Η αδιαπραγμάτευτη αναγκαιότητα της επανεκλογής Ομπάμα

Θυμάμαι πως λίγες μέρες πριν τις Προεδρικές Αμερικανικές Εκλογές του 2008, συζητώντας μ’ έναν καλό αριστερό φίλο για το εγχώριο και διεθνές πολιτικό μέλλον, εκείνος επέμενε στην γνωστή μας πια απαισιόδοξη οπτική, που θέλει τα πράγματα είτε βαλτωμένα είτε επιδεινούμενα, όσο δεν επικρατεί ο κομουνισμός. Θυμάμαι ακόμα πως είχε διακινδυνεύσει και μια πρόβλεψη: Δεδομένης της χρονικής εγγύτητας των αμερικανικών και των ελληνικών εκλογών, και δεδομένου του ενθουσιασμού που επικρατούσε για την επερχόμενη δημοκρατική και σοσιαλιστική αλλαγή αντιστοίχως, ο εν λόγω φίλος μου άφηνε να εννοηθεί πως περιθώρια βελτίωσης –μικρής φυσικά και, προς Θεού, όχι ικανοποιητικής- υπήρχαν και ήταν εφικτά μόνο στην χώρα μας με τον Γιώργο Παπανδρέου πρωθυπουργό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, έλεγε, με τον Μπαράκ Ομπάμα ήταν αδύνατον να αλλάξουν έστω και στο ελάχιστο, καθώς παρέμεναν δεσμευμένες και πλήρως εξαρτημένες από τα απρόσωπα συμφέροντα του κεφαλαίου… Η συνέχεια για την Ελλάδα είναι γνωστή και θαρρώ πως ο οποιοσδήποτε περεταίρω σχολιασμός από μέρους μου πιθανώς να εκληφθεί ως κακεντρέχεια.

Το θέμα που ευλόγως τίθεται σήμερα, μιας και βρισκόμαστε 4 ακριβώς χρόνια μετά από την συζήτηση που τόσο παραστατικά σας περιέγραψα, είναι το αν στην τετραετία που προηγήθηκε οι Ηνωμένες Πολιτείες άλλαξαν έστω και λίγο, αν μαζί τους άλλαξαν, ως υπερδύναμη που –ακόμα τουλάχιστον είναι- και τον κόσμο και αν κατ’ επέκταση ο αφροαμερικανός Πρόεδρος, που την Τρίτη θα επαναδιεκδικήσει την προεδρία, αξίζει να επανεκλεγεί… Επιτρέψτε μου να σας προϊδεάσω πως και σ’ αυτά τα ερωτήματα οι απαντήσεις που θα επιδιώξω να δώσω, όχι ως πολιτικός αναλυτής που δεν είμαι αλλά ως πολίτης που παρακολουθεί στοιχειωδώς την διεθνή πολιτική επικαιρότητα, δεν δικαιώνουν, ούτε και εδώ , τον υπερβολικό πεσιμισμό του φίλου μου, ενώ αντιθέτως διέπονται από τον –πιθανώς υπερβολικό- δικό μου οπτιμισμό, της αφέλειας και της αθωότητας που ενίοτε με χαρακτηρίζουν…

Κατ’ αρχάς πρέπει να παραδεχτούμε πως από μόνη της η εκλογή Ομπάμα αποτελεί μια τεράστια πρόοδο για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η χώρα που μέχρι πριν από κάποιες δεκαετίες επιδιδόταν σε κατάφωρες διακρίσεις εναντίων του έγχρωμού της πληθυσμού, αλλά και η χώρα που μέχρι σήμερα έχει ως ιδεολογική της σημαία την κακώς εννοούμενη ελευθερία που γεννά «δίκαιες» και «δικαιολογημένες» ανισότητες και στηρίζει την οικονομική της ευημερία στην δίχως όρια ιμπεριαλιστική της πολιτική, αυτή η χώρα εκλέγει έναν μαύρο Πρόεδρο που κάνει λόγο για δικαιότερη κατανομή του πλούτου, για αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών της και για πιο φιλειρηνική εξωτερική πολιτική. Θέλω κάπως έτσι να τονίσω ότι ακόμα κι αν υποθέσουμε πως ο Ομπάμα δεν υλοποιούσε τίποτα απ’ όλα όσα είχε υποσχεθεί, ακόμα και τότε θα οφείλαμε να κάνουμε λόγο για μια βαθιά ιδεολογική και προοδευτική νίκη του ίδιου του αμερικανικού εκλογικού σώματος. Από μόνο του δηλαδή το γεγονός, ότι οι Αμερικάνοι δεν επέλεξαν τον Μακ Κέιν του θρησκευτικού φονταμενταλισμού και της συνέχισης των πολέμων στην Μέση Ανατολή, αλλά αντίθετα επεδίωξαν δια της ψήφου τους την στα μάτια τους εφικτή αλλαγή που υποσχόταν ο Ομπάμα (“yes, we can change”), αποτελεί κεφαλαιώδους βαρύτητας σημάδι αλλαγής αντιλήψεων και νοοτροπιών…

