Κορωνοϊός: Τα σενάρια για το μέλλον της πανδημίας μέσα στο 2022

Προς το τέλος του 2021, η μετάλλαξη Όμικρον άλλαξε τα δεδομένα για την πορεία της πανδημίας παγκοσμίως με νέες “εκρήξεις” στα ημερήσια κρούσματα που καταγράφονται σε πολλές χώρες. Το 2022 ήρθε με ανάμικτες διαθέσεις για την βιοϊατρική επιστημονική κοινότητα, καθώς οι νοσηλείες, οι διασωληνώσεις και οι θάνατοι λόγω Covid-19 δεν ακολουθούν αντίστοιχα την έκρηξη που έχει παρατηρηθεί στα νέα κρούσματα κορωνοϊού.

Η νέα μετάλλαξη Όμικρον φαίνεται να διαμορφωθεί μια πιο αισιόδοξη πνοή στην πορεία της πανδημίας, καθώς δε φαίνεται να επιβαρύνει υπέρμετρα τα ήδη βεβαρημένα συστήματα υγείας. Η νέα κυρίαρχη πια παραλλαγή πιθανώς σηματοδοτεί την είσοδο του ιού σε μια πιο μεταδοτική μεν αλλά λιγότερο επικίνδυνη φάση δε, κάτι που σημαίνει ότι ο ιός αρχίζει σταδιακά να γίνεται ενδημικός αντί για πανδημικός.

Όπως φαίνεται ο κορωνοϊός θα μας ακολουθεί και τα επόμενα χρόνια, όπως συμβαίνει και με τη γρίπη, αλλά η κατάσταση θα είναι περισσότερο υπό έλεγχο και τα θύματα θα μειώνονται όλο και περισσότερο. Σε αυτό θα βοηθήσουν και οι εμβολιασμοί που φαίνεται να γίνονται, πλέον, ετήσιοι. Όπως δείχνουν τα διάφορα στοιχεία, τα εμβόλια αδυνατούν να αποτρέψουν σε μεγάλο βαθμό τις νέες λοιμώξεις ή τις επαναλοιμώξεις, όμως, θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι δε θα σταματήσουν να προστατεύουν σημαντικά από βαριά νόσο τους πολίτες.

Το συγκεκριμένο σενάριο θα χρειαστεί λίγους ακόμη μήνες για να γίνει πιο ορατό και εμφανές, σύμφωνα με τα όσα υπσοτηρίζουν οι επιστήμονες. Σύμφωνα με το New Scientist, όμως, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι παρακολουθούμε όλο αυτόν τον καιρό την εξέλιξη ενός ιού σε πραγματικό χρόνο, με τη μία παραλλαγή του να διαδέχεται την άλλη και να πυροδοτεί διαδοχικά επιδημικά κύματα διεθνώς. Υπάρχει, λένε αρκετοί επιστήμονες, κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί και το 2022, ενώ δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι μελλοντικές παραλλαγές του SARS-CoV-2 θα είναι λιγότερο επικίνδυνες.

Για τον συγκεκριμένο κορωνοϊό, όπως και για άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς, η επιβίωσή του εξαρτάται από το να μολύνει όσους περισσότερους ανθρώπους ή, γενικότερα, ζωντανούς οργανισμούς μπορεί. Όποια παραλλαγή του είναι καλύτερη στο να εξαπλώνεται, αυτή θα υπερκεράσει τις άλλες, χωρίς κατ’ ανάγκη να τις εξαφανίσει. Έτσι, όταν εμφανίστηκε το αρχικό «κινεζικό» στέλεχος του ιού, κάθε άνθρωπος με λοίμωξη από κορωνοϊό μόλυνε άλλους δύο έως τρεις κατά μέσο όρο. Ένας άνθρωπος με την παραλλαγή Δέλτα μόλυνε έξι έως επτά, ενώ κάποιος με την Όμικρον φαίνεται να μολύνει ακόμη περισσότερους, χωρίς να είναι γνωστός ακόμα ο ακριβής αριθμός.

Όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, η “απάντηση” του κορωνοϊού στο τοίχος ανοσίας είναι να αναπτύσσει νέες μεταλλάξεις που του επιτρέπουν να διαφεύγει καλύτερα από την ανοσιακή προστασία και η μετάλλαξη Όμικρον είναι αρκετά καλή σε αυτό. Όπως συμβαίνει και με τη γρίπη, δεν αποκλείεται ο κορωνοϊός να αναπτύσσει στο μέλλον συνεχώς νέες παραλλαγές που θα του επιτρέπουν να προκαλεί διαδοχικά κύματα λοιμώξεων.

Αν με το πέρασμα του χρόνου διαφορετικά στελέχη επιμείνουν και συνεχίσουν να συνυπάρχουν, με την επόμενη παραλλαγή να μην εξαλείφει την προηγούμενη, πιθανώς θα χρειαστούν νέου τύπου εμβόλια που θα συνδυάζουν σε μία δόση την ανοσία απέναντι σε διαφορετικά στελέχη του κορωνοϊού (κάτι που συμβαίνει και στα αντιγριπικά εμβόλια) ή θα απαιτηθούν εμβόλια κατά συγκεκριμένων παραλλαγών και όχι «γενικού τύπου» εμβόλια, όπως μέχρι σήμερα.

Τι θα ισχύσει για τις νέες μεταλλάξεις;

Η ελπίδα ότι οι νέες παραλλαγές που θα αναδυθούν εξελικτικά, θα προκαλούν ολοένα πιο ήπια συμπτώματα, είναι εύλογη μεν, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα επιβεβαιωθεί. Από όσα τουλάχιστον ήταν γνωστά μέχρι πρόσφατα (πριν την μετάλλαξη Όμικρον), ο κορωνοϊός είναι πιο μολυσματικός λίγο πριν την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, συνεπώς δεν φαίνεται να του ασκείται ιδιαίτερη εξελικτική πίεση για να γίνει λιγότερο φονικός. Η ευλογιά π.χ. ήταν άκρως θανατηφόρα και με το πέρασμα του χρόνου φάνηκε να γίνεται ακόμη χειρότερη. Αλλά και η γνώριμη γρίπη, μετά από τόσα χρόνια, κάθε χρόνο συνεχίζει να σκοτώνει πολλούς ανθρώπους.

Μια άλλη πηγή ανησυχίας μπορεί μελλοντικά να αποτελέσει η κυκλοφορία του κορωνοϊού σε αρκετά άλλα ζώα, και όχι μόνο σε ένα, πράγμα που θα διευκόλυνε την ανάδυση νέων παραλλαγών του και την μεταπήδησή τους στη συνέχεια στους ανθρώπους.

Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται λίγο-πολύ δεδομένο από τους επιστήμονες ότι η ανοσία -είτε λόγω εμβολιασμού είτε προηγούμενης λοίμωξης Covid-19- θα φθίνει σταδιακά, άρα και η προστασία έναντι ιδίως των νέων παραλλαγών. Συνεπώς, μπορεί κάλλιστα να περιμένει κανείς ότι το 2022 θα στηθεί σε κάποια ουρά εμβολιαστικού κέντρου για να κάνει μια νέα δόση εμβολίου, πιθανώς για να προστατευθεί από κάποια παραλλαγή «ρο, σίγμα ή ακόμη και ωμέγα».

Πηγή cover photo: Intime

Διάβασε ακόμα:

• Τι πρέπει να κάνετε αν κολλήσετε τη μετάλλαξη “Όμικρον”
• Κορωνοϊός: “Βράζουν” Αττική και Θεσσαλονίκη – Οι πέντε περιοχές με τα περισσότερα κρούσματα