Ποιος κάνει τις Πανελλήνιες σημαντικές;

Ημέρες πανελληνίων αυτές, χτες ξεκίνησαν να γράφουν τα παιδιά μετά από σαράντα κύματα με τον φόβο των απεργιών. Καλή επιτυχία εύχομαι σε όλους, να μην μασήσουν. Μετά ακολουθεί ένα καλοκαίρι που δεν θα έχουν να διαβάσουν τίποτα, ας το περιμένουν να το απολαύσουν.

Νομίζω ότι αυτές τις μέρες όλοι λίγο πολύ πάμε πίσω στα χρόνια και θυμόμαστε και τις δικές μας πανελλήνιες. Από τις δικές μου πανελλήνιες (της Β’ Λυκείου, καθώς εμείς δώσαμε και τις δύο χρονιές, 9+9 μαθήματα) έχουν περάσει 12 χρόνια. Τώρα που τα θυμάμαι και πάλι, διαπιστώνω ότι ήταν μακράν οι καλύτερες χρονιές του σχολείου. Ακόμα και οι μέρες που γράφαμε ήταν καλές, ήμασταν μια παρέα, κάναμε την πλάκα μας και έτσι καταπολεμούσαμε το άγχος μας, το οποίο υπήρχε αλλά δεν μας έπνιγε κιόλας. Κοιτάζω τώρα γύρω μου και βλέπω πόσα πράγματα έχουν αλλάξει μέσα σε αυτήν την δεκαετία και για να είμαι ειλικρινής απορώ πότε γύρισε τόσο ανάποδα ο κόσμος.

Από πότε οι πανελλήνιες έγιναν το Α και το Ω της ζωής των παιδιών; Είναι τόσο σημαντικές; Θα μου πείτε ότι είναι σημαντικές γιατί κρίνουν το μέλλον των παιδιών. Το κρίνουν; Και έστω, το δεχόμαστε ότι το κρίνουν. Είναι τόσο δύσκολες ώστε να δικαιολογούν όλον αυτόν τον χαμό…; Τα φροντιστήρια από το πρωί ως το βράδυ, την διακοπή οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, τους άγχους, της πίεσης, της ανύπαρκτης ξεκούρασης;

Έχοντας περάσει μέσα από αυτές και έχοντας και την απαραίτητη απόσταση ασφαλείας πλέον ώστε να δω καθαρά κάποια πράγματα, διαπιστώνω ότι τελικά είναι μία φούσκα όλο αυτό. Είναι βεβαίως σημαντικές αυτές οι εξετάσεις, αλλά αν κάποιος έχει προετοιμαστεί σωστά, έχει κάνει μια συνεχόμενη δουλειά χωρίς κενά, δεν έχει να φοβάται τίποτα. Τα φροντιστήρια όσο καλά και αν είναι, αν το ίδιο το παιδί δεν διαβάσει και δεν προσπαθήσει δεν μπορούν να του ανοίξουν το κεφάλι και να του τα βάλουν μέσα.

Όλο αυτό το άγχος είναι τεχνητό. Και δεν φταίνε τα παιδιά. Το άγχος το προκαλούν οι γονείς, στην ουσία είναι η δική τους αγωνία που την φορτώνουν στους ώμους των παιδιών και τα κάνουν να πιστεύουν ότι είναι και δική τους. Αυτήν την αγωνία βάζουν μπροστά όταν τα φορτώνουν με φροντιστήρια όλη μέρα, κάθε μέρα. «Έχει άγχος το παιδί, θέλει να πετύχει στα καλύτερα…Θέλει να καλύψει και το παραμικρό κενό…». Φυσικά, αυτήν την αγωνία την παίρνουν τα φροντιστήρια και την διογκώνουν. «Χρειάζεστε και άλλα μαθήματα, χάστε και αυτήν την Κυριακή σας να γράψετε το 35ο διαγώνισμα γιατί είναι μια ερώτηση που δεν έχετε καλύψει». Άγχος, άγχος, άγχος και μια ολόκληρη βιομηχανία που στηρίζεται πάνω σε αυτό.

Υπάρχει όντως αυτό το άγχος; Υπάρχει η δυσκολία; Ή δημιουργείται γιατί γεννάει λεφτά;

Ξέρω ότι οι γονείς θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους. Πολλές φορές όμως αυτό που εκείνοι θεωρούν καλύτερο μπορεί να μην συμπίπτει με αυτό που θέλουν τα παιδιά. Μπορεί το θέλω των παιδιών να μην περνάει καν από αυτές τις πανελλήνιες ή να περνάει από μια σχολή του 14-15 και όχι από το Πολυτεχνείο ή την Ιατρική που θέλει ο μπαμπάς και η μαμά. Θα έπρεπε λοιπόν οι γονείς να αφήσουν το παιδί να αποφασίσει μόνο του και αφού εκείνο ξέρει τις δυνάμεις του καλύτερα από τον καθέναν, θα ξέρει τι θα κάνει και πώς θα το κάνει, χωρίς άγχος ή τουλάχιστον χωρίς ΤΟΣΟ άγχος.

Όλη αυτή η υπερπροσπάθεια με τα φροντιστήρια είμαι πλέον σίγουρη ότι αδρανοποιεί τα μυαλά των παιδιών αντί να τα κάνει να δουλεύουν γρηγορότερα. Όλα τα έχουν στο πιάτο, από μεταφράσεις κειμένων και έτοιμες εκθέσεις μέχρι ασκήσεις μαθηματικών με έτοιμες λύσεις για να τις μάθουν παπαγαλία. Και μετά έρχονται στο πανεπιστήμιο και δεν μπορούν να σκεφτούν μόνοι τους. Τους έχουν στερήσει αυτήν την ικανότητα. Τα παιδιά πραγματικά είναι έξυπνα. Δεν χρειάζονται τόση βοήθεια. Εμείς δηλαδή που κάναμε σε ελάχιστα μαθήματα φροντιστήριο ενώ δίναμε τόσα πολλά μαθήματα, τι ήμασταν…; Τέρατα; Εμείς και τόσοι άλλοι άνθρωποι που περάσαμε εκεί που θέλαμε και δεν κάναμε όλον αυτόν τον σαματά είμαστε τρανές αποδείξεις ότι δεν είναι έτσι όπως τα λένε τα φροντιστήρια.

Παιδιά, κλείστε τα αυτιά σας σε ό,τι και αν σας λένε. Εσείς βάζετε τους στόχους σας για όπου θέλετε και κανείς άλλος δεν θα πρέπει να αποφασίζει για εσάς. Ειδικά στις εποχές που ζούμε ένα χαρτί πανεπιστημίου δεν εξασφαλίζει τίποτα. Υπάρχουν και άλλοι δρόμοι.

Ο καθένας έχει τον τρόπο του. Όταν αυτός βρεθεί, θα πετύχει. Αρκεί να θυμόμαστε ότι ο ορισμός της επιτυχίας είναι διαφορετικός για κάθε άνθρωπο.