Πριν όμως περάσουμε στην απαρίθμηση των προεδρικών ατοπημάτων και επιτυχιών θεωρώ σκόπιμο να συμφωνήσουμε πως είναι αρμόζον να κρίνουμε τους αρχηγούς όλων των υπερδυνάμεων ως φορείς μιας τεράστιας και δύσκολα διαχειρίσιμης ισχύος, η οποία αν δεν χρησιμοποιούνταν και για την επιβολή του κράτους τους έναντι των υπολοίπων δεν θα το καθιστούσε ποτέ υπερδύναμη. Μ’ αυτό το ρεαλιστικό σκεπτικό λοιπόν, θα είμαι επιεικής απέναντι στον Πρόεδρο Ομπάμα, ο οποίος αθέτησε αρκετές από τις προεκλογικές του υποσχέσεις, σκορπίζοντας την απογοήτευση σε εκατομμύρια ψηφοφόρους που είχαν δει στο πρόσωπό του χαρισματικού ηγέτη την αλλαγή που χρόνια ανέμεναν και διακαώς επιθυμούσαν. Πράγματι, ο Ομπάμα δεν έκλεισε ποτέ τις φυλακές-κολαστήρια του Γκουαντανάμο παρά τις προεκλογικές του εξαγγελίες και παρά την παγκόσμια κατακραυγή για την καταπάτηση των δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που λαμβάνει χώρα όσο οι ύποπτοι τρομοκρατίας βασανίζονται απάνθρωπα και εξευτελιστικά από την CIA κάπου στην Κούβα… Είναι ακόμα αλήθεια πως η Αμερική συνεχίζει με αμείωτη ένταση τους βομβαρδισμούς στο Αφγανιστάν, που στοιχίζουν την ζωή καθημερινά σε δεκάδες αμάχους που ουδεμία σχέση έχουν με τους κακούς Ταλιμπαν… Σε γενικές γραμμές πρέπει να παραδεχτούμε πως, συνυπολογίζοντας και την δικαιολογημένη κατά την γνώμη μου επέμβαση του ΝΑΤΟ στην Λιβύη, είχε κανείς την αίσθηση πως ακόμα και σε περιόδους κρίσεως η πολεμική μηχανή των ΗΠΑ ήταν έτοιμη να επέμβει αθετώντας προεκλογικές προεδρικές υποσχέσεις περί αλληλοσεβασμού των λαών, με την διαφορά όμως πως κατά την διάρκεια της θητείας Ομπάμα οι εν λόγω στρατιωτικές επεμβάσεις δεν αποτελούσαν αυτοσκοπό… Αλλά και όσον αφορά το εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών ο υποψήφιος των δημοκρατικών, θα έλεγε κανείς πως εξυπηρέτησε περισσότερο τα συμφέροντα του εγχώριου κεφαλαίου διασώζοντας επιχειρήσεις με τεράστια ποσά κρατικού χρήματος και αφήνοντας τις τράπεζες να προβαίνουν σε κατασχέσεις δανειοληπτών ανενόχλητες, παρά πως φρόντισε να μειωθούν οι απέραντες απενοχοποιημένες ανισότητες που βρίθουν ανάμεσα στην αμερικανική κοινωνία. Το κίνημα των αγανακτισμένων του “Occupy Wall Street”, που κατεστάλη βιαίως από τα ασυνήθιστα σε τέτοιες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας όργανα της τάξεως, όπως επίσης και η εικόνα των αστέγων που πλημμυρίζουν κατά χιλιάδες τους χώρους διανομής συσσιτίων αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.

