Απόψεις: Μια νέα αργία ή μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για την Παιδεία;

Ποτέ δεν κατανόησα για ποιο λόγο η παιδεία στην χώρα μας πρέπει να έχει πολιτικό προϊστάμενο ο οποίος να καθορίζει την εκπαιδευτική πολιτική της χώρας βασιζόμενος στις απόψεις του και τις απόψεις των συνεργατών του και επηρεασμένος από τις θέσεις της πολιτικής παράταξης από την οποία προέρχεται. Θα ήταν πολύ καλύτερο το πρόσωπο του υπουργού παιδείας να είναι κοινής αποδοχής, γνώστης των εκπαιδευτικών ζητημάτων και να μην εκπροσωπεί συγκεκριμένη πολιτική παράταξη, ώστε κάποια στιγμή να ακολουθήσουμε τα ευρωπαϊκά πρότυπα και οι μεταρρυθμίσεις στην παιδεία να έχουν βάθος δεκαετιών.

Στην Ελλάδα, σχεδόν κάθε χρόνο, γίνεται εκσυγχρονισμός της παιδείας, ο οποίος συχνά παίρνει τον χαρακτήρα αφαίρεσης και προσθήκης ωρών ή μαθημάτων χωρίς όμως να βρίσκεται πραγματική θεραπεία στα χρόνια προβλήματα του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Η παιδεία χρειάζεται όραμα και κατάλληλους ανθρώπους που θα αναλάβουν τις θέσεις ευθύνης.

Η εκπαίδευση όμως σήμερα παρέχει μόνο χρησιμοθηρική γνώση η οποία βοηθά στην εισαγωγή του μαθητή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με συνέπεια ο μαθητής να αποξενώνεται από το σχολείο και να το αντικαθιστά με το φροντιστήριο που θα προσφέρει την επιτυχία στις εξετάσεις με τη βοήθεια των «ειδικών». Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα ο μαθητής να χάνει το ενδιαφέρον του για την μάθηση και την χαρά της ανακάλυψης και ενώ όλοι οι άνθρωποι είμαστε πλάσματα που απολαμβάνουν να μαθαίνουν πράγματα και να ερευνούν το περιβάλλον τους ο μέσος μαθητής απλά κάνει υπομονή να τελειώσει το σχολείο, ενώ η σχέση του με τα βιβλία και την γνώση είναι από αδιάφορη έως εχθρική.

Στην παιδεία πρέπει να υπάρχει έρευνα, αναζήτηση της αλήθειας, διαμόρφωση ήθους. Η σχέση διδάσκοντα και μαθητή είναι μία σχέση μορφωτική η οποία θα έπρεπε να στηρίζεται στην αλληλοεκτίμηση και στον σεβασμό, γι’ αυτό ακριβώς δάσκαλοι και καθηγητές χρειάζεται να έχουν γνώσεις παιδαγωγικές και ψυχολογίας, ώστε να επικοινωνούν καλύτερα με τους μαθητές. Οι εκπαιδευτικοί είναι σημαντικό να είναι σε θέση να συζητάνε για θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος, να είναι προσιτοί, ευχάριστοι με υπομονή και κατανόηση. Σκοπός είναι να μην μεταδίδουν στείρες γνώσεις αλλά ουσιαστικές, οι οποίες να διαμορφώνουν την κριτική σκέψη του μαθητή. Η αξιολόγηση του μαθητή πρέπει να θεωρείται εξίσου σημαντική με την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού. Ο μαθητής έχει την ανάγκη να διαπιστώνει την πρόοδό του στα μαθήματα λαμβάνοντας ανατροφοδότηση από τους εκπαιδευτικούς και κίνητρα για να πετύχει υψηλότερες επιδόσεις. Όταν η αξιολόγηση του μαθητή στηρίζεται μόνο στην αριθμητική βαθμολόγηση και στην σύγκριση μεταξύ της επίδοσης των μαθητών, όπως γίνεται σήμερα, τότε φυσικό είναι να εντείνονται τα φαινόμενα βαθμοθηρίας.

Όταν στις υπόλοιπες χώρες τις Ευρώπης η γνώση συνοδεύεται με την χρησιμοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και με τις τεχνολογίες των πολυμέσων που συνδυάζουν το κείμενο με εικόνα και ήχο, εδώ στην Ελλάδα η αξιοποίηση των τεχνολογιών συχνά σημαίνει απώλεια χρόνου που θα έπρεπε να αξιοποιήσουμε ώστε να «καλύψουμε την ύλη». Οι αίθουσες πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις σημερινές παιδαγωγικές απαιτήσεις αφού πέρασε πια η εποχή όπου μια αίθουσα αρκούσε να είναι εξοπλισμένη μόνο με πίνακα, κιμωλία και χαρτί.

Ίσως η παιδεία να αλλάξει μόλις καταλάβουμε ότι όταν μορφώνεις σωστά τους πολίτες μιας χώρας συμβάλλεις, εκτός των άλλων, και στην ομαλή οικονομική ανάπτυξη. Ας ελπίσουμε μόνο να μην έρθουν πολύ αργά οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, γιατί, ενώ υπάρχουν άνθρωποι με όραμα, μονίμως κυριαρχούν επιφανειακές και λανθασμένες προτάσεις και τοποθετούνται ακατάλληλοι άνθρωποι στην τόσο σπουδαία και δύσκολη θέση του υπουργού της παιδείας. Το υπουργείο πρέπει να ακούσει τους μαθητές, τους καθηγητές και τους γονείς, διότι αυτοί είναι που καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με τα προβλήματα της παιδείας. Με την θέσπιση ημέρας αφιερωμένης στην γυμναστική ή στον σχολικό αποκλεισμό δεν εκσυγχρονίζεις την παιδεία, απλά βοηθάς στο χάσιμο μιας ακόμα πολύτιμης ημέρας μαθημάτων.

Γράφει ο Κλεόβουλος Ιωάννου