Η παγίδα του «δεν έχω κάτι να χάσω»

Το άρθρο που ακολουθεί θα παραδεχτώ ότι ξεκινά από πολιτική αφετηρία. Πώς είναι δυνατόν άλλωστε να το γλιτώσουμε με τέτοιον πολιτικό οίστρο γύρω μας αυτές τις μέρες; Αλλά γράφοντάς το στο μυαλό μου, καταλήγει αλλού, πολύ πιο γενικά. Ίσως τελικά η πολιτική μπορεί να υπάρξει στην πραγματική ζωή…

Προχτές ήμουν σε μια επιτήρηση και ήρθε ένα παιδί από την ΚΝΕ και μου ζήτησε να κάνει μια ανακοίνωση στους φοιτητές για τις εκλογές. Τον θυμάμαι πολλά χρόνια να κάνει τις ίδιες ανακοινώσεις, μάλιστα το είπε και ο ίδιος ότι έχει πια τελειώσει τη σχολή και όμως ήταν ακόμα εκεί να κάνει ανακοινώσεις. Δεν κρίνω το παιδί, δεν το ξέρω καθόλου, αλλά μου φάνηκε ιδιαίτερα λυπηρό να είναι ακόμα στη σχολή και να παλεύει για το κόμμα. Γιατί δεν κάνει ένα βήμα παρακάτω; (επαναλαμβάνω, δεν κρίνω τον άνθρωπο, το βλέπω σαν εξωτερικός παρατηρητής και καλώς ή κακώς αυτή ήταν η πρώτη σκέψη που μου ήρθε). Κάποια από τις επόμενες μέρες είδα το σποτάκι του ΚΚΕ. Μέσα εκεί είπε μια φράση που νομίζω ότι μας χαρακτηρίζει τον τελευταίο καιρό στις πολιτικές μας αποφάσεις αλλά ίσως, αν το καλοσκεφτεί κανείς (εδώ είναι και η γενίκευση του θέματος) και σε όλη μας τη ζωή. Έλεγε ο πρωταγωνιστής «Γιατί δεν έχουμε τίποτα άλλο να χάσουμε αφού δεν έχουμε τίποτα».

Μόλις το άκουσα, μου χτύπησε άσχημα. Πόσο λάθος αντιμετώπιση, πόσο στάσιμο σε κρατάει (ίσως όσο στάσιμο κρατούν στο κόμμα και το παιδί που έκανε την ανακοίνωση; ) μια τέτοια σκέψη. Κυρίως, σε πόσο λάθος επιλογές μας οδηγεί. Η γραμμή ανάμεσα στο ρίσκο και στην απεγνωσμένη κίνηση είναι πολύ λεπτή. Άλλο το δεν έχω να χάσω κάτι, ας το προσπαθήσω, και άλλο το δεν έχω τίποτα, δεν έχω να χάσω κάτι, ας τα κάνω όλα λίμπα.

Νομίζω ότι όλοι την ακούσαμε κάποια στιγμή μέσα στο 2015 αυτή τη λογική στα πολιτικά θέματα. Εγώ το άκουσα περισσότερο εκεί στο δημοψήφισμα, ειδικά πάνω στο χωριό, όπου οι επιλογές του τι θα ψηφίσουν ήταν καθαρά θέμα…εκδίκησης. Άκουγα πολύ συχνά ότι δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε οπότε και θα ψηφίσουμε άσχετα κόμματα ή χειρότερα «άσχημα» κόμματα. Πόσο χειρότερα δηλαδή μπορεί να γίνουν τα πράγματα (μου έλεγαν).

Ανέκαθεν αυτή η λογική μου φαινόταν για τους δειλούς και όχι για τους τολμηρούς όπως πολλοί θέλουν να πιστεύουν. Οι αποφάσεις που λαμβάνουμε σε όλους τους τομείς της ζωής μας έχουν κάποια αποτελέσματα είτε θετικά είτε αρνητικά. Πριν τις πάρουμε καλό θα ήταν να ψαχτούμε λίγο, να το σκεφτούμε, να μην τις πάρουμε με ελαφριά την καρδιά, ειδικά αν ταυτόχρονα επηρεάζουμε και άλλα άτομα, δεν έχει σημασία αν πρόκειται για ένα άτομο ή για εκατό. Το ότι δεν έχουμε τίποτα άλλο να χάσουμε είναι ισοπεδωτικό και ψεύτικο γιατί πάντα υπάρχει κάτι να χάσουμε, πάντα υπάρχει πιο κάτω, πάντα υπάρχει χειρότερο. Το διαπιστώνουμε άλλωστε αυτό όταν λέμε «τι άλλο μπορεί να συμβεί» και πριν τελειώσουμε την φράση μας μας έχει έρθει η κατραπακιά. Πάντα λοιπόν υπάρχει κάτι που έχουμε, έστω και αν αυτό είναι η αξιοπρέπειά μας, η λογική μας, η υπερηφάνειά μας. Πάντα θα υπάρχει κάτι για το οποίο θα αξίζει να πολεμήσουμε και να ζυγίσουμε τις αποφάσεις μας για το καλύτερο. Αν ψαχτούμε σίγουρα θα βρούμε επιχειρήματα και στοιχεία που να μας οδηγήσουν στην καλύτερη απόφαση. Καλύτερη απόφαση θα είναι κατά τη γνώμη μας πάντα, αλλά ακόμα και η πορεία προς αυτήν θα μας έχει μάθει κάτι.

Μηδενιστικές αντιλήψεις σαν και αυτή μας έχουν σπρώξει εδώ που είμαστε. Στο να μην σκεφτόμαστε λογικά πριν αποφασίσουμε, να μην βάζουμε το μυαλό μας δουλεύει, να μην αναλογιζόμαστε τους ανθρώπους που εξαρτώνται από εμάς και αλληλεπιδρούν με εμάς.

Να κάνουμε δηλαδή σαν να μην έχουμε στον ήλιο μοίρα ενώ είναι στο χέρι μας να πολεμήσουμε.