Η "Κοινωνία Πρώτα" και οι λεπτές ισορροπίες στον χώρο του δημοκρατικού σοσιαλισμού‏

Από την ημέρα που ο Φώτης Κουβέλης αποφάσισε να μετατρέψει την ψήφο στην Δημοκρατική Αριστερά σε «εντολή για λύση», να συμμετάσχει άνευ όρων και προϋποθέσεων στην τρικομματική κυβέρνηση και –ουσιαστικά- να αποκηρύξει τις δεσμεύσεις του για την δημιουργία ενός ρεφορμιστικού πόλου που θα ισορροπούσε μεταξύ νεοφιλελεύθερης βαρβαρότητας και ακροαριστερής ανευθυνότητας, ο χώρος του –σοβαρού και αυθεντικού- αριστερού σοσιαλισμού αρχικά πάγωσε αλλά, εξ όσων τουλάχιστον παρατηρώ, γρήγορα επανενεργοποιήθηκε, λαμβάνοντας ξανά νέες πρωτοβουλίες. Σε μια τέτοια ελπιδοφόρα κίνηση σκοπεύω να αναφερθώ στο παρόν κείμενο.

Την Τετάρτη το απόγευμα λοιπόν, η «Κοινωνία Πρώτα» του Οδυσσέα Βουδούρη οργάνωσε μία εκδήλωση που είχε ως στόχο , όχι μόνο την παρουσίαση των θέσεων της συγκεκριμένης πολιτικής κίνησης, αλλά –πολύ περισσότερο- την σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ των αντιμνημονιακών δυνάμεων του περίφημου συνταγματικού και άρα δημοκρατικού τόξου. Αυτό απετέλεσε και την πιο ενδιαφέρουσα είδηση του συγκεκριμένου soiree κατά το οποίο, αν και υπήρξαν πολλές και ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις, δεν κατέστη εφικτό (για την ακρίβεια δεν ξέρω αν προσπαθήθηκε καν) να δοθούν πειστικές εναλλακτικές της εξόδου από τα μνημόνια προτάσεις, πέραν της πάταξης της φοροδιαφυγής των εχόντων και της πολιτικής συμμαχιών με άλλες κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού νότου (οι οποίες είναι μέχρι στιγμής το ίδιο απρόθυμες με την δική μας ώστε να συνεργαστούν μεταξύ τους και να βελτιώσουν κατ’ αυτόν τον τρόπο την μοίρα τους).

Στην συγκεκριμένη εκδήλωση που, όπως υπαινίχθηκα παραπάνω, εξελίχθηκε σε μια άτυπη συνάντηση αντιμνημονιακών πολιτικών οι οποίοι δεσμεύτηκαν εμμέσως πλην σαφώς για σύμπραξη σε κάποιο προεκλογικό προγραμματικό πλαίσιο, το παρόν έδωσαν οι Γιάννης Δραγασάκης (ΣΥΡΙΖΑ), Νότης Μαριάς (ΑΝ. ΕΛ.), Ιωάννα Κοντούλη (Οικολόγοι Πράσινοι), Νίκος Τσούκαλης (ΔΗΜΑΡ, δεν τοποθετήθηκε-τι να έλεγε άλλωστε;) και Νίκος Σταυρογιάννης (Νέα Μέρα). Όμως, ως προς τα προαπαιτούμενα στο θέμα των πολιτικών συμμαχιών , εκτός από την προγραμματική σύγκλιση, ετέθη από τον κ. Βουδούρη και το ζήτημα της φερεγγυότητας και της συνέπειας των πολιτικών προσώπων, κάτι που φυσικά είχε ως μοναδικό αποδέκτη τον κ. Κουβέλη και την ΔΗΜΑΡ. Οι ηχηρές απουσίες που σχολιάστηκαν ιδιαιτέρως αρνητικά έως και ειρωνικά μεταξύ του ακροατηρίου ήταν αυτές των κατά τα άλλα προσκεκλημένων Σταμάτη Μαλέλη και του κ. Φλωρίδη. Το δυστύχημα όμως είναι πως πίσω από τις απουσίες αυτές κρύβεται ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα που απασχολεί ιδιαιτέρως ένα αριστερό-προοδευτικό ακροατήριο και σχολιάστηκε επισταμένα από τον οικοδεσπότη της εκδήλωσης, κ. Βουδούρη. Είναι το ζήτημα της ιδεολογικής και πρακτικής κατεύθυνσης που έχει επιλέξει η περίφημη κεντροαριστερά τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο στην χώρα μας αλλά και παγκοσμίως- κυρίως παγκοσμίως. Είναι η διαρκής και εξακολουθούσα άρνηση όσων δηλώνουν Κεντροαριστεροί να συνεργαστούν και να συνομιλήσουν με την ρεφορμιστική αλλά και κομμουνιστική Αριστερά. Είναι η απόλυτη παραίτηση από θέσεις, αξίες , προτεραιότητες και οράματα ενός ιστορικού χώρου, αυτού της Σοσιαλδημοκρατίας, που τόσο ωφέλησε την ανθρωπότητα και που απαρνήθηκε με τον καιρό όσα την χαρακτήριζαν για να προσχωρήσει στις ρεαλιστικές θέσεις που επιτάσσουν οι αγορές. Η απομάκρυνση δηλαδή της Κεντροαριστεράς από τις ρίζες της και η ταύτισή της με την Κεντροδεξιά με σημείο τομής τον οικονομικό φιλελευθερισμό. Οι σχέσεις Αριστεράς και Σοσιαλδημοκρατίας έχουν δυστυχώς διαρραγεί με ευθύνη και των δύο φυσικά. Αλλά πολύ φοβάμαι πως οι αφορμές δόθηκαν σχεδόν εξ ολοκλήρου από την δεύτερη.

Πέραν όμως του παραπάνω ζητήματος που ενοχλεί, πονάει και λυπεί τους υποστηρίζοντες το μοντέλο ενός πραγματικά ουμανιστικού και άρα νοθευμένου από τον κρατικό παρεμβατισμό καπιταλισμού, αλλά και δικαιώνει εν μέρει τους πιο σκληροπυρηνικούς αριστερούς που φρόντισαν να είναι επιφυλακτικότεροι απέναντι στην ύπουλη μεταρρυθμιστική ρητορεία που έτερπε όσους έβλεπαν τα στραβά και δεν έβλεπαν τον τρόπο της προτεινόμενης διόρθωσής τους, τα θέματα που απασχόλησαν την συζήτηση που έλαβε χώρα στην στοά του Βιβλίου, άπτονταν των απαραίτητων αλλαγών για την εξυγίανση του κράτους και του πολιτικού συστήματος που έχουν ως στόχο την βελτίωση των συνθηκών της ζωής της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών. Το προγραμματικό πλαίσιο της Κοινωνίας Πρώτα λοιπόν, έτσι όπως διατυπώθηκε από τον ιδρυτή της, αφορά πρωτίστως στην πάταξη του πελατειακού κράτους μέσω της παρέμβασης στο πολιτικό σύστημα και μέσω ενός ιδιότυπου διαχωρισμού των εξουσιών. Φυσικά οι προτάσεις περί ασυμβιβάστου των αξιωμάτων του βουλευτή και του υπουργού, όπως επίσης και περί ορίου φορών υποβολής υποψηφιότητας του βουλευτή ή και των τοπικών αιρετών αρχόντων δεν είναι καινούργιες, είναι όμως πολύ σημαντικό που επανέρχονται στο προσκήνιο σε μια εποχή που η δημόσια συζήτηση έχει εξαντληθεί σε λογιστικούς υπολογισμούς (αυτό άλλωστε είναι και ένα από τα σημεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη της κρίσης, ότι δηλαδή οικονομολογούμε και δεν πολιτικολογούμε). Ο κ. Βουδούρης, δεν δίστασε μάλιστα να θίξει και σημεία ταμπού για την παραδοσιακή Αριστερά, όπως το θέμα της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων (τάχθηκε υπέρ της αξιολόγησης και υπέρ της κατάργησης της μονιμότητας -αν και διάκειται ενάντια σε οποιαδήποτε απόλυση προωθείται(;)) αλλά και το ζήτημα της μεικτής οικονομίας η οποία πρέπει, όπως είπε, να περιλαμβάνει και ισχυρό δημόσιο τομέα αλλά και ιδιωτική πρωτοβουλία με ανταγωνισμό. Εδώ πρέπει να τονίσουμε πως η λέξη «ανταγωνισμός» ενόχλησε ιδιαίτερα τους κ.κ. Δραγασάκη και Κοντούλη που αντέδρασαν στις τοποθετήσεις τους, χωρίς όμως να καθιστούν –για ευνόητους λόγους- σαφές το ιδεατό μοντέλο οικονομίας που οραματίζονται. Πάντως, όπως κατέστη σαφές η Κοινωνία Πρώτα υποστηρίζει μετ’ επιτάσεως το μοντέλο αυτοδιαχείρισης εταιρειών από εργαζομένους, κάτι που αποτελεί ένα εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης ως προς τα διοικητικά και εργοδοτικά θέματα. Τέλος, ως προς το ζήτημα της συμμετοχής της χώρας μας σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη, είχαμε μια σαφώς φιλοευρωπαϊκή τοποθέτηση μεν , με πολλές επιφυλάξεις δε για το αν η κατευθυντήρια γραμμή που τείνει να λάβει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα ωφελεί τελικά εν τοις πράγμασι τους λαούς της Γηραιάς Ηπείρου.

Πριν τελειώσει την ομιλία του ο κ. Βουδούρης, έκανε μνεία και στον πατριωτικό χαρακτήρα που διέπει την Κοινωνία Πρώτα, κάνοντας λόγο για περήφανους για την εθνική τους ταυτότητα Έλληνες, θέλοντας ουσιαστικά να βρει ένα ακόμα σημείο επαφής με την αντιμνημονιακή Δεξιά (ΑΝ.ΕΛ., ΝΕΑ ΜΕΡΑ). Και μιας και μιλάμε για θέματα πατριωτικά, οφείλω να τονίσω ότι το κλίμα ήταν ιδιαιτέρως βαρύ κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, που έγινε ουσιαστικά υπό τον ίσκιο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα στο Κερατσίνι από μέλος της Χρυσής Αυγής. Είναι χαρακτηριστικό πως όσοι πήραν τον λόγο έκαναν εκτενή αναφορά στο περιστατικό αλλά και στους τρόπους με τους οποίους το πολιτικό σύστημα θα μπορέσει αργά ή γρήγορα να απαλλαγεί από νοσηρά και επικίνδυνα για την κοινωνική ειρήνη και την πολιτική σταθερότητα φαινόμενα τύπου Χρυσής Αυγής. Ο κ. Βουδούρης μάλιστα αφιέρωσε την εκδήλωση στην μνήμη του αδικοχαμένου τραγουδιστή, ενώ χαρακτήρισε την Χ.Α. ως εγκληματική οργάνωση που πρέπει να τεθεί άμεσα εκτός νόμου.

Φεύγοντας από την συγκέντρωση που αριθμούσε γύρω στα πενήντα άτομα σκέφτομαι πως η «Κοινωνία Πρώτα» αποτελεί ακόμα μια προσπάθεια ισορροπίας στο τεντωμένο σχοινί του χώρου του αριστερού σοσιαλισμού. Αποτελεί ένα ακόμη φιλόδοξο εγχείρημα ώστε να καταστεί εφικτό το πάντρεμα του φιλολαϊκού αριστερού προγράμματος και της προώθησης των απαραίτητων εξυγιαντικών μεταρρυθμίσεων στον δημόσιο τομέα, μέσα σ’ ένα πλαίσιο καπιταλιστικής οικονομίας. Συνειδητοποιώ πόσο δύσκολο είναι να παραμείνεις σταθερός στην κατεύθυνση του εξορθολογισμού, της σοβαρότητας και του πραγματικού προοδευτισμού και να μην γύρεις είτε προς την μεριά των εύκολων ιδεολογικών παραχωρήσεων στον νεοφιλελευθερισμό είτε προς την ακόμα πιο εύκολη χειραγώγηση από τις σειρήνες του λαϊκισμού και του μηδενισμού. Σκέφτομαι ακόμα πόσο πιθανό είναι να απογοητευτώ ξανά στο μέλλον. Μα πάνω απ’ όλα συλλογίζομαι πόσο μαγικό είναι το ταξίδι στον χώρο της Αριστεράς και πόσο γοητευτική είναι η διαδικασία της αναζήτησης του καταλληλότερου τρόπου βελτίωσης της ποιότητας της ζωής μας και κάλυψης των αναγκών μας. Αρχίζω πια να αντιλαμβάνομαι γιατί το Μ-Λ ΚΚΕ και το ΚΚΕ (μ-λ) δεν κατεβαίνουν μαζί στις εκλογές, άσχετα με το αν ανήκουν στην κομμουνιστική μαρξιστική λενινιστική Αριστερά. Αξίζει να ψαχνόμαστε και να μην κάνουμε εκπτώσεις ως προς την ιδεολογία μας. Ακόμα κι αν κάτι τέτοιο μπορεί να αποδειχθεί πρακτικά επιζήμιο. Ο πολυκομματισμός αποτελεί την ασφαλιστική δικλείδα της δημοκρατίας μας. Ας ψηφίσουμε ό, τι μας εκφράζει περισσότερο κι ας αποφύγουμε να εισέλθουμε σε λογικές διλημμάτων. Κοινώς ας ψαχτούμε όσο το δυνατόν περισσότερο, προς όποια κατεύθυνση κι αν θέλουμε…