20 (ρητορικές) ερωτήσεις για την εκπαίδευση

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, που βγαίνουν τα αποτελέσματα των πανελλαδικών, έχουμε μια διαρκή συζήτηση για τμήματα και σχολές, για κολλέγια και ΙΕΚ, για αριστούχους και τούβλα, για επιλογές και προοπτικές κοκ. Κάθε χρόνο η ίδια συζήτηση, με τα ίδια «γυαλιά», με τα ίδια σκαλώματα που διαιωνίζονται και δεν μας αφήνουν να πάμε μπροστά.

Μια συζήτηση για την εκπαίδευση μπορεί πραγματικά να χρειαστεί 15 άρθρα να συζητάμε (να γράφω δηλαδή και εσείς να σχολιάζετε όταν το διαβάζετε) και πάλι να μην έχω καλύψει όλα τα θέματα. Επίσης, είναι ένα γεγονός ότι οι συνθήκες διαφέρουν από πεδίο σε πεδίο, από πόλη σε πόλη, ακόμα και από άνθρωπο σε άνθρωπο. Απλά αναρωτιέμαι μερικές φορές πώς κάποια πράγματα δε θέλουμε να τα δούμε όπως είναι ή αγαπάμε να τα αναμασάμε γιατί βολεύουν κάποιες «ιστοριούλες» που ταιριάζουν στο «αφήγημα» κάποιου/κάποιων…

Σε πρώτη φάση θα μπορούσα να ξεκινήσω με κάποιες ερωτήσεις, που ίσως θα έπρεπε να μας βάλουν σε σκέψεις. Ερωτήσεις από εμένα, που έχω τελειώσει προπτυχιακό σε ελληνικό ΑΕΙ, μεταπτυχιακό σε κορυφαίο -και ακριβό- αγγλικό πανεπιστήμιο, διδακτορικό σε ελληνικό ΑΕΙ και έχω διδάξει/διδάσκω από το 2008 σε ΑΕΙ (προπτυχιακό και μεταπτυχιακό), σε Κολλέγιο και στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Επίσης, δουλεύω στο αντικείμενο που έχω σπουδάσει και διδάσκω, κανονικά, άρα έχω επαφή και με το ακαδημαϊκό και με το εργασιακό κομμάτι.

Ακολουθούν λοιπόν, 20 ερωτήσεις που πολύ θα ήθελα όλοι να προσπαθήσουμε, κυνικά και στεγνά, να απαντήσουμε και ίσως κάπου, κάποτε, να καταλήξουμε:

1. Μας κάνει η ακαδημαϊκή μόρφωση καλύτερους ή πιο λογικούς ανθρώπους;
2. Με το να μπεις σε ένα «πανεπιστήμιο», σου εγγυάται κανείς ότι θα βγεις και μάλιστα θα βγεις και μορφωμένος;
3. Αρκεί να βγάλεις ένα πανεπιστήμιο για να μορφωθείς;
4. Γιατί πρέπει να πάμε όλοι στο πανεπιστήμιο, θεωρώντας ότι όλοι είμαστε ικανοί και κατάλληλοι για πανεπιστημιακή γνώση;
5. Γιατί σπουδάζουμε (γενικά); Για να πιάσουμε δουλειά μετά, να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι ή και τα δύο;
6. Πόσο πρέπει να μας πληρώνει το ελληνικό κράτος για να «γινόμαστε» καλύτεροι άνθρωποι;
7. Αν δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα σε μια «προστατευμένη» αγχωτική κατάσταση όπως είναι οι πανελλαδικές, πώς θα τα βγάλουμε πέρα αργότερα στη ζωή μας, στη δουλειά μας, στην κοινωνία;
8. Γιατί υποθέτουμε ότι όλα τα Κολλέγια είναι… ξέφραγα αμπέλια και δεν το υποθέτουμε και για το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο που επίσης πληρώνεις και είσαι και μακριά και δεν σε ελέγχει και κανένας;
9. Πότε θα κατανοήσουμε ότι η αγορά εργασίας δεν νοιάζεται για ιδιωτική ή δημόσια εκπαίδευση αν είσαι καλός στη δουλειά σου;
10. Πότε θα συνειδητοποιήσουμε ότι το θέμα μας με τα Κολλέγια δεν είναι τα δίδακτρα αλλά η ζήλια μας που κάποιος έχει τα λεφτά (που δεν έχουμε εμείς) να τα δώσει για να πάει εκεί ή να φύγει στο εξωτερικό;
11. Γιατί στην τελική κάποιος να δώσει λεφτά για να πάει στο εξωτερικό και να μην τα δώσει για να μείνει εδώ;
12. Με ποια λογική επιλέγουν τα παιδιά σπουδές; Με τη λογική των γονιών ή βάσει των θέλω τους και των δυνατοτήτων τους;
13. Πόση σχέση έχουν αυτά που μαθαίνουμε στα απαρχαιωμένα προγράμματα σπουδών με αυτά που θα συναντήσουμε στην αγορά εργασίας;
14. Πόση πρακτική εξάσκηση σε αυτά που μαθαίνουμε κάνουμε τελικά μέσα στις σπουδές μας;
15. Γιατί κάποιοι δεν θέλουν να συνδεθούν τα πανεπιστήμια με την αγορά εργασίας;
16. Γιατί κάποιοι δεν θέλουν να ανανεωθεί το ανθρώπινο δυναμικό στα πανεπιστήμια, χωρίς φωτογραφικές θέσεις;
17. Πώς αυτά τα δύο «γιατί» από πάνω επηρεάζουν την ποιότητα των σπουδών μας;
18. Γιατί λοξοκοιτάμε τα παιδιά που πάνε σε ΙΕΚ;
19. Γιατί το ποσοστό των φοιτητών που εκμεταλλεύεται πραγματικά ό,τι του δίνουν οι σπουδές τους είναι πολύ μικρό;
20. Γιατί τελικά ανεχόμαστε να κάνουν 10 άνθρωποι κουμάντο (φοιτητές, καθηγητές, «πρόεδροι», γραμματείες, «χωμένοι» κοκ) ενώ όλοι οι υπόλοιποι διαφωνούμε;

Θα μπορούσα να συνεχίσω. Δεν θέλω, δεν με ενδιαφέρει ίσως πλέον. Προσωπικά αντέχω να αντιμετωπίσω πολλά από αυτά αλλά μετά από 14 χρόνια που έχω περάσει στην απέναντι όχθη από φοιτήτρια διαπιστώνω ότι δεν με νοιάζει πλέον να τα αντιμετωπίσω γιατί δεν ξέρω καν αν θέλω να «μονιμοποιηθώ» σε αυτήν την κατάσταση.

Χωρίς να λέω ότι εγώ είμαι «το μυαλό» (που δεν είμαι προφανώς) που χάθηκε, μήπως τελικά αυτή η «παραίτηση» είναι το brain drain και ψάχνουμε να αντιμετωπίσουμε το λάθος πράγμα;