγματικά βρεθήκαμε μπροστά στη σπάνια περίπτωση να μην μπορούμε να αποφασίσουμε ποιός ήταν καλύτερος. Ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης στο ρόλο του ύπουλου και πονηρού Πορφύριου Πέτροβιτς ήταν απολαυστικός. Ο Τάσος Ιορδανίδης στον ρόλο του Ρασκόλνικωφ παρέδωσε μαθήματα ερμηνείας, ακροβατώντας ανάμεσα στην ευφυΐα και την παράνοια, την καλοσύνη και την φαυλότητα, την ηθική και το έγκλημα. Όσο για τον Θεοδωρή Κατσαφάδο, ηθοποιό απίστευτων δυνατοτήτων, ενσάρκωσε το ρόλο του Μαρμελάντωφ με όλη την εύθραυστη και σπαρακτική του υπόσταση. Και η Θάλεια Ματικά στον ρόλο της Σόνιας και η Σοφία Πανάγου στο ρόλο της Ντούνια ήταν καταπληκτικές, χωρίς να χρειαστεί να καταφύγουν σε υπερβολές και μελοδραματισμούς. Τέλος, ο Δημήτρης Καπετανάκος, στο ρόλο του πιστού και συμπαθητικού φίλου Ραζουμίχιν ήταν πολύ καλός.

Μην χάσετε αυτή την παράσταση ! Αποτελεί μία από τις καλύτερες προτάσεις της φετινής σεζόν και δύσκολα θα αφήσει κάποιον θεατή απογοητευμένο! Σκηνοθεσία, υποκριτική ερμηνεία, κείμενο, φωτισμοί, όλα συνέβαλαν σε ένα απόλυτα εναρμονισμένο, με το βιβλίο του Ντοστογιέφσκι, αποτέλεσμα!