Τελικά, ποιος ευθύνεται για την έξαρση της πανδημίας;

Στο πρώτο κύμα της πανδημίας του νέου κορωνοϊού, οι πολίτες έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό και αποθεώθηκαν από την παγκόσμια κοινότητα. Τώρα, στο δεύτερο μόλις κύμα, ο εφησυχασμός και η άγνοια οδήγησαν τη διαχείριση της πανδημίας στα χείλη του γκρεμού.

Κι επειδή σε μία δημοκρατία, όλοι μοιράζονται τους καρπούς της επιτυχίας, όλοι απαιτείται να αναλαμβάνουν και τις ευθύνες της αποτυχίας.

Πρώτα, η Πολιτεία- χωρίς να αμφισβητούνται προσπάθειες σε άλλους τομείς της υγείας- στο διάστημα του καλοκαιριού, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, δεν έδωσε τη δέουσα μέριμνα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Καθυστέρησε σημαντικά να επιστρατεύσει κέντρα υγείας στη μάχη κατά του ιού, δημιουργώντας σύγχυση στα νοσοκομεία. Επιπλέον, άργησε να αυξηθεί ο αριθμός των μοριακών ελέγχων, ενώ δεν γίνεται σε μόνιμη βάση και δειγματοληπτικά σε όλη την επικράτεια της χώρας, όπως συμβαίνει σε άλλα κράτη. Και αυτό φυσικά έχει σαν αποτέλεσμα διάφορες εστίες να εντοπίζονται καθυστερημένα ή να μην εντοπίζονται καν. Και σίγουρα, τα μέσα ενημέρωσης, όπως και οι πνευματικοί άνθρωποι μετά το πρώτο κύμα, δεν ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με τη σοβαρότητα της πανδημίας στην Ελλάδα, αλλά εστίαζαν στην έξαρση στον υπόλοιπο κόσμο. Δεν σημειώθηκαν ιδιαίτερες εκστρατείες ενημέρωσης και αφύπνισης των πολιτών. Παρατηρήθηκε ένας εφησυχασμός ανεξήγητος.

Και βέβαια, είναι υποκρισία να μην επιρρίψουμε ευθύνες στους εαυτούς μας ως πολίτες. Διότι δημοκρατία δεν σημαίνει απλά εξουσία του λαού, αλλά και δράση του λαού. Πώς είναι δυνατόν, λοιπόν, εμείς ως άτομα να κατηγορούμε όλους τους άλλους φορείς και να απαιτούμε να βρισκόμαστε στο απυρόβλητο; Μήπως επιθυμούμε να ζούμε σε μία μοναρχία που να έχει μόνο η εξουσία τον λόγο για εμάς;

Το ψωμοτύρι της «ατομικής ευθύνης», που έγινε άθυρμα, συχνά, μικροπολιτικής από κάποια κόμματα, μπήκε στο στόχαστρο των αρνητών και των ανεύθυνων, έκρυβε στην πραγματικότητα κάτι βαθιά ιερό για κάθε ομάδα και κάθε κοινωνία, μιλούσε για τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε δημοκρατικού πολιτεύματος. Διότι, ατομική ευθύνη είναι η συνειδητοποίηση πως όλα τα δικαιώματα συνυφαίνονται με ισομεγέθεις υποχρεώσεις. Ατομική ευθύνη είναι να μην κατηγορείς τον τουρισμό για την έξαρση, που χωρίς αυτόν, κάποιοι συνάνθρωποί σου θα είχαν πεινάσει, αλλά να δέχεσαι ότι αν όλοι είχαμε τηρήσει τα μέτρα που συνιστούνταν δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Ατομική ευθύνη είναι να αναγνωρίζεις πως τα λάθη σου ακόμη και αν δεν επηρεάζουν εσένα επηρεάζουν κάποιους συνανθρώπους. Ατομική ευθύνη είναι σε δύσκολους καιρούς να κάνεις παραχωρήσεις για να προφυλάξεις το κοινό συμφέρον. Διότι, αν είσαι θετικός στον ιό και η αδιαφορία σου σε κάνει να το μεταδώσεις σε κάποιον άλλο, είναι υπόλογο μήπως το κράτος για τη δική σου ανευθυνότητα;

Φυσικά, είναι αδύνατο να προχωρήσουμε στη μάχη κατά του κορωνοϊού όταν, σύμφωνα με έρευνες, το 21% των Ελλήνων αμφισβητεί την ύπαρξη ή τη σοβαρότητά του.

Όταν υπάρχουν ακόμα κοινοί άνθρωποι που αμφισβητούν τους επιστήμονες, άνθρωποι που χωρίς κανένα πτυχίο στην ιατρική και καμία πιστοποιημένη γνώση στη λοιμωξιολογία μπορούν να εκφέρουν άποψη για θέματα ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ αμφισβητώντας του ανθρώπους της ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ.

Τότε, γιατί ζητάμε να προσληφθούν γιατροί όταν εμείς οι ίδιοι γνωρίζουμε καλύτερα από αυτούς για θέματα υγείας;

Και αυτή είναι η αδυναμία του ανθρώπινου νου. Δεν μπορεί να κατανοήσει πως επιστήμη δεν είναι ένα σύνολο απόλυτων και δογματικών προτάσεων, αλλά μία διαρκής επεξεργασία δεδομένων και, συνεπώς, όταν αλλάζουν τα δεδομένα, αλλάζουν και οι θέσεις της. Η άρνηση υπακοής στην επιστήμη είναι άρνηση επαφής με την πραγματικότητα, είναι μία “κάλπικη” επανάσταση που την ακολουθεί η υποταγή σε λογικοφανείς θεωρίες συνωμοσίας.

Άμοιρος ευθυνών, λοιπόν, σε μία κρίση δεν είναι κανείς. Υπάρχουν μόνο ψευδαισθήσεις οποιουδήποτε φορέα, πολιτών ή πολιτείας, αρνείται να παραδεχτεί τα λάθη του.

Διότι, έστω και καθυστερημένα, η συνειδητοποίηση των σφαλμάτων μπορεί να τα ανατρέψει, διότι μία κοινωνία δεν πρέπει να ντρέπεται για τα λάθη της αλλά για το ότι δεν διδάχθηκε από αυτά.

✍️Του Γιάννη Σταύρου

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Unsplash