90 χρόνια από τη γέννηση του Ουμπέρτο Έκο

Ο Ουμπέρτο Έκο γεννήθηκε σαν σήμερα στις 5 Ιανουαρίου 1932 στην Αλεσσάντρια του Πιεμόντε, αλλά μόλις ξεκίνησε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ο ίδιος και η μητέρα του μετακόμισαν σε ένα χωριό στα βουνά του ιταλικού βορρά, όπου ο μικρός ακόμη συγγραφέας παρακολουθούσε τις μάχες ανάμεσα στους φασίστες και στους παρτιζάνους.

Έχοντας δεχτεί αρκετή πίεση από τον πατέρα του ο Ουμπέρτο Έκο ξεκίνησε τις σπουδές του στη Νομική του Πανεπιστημίου του Τορίνο, πόνημα που εγκατέλειψε προκειμένου να ακολουθήσει σπουδές Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας. Έτσι, κατάφερε να γίνει διδάκτορας Φιλοσοφίας το 1954, ολοκληρώνοντας τη διατριβή του με θέμα τον Θωμά Ακινάτη. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του ο Ουμπέρτο Έκο σταμάτησε να πιστεύει στον Θεό εγκαταλείποντας, μάλιστα, την Καθολική εκκλησία.

Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών άρχισε να ασχολείται με τη δημοσιογραφία και στη συνέχεια, ανέλαβε τη θέση του Διευθυντή Πολιτιστικού Προγράμματος στην Κρατική Ιταλική Τηλεόραση (RAI), κάτι που του έδωσε την ευκαιρία να δει την κοινωνία μέσα από τα μάτια των ΜΜΕ, που τότε μονοπωλούνταν και ελέγχονταν από την κυβέρνηση.

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Umberto Eco (@umbertoecooficial)

Το 1959 ο Έκο έχασε τη δουλειά του στη RAI, αλλά δεν ενοχλήθηκε ιδιαιτέρως, καθώς πλέον είχε παραπάνω χρόνο, ώστε να αφιερωθεί σε πράγματα που ήθελε. Έτσι, έγραψε το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο Τέχνη και κάλλος στην αισθητική του Μεσαίωνα.

Μάλιστα, το 1959 έγινε γενικός επιμελητής του μη λογοτεχνικού τομέα του εκδοτικού οίκου Bompiani στο Μιλάνο και άρχισε να γράφει τη στήλη «Diario Minimo» στην εφημερίδα Il Verri. Μέσα από τη στήλη αυτή οι απόψεις του για τη γλωσσολογία και την κοινωνική πραγματικότητα “μπήκαν” στα σπίτια των Ιταλών, ενώ μέσω της συγκεκριμένης στήλης άρχισε να εστιάζει το ενδιαφέρον του και να εκλεπτύνει τις απόψεις του στη σημειολογία.

Με τα ακαδημαϊκά γραπτά του ο Έκο εστιάζει στη σημειολογία και στις επιπτώσεις που επιφέρει στην κοινωνία αρχής γενομένης από τον Μεσαίωνα έως τη σύγχρονη εποχή. Ο Ουμπέρτο Έκο έγραψε δεκάδες δοκίμια, τα οποία αν μη τι άλλο είναι αξιομνημόνευτα, ενώ παράλληλα συνεργάστηκε με πολλές εφημερίδες.

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Umberto Eco (@umbertoecooficial)

Από το 1962 έως το τέλος του 1970 ήταν μία γόνιμη περίοδος για το έργο του Ουμπέρτο Έκο, καθώς κατάφερε να αναπτύξει τη δική του θεωρία στη σημειολογία, ενώ το 1965 εξελέγη καθηγητής Οπτικών Επικοινωνιών στη Φλωρεντία. Το 1966 μετακόμισε στο Μιλάνο, όπου και έγινε καθηγητής της σημειολογίας στο Πολυτεχνείο του Μιλάνο.

Γενικότερα, ο Ουμπέρτο Έκο αφιέρωσε μεγάλο μέρος τη ζωής του στη μελέτη και την ακαδημαϊκή έρευνα σε θέματα που σχετίζονται με τη γλωσσολογία και τη σημειολογία, ενώ έχει γράψει και μυθιστορήματα, τα οποία σημείωσαν μεγάλη εκδοτική επιτυχία. Με αυτό τον τρόπο κατάφερε να γίνει γνωστός και στον εξωακαδημαϊκό κόσμο.

Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Ουμπέρτο Έκο γνώριζε άπταιστα πέντε γλώσσες, μεταξύ των οποίων αρχαία ελληνικά και λατινικά, τις οποίες χρησιμοποιούσε πολύ συχνά στα βιβλία του, τόσο επιστημονικά όσο και λογοτεχνικά. Παράλληλα, κέρδισε πολλές τιμητικές διακρίσεις και είχε δεκάδες εκδοτικές επιτυχίες.

Ο Έκο ήταν έντονα πολιτικοποιημένος και αριστερός, δείχνοντας ανοιχτά τη συμπάθειά του στα αριστερά κόμματα χωρίς όμως να έχει αναμειχθεί ποτέ σε κάποιο κόμμα. Άφησε την τελευταία του πνοή στις 19 Φεβρουαρίου 2016.

14 γνωμικά του Ουμπέρκο Έκο που θα σε βάλουν σε σκέψεις

1. Να φοβάσαι τους προφήτες κι αυτούς που είναι έτοιμοι να πεθάνουν για την αλήθεια, επειδή κατά κανόνα κάνουν και άλλους να πεθάνουν μαζί τους, μερικές φορές πριν από αυτούς και καμιά φορά αντί για αυτούς.
2. Ο πολιτισμός δεν ακυρώνει τη βαρβαρότητα, αλλά, πολλές φορές, την επικυρώνει. Όσο πιο πολιτισμένος είναι ένας λαός, τόσο πιο βάρβαρος και καταστροφικός μπορεί να γίνει.
3. Όταν οι άνθρωποι σταματούν να πιστεύουν στο Θεό, δεν είναι ότι δεν πιστεύουν πια τίποτα. Πιστεύουν στα πάντα.
4. Σήμερα μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς, από τη στιγμή που υπάρχει η τηλεόραση.
5. Δύο ερωτευμένες καρδιές που κοιτάζονται λένε περισσότερα πράγματα απ’ όσα θα ‘λεγαν σε μια ολόκληρη μέρα όλες οι γλώσσες αυτού του κόσμου.
6. Μου φτάνει που ξέρω να διαβάζω, γιατί έτσι μαθαίνω αυτά που δεν ξέρω, ενώ όταν γράφεις, γράφεις μόνο αυτά που ξέρεις ήδη.
7. Δημοκρατία δεν σημαίνει πως η πλειοψηφία έχει το δίκιο. Σημαίνει πως έχει το δικαίωμα να κυβερνάει.
8. Τίποτε δεν δίνει σ’ έναν φοβισμένο άνθρωπο περισσότερο κουράγιο από το φόβο ενός άλλου.
9. Η ζωή είναι σύντομη, η τέχνη απέραντη, η ευκαιρία στιγμιαία και το πείραμα αβέβαιο.
10. Κωμικό είναι η κατανόηση του αντιφατικού. Χιούμορ είναι η υποψία γι’ αυτό.
11. Η μετάφραση είναι η τέχνη της αποτυχίας.
12. Έχω φτάσει να πιστεύω ότι ολόκληρος ο κόσμος είναι ένα αίνιγμα, ένα άκακο αίνιγμα που γίνεται τρομερό λόγω της δικής μας μανιώδους προσπάθειας να το ερμηνεύσουμε σαν να είχε δήθεν κάποια βαθύτερη αλήθεια.
13. Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν το δικαίωμα να μιλάνε σε λεγεώνες ηλιθίων που άλλοτε δεν μίλαγαν παρά μόνο σε μπαρ, αφού είχαν πιει κανένα ποτήρι κρασί, χωρίς να βλάπτουν την κοινότητα. Τους αναγκάζαμε αμέσως να σωπάσουν, αλλά σήμερα έχουν το ίδιο δικαίωμα λόγου με ένα βραβείο Νόμπελ. Είναι η εισβολή των ηλιθίων.
14. Η Σημειολογία είναι η επιστήμη που μελετά οτιδήποτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ειπωθεί ένα ψέμα.

Πηγή κεντρικής εικόνας: Wikimedia Commons

Διαβάστε ακόμη:

• 62 χρόνια χωρίς τον Αλμπέρ Καμύ