Τα παραπάνω όμως αποτελούν μόνο την αρνητική πλευρά της θητείας του Ομπάμα, και όποιος τα επικαλείται για να τον κατηγορήσει ως έναν μέτριο πολιτικό που τελικά ενέδωσε στα σκοτεινά συμφέροντα του κεφαλαίου , οφείλει να λάβει υπ’ όψιν του και τα παρακάτω που αποδεικνύουν ότι η Αμερική επί προεδρίας του έκανε βήματα μπροστά σε νευραλγικούς τομείς της οργάνωσης του κράτους αλλά και σε σημαντικές αντιλήψεις για την εξωτερική της πολιτική. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα αμερικανικά στρατεύματα εγκατέλειψαν ήδη -υπό τις αποδοκιμασίες μάλιστα των Ρεπουμπλικανών- το αναιτίως κατεχόμενο επί 9 χρόνια Ιράκ. Όπως επίσης, δεν μπορούμε να αγνοούμε το γεγονός πως ο Ομπάμα έθεσε χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των Αμερικανικών στρατευμάτων το 2014 από το Αφγανιστάν. Και φυσικά θα ήταν άδικο να παραβλέψουμε πως ο αφροαμερικανός απετέλεσε τον μοναδικό Πρόεδρο των ΗΠΑ των τελευταίων ετών που διαφώνησε μετ’ επιτάσεως με πολλές πτυχές της ισραηλινής εξωτερικής πολιτικής. Ο Ομπάμα δεν δίστασε κατά καιρούς να διαφοροποιηθεί ανοικτά για τους φονικούς ισραηλινούς βομβαρδισμούς στην Λωρίδα της Γάζας, ενώ προκάλεσε ελεγχόμενο διπλωματικό επεισόδιο με τον ισραηλινό πρωθυπουργό για να αποτρέψει τελικά τον ακραίο και διαστροφικά πολεμοχαρή Νετανιάχου να βομβαρδίσει το Ιράν. Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ασφαλώς ότι οι ΗΠΑ μετετράπησαν ξαφνικά σε μια φιλειρηνική χώρα ή ότι ο Ομπάμα θα κυκλοφορεί στον δρόμο με παλαιστινιακή μαντίλα, όμως αυτή η εξέλιξη της διαφοροποίησης δεν παύει να αποτελεί ένα σημαντικό βήμα σχετικής δικαιοσύνης αλλά και μιας κάποιας, έστω και φαινομενικής, αυτονομίας των ΗΠΑ από το εβραϊκό λόμπυ που λαμβάνει σ’ ένα μεγάλο βαθμό τις εγχώριες αποφάσεις….

Όσον αφορά το εσωτερικό, ο Ομπάμα είναι θαρρώ πάλι ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που όχι μόνον αντελήφθη την σημασία και την αξία του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους, αλλά και τόλμησε να προτείνει και να ψηφίσει αλλαγές για δικαιότερη φορολογία, μείωση της ανεργίας και φυσικά δημόσιο σύστημα υγείας, εκθέτοντας κάπως έτσι τα αμερικανικά ιδεώδη περί της ελευθερίας του δυνατού να καταπιέζει τους αδυνάτους δίχως την ύπαρξη του οποιουδήποτε κρατικού παρεμβατισμού. Ιδεώδη που μπροστά στην μάχη της επιβίωσης καταλάγιασαν και έδωσαν την θέση τους σε μια πιο σφαιρική αντίληψη της έννοιας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το Obamacare (το σύστημα δημόσιας υγείας στο οποίο οι Αμερικάνοι έδωσαν χαριτολογώντας το όνομα του εμπνευστή του) αποτελεί την μεταρρύθμιση που προορίζεται για να βελτιώσει την ζωή 40 εκατομμυρίων πολιτών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής που μέχρι σήμερα συνωστίζονταν σε αυτοσχέδια εθελοντικά ιατρεία για να κάνουν… εξετάσεις αίματος. Ναι , καλά ακούσατε. Στην χώρα όπου κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος όσο πουθενά αλλού στον κόσμο (τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν περήφανα οι Αμερικάνοι), 40 εκατομμύρια πολίτες δεν έχουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ακριβώς όμως λόγω της υπερβολικής ελευθερίας που ευνοεί την ανισότητα και την εκμετάλλευση. Ο Ομπάμα εγκατέλειψε πολλούς αμερικανικούς οπισθοδρομικούς ιδεολογικούς δογματισμούς και μέχρι στιγμής φαίνεται να δικαιώνεται…

Πέρα όμως από την αδρή παρουσίαση των έργων και των ημερών του Προέδρου Ομπάμα, που υπήρξε χρήσιμη θαρρώ για να αντιληφθούμε έστω και με σύντομο και πρόχειρο τρόπο τις αλλαγές που επήλθαν ή την στασιμότητα που χαρακτήρισε τις ΗΠΑ αλλά και τον πλανήτη ολόκληρο, αυτό που πρέπει να κατανοήσουν οι Αμερικάνοι κυρίως, είναι πως αν ο νυν Πρόεδρός τους δεν επανεκλεγεί κινδυνεύουν να απολέσουν έστω αυτά τα λίγα αλλά και σημαντικά θετικά που κατακτήθηκαν και για τους ίδιους αλλά και για το υπόλοιπο της ανθρωπότητας. Και αν και γνωρίζω πως στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού σκέφτονται εξ ολοκλήρου διαφορετικά, δεν νομίζω πως επιθυμεί κανείς για τα παιδιά του να συμμετάσχουν στο άμεσο μέλλον σε εκστρατείες βομβαρδισμών κατά του Ιράν ή να παραμείνουν στο Αφγανιστάν για ακόμα 10 χρόνια, μέχρι να εξοντωθεί και ο τελευταίος Ταλιμπάν- και όχι μόνο… Ούτε πιστεύω πως υπάρχει κανείς –εκτός φυσικά από αυτούς που δεν θέλουν να αναδιανέμουν δικαιότερα τα υψηλά εισοδήματά τους μέσω της φορολογίας- που να εύχεται να επιστρέψει σε περιόδους ανατριχιαστικής ανασφάλειας ως προς το δικαίωμά του να έχει δωρεάν ιατρική περίθαλψη. Και επειδή δεν θέλω να θίξω καθόλου ζητήματα ρεπουμπλικανικού δεισιδαιμονικού οπισθοδρομισμού περί θεόσταλτων βιασμών ή περί σκεπτικισμού στα θέματα των αμβλώσεων, θα αρκεστώ να πω πως ο Ομπάμα θα εκλεγεί, γιατί πολύ απλά πρέπει να εκλεγεί. Γιατί το μέλλον των Ηνωμένων Πολιτειών και του κόσμου ολόκληρου δεν μπορεί να εξαρτάται από τα μέλη του tea party ούτε από φανατισμένους και μισαλλόδοξους κυβερνήτες. Ο Ομπάμα θα εκλεγεί απλά και μόνο γιατί σήμερα δεν υπάρχει κάτι καλύτερο, αλλά και γιατί η ποιοτική διαφορά που τον χωρίζει από τον αντίπαλό του Μιτ Ρόμνεϋ είναι απλά χαώδης…

Σ’ αυτές τις εκλογές η Αμερική έχει να επιλέξει μεταξύ της σίγουρης οπισθοδρόμησης και της φειδωλής αλλά υπαρκτής φιλολαϊκότερης και φιλειρηνικότερης μεταρρυθμιστικής πρωτοβουλίας . Στις επόμενες πρώτος ο γράφον εύχεται το δίλημμα να είναι πιο ενθαρρυντικό και ελπιδοφόρο, περισσότερο αισιόδοξο και ιδιαιτέρως ρομαντικό στα όρια της ουτοπίας…. Μέχρι τότε όμως έχουμε καιρό να αποδεχθούμε την σκληρή πραγματικότητα… Προς το παρόν, Good luck Μr. President